बीबीसी । सिड्नीको एप्पल स्टोरमा हेरक वर्ष मेजन कोरुच घण्टौँ लाइनमा बसेर लेटेस्ट आइफोन मोडेल खरिद गर्ने गरेका थिए । एप्पलका सबै डिभाइस अष्ट्रेलियामा छिटै उपलब्ध हुने हुनाले पनि त्यहाँ सबैका लागि नयाँ फोन लन्च हुने दिन उत्साहजनक रहने गरेको छ । यसमा एप्पलका धेरै ग्राहकहरु विदेशबाट समेत फोन खरिद गर्न आउने गरेको मेजन बताउँछन् । फरक टाइम जोनका कारण लन्च हुने दिन एप्पलको स्टोर त्यहाँ विश्वमै सबैभन्दा छिटो खुल्ने गरेको छ । तर यो वर्ष भने यस्तो हुने छैन ।

अन्य रिटेलर जसरी नै कारोना भाइरस प्रकोपका कारण अहिले विश्वभरका अधिकांश एप्पल स्टोर बन्द छन् । लन्च हुने महिनासम्म स्थितिमा सुधार आउने नआउनेबारे अहिले नै भन्न सकिँदैन तर केही देशको अहिलेको अवस्था हेर्दा नयाँ फोन लन्चलाई प्रोत्साहन गर्न नमिल्ने देखिएको छ । जस्तै बेलायतमा मात्र पहिले जस्तो सामान्य जीवनमा फर्कन तीन देखि ६ महिना लाग्ने सरकारले बताएको छ जसको अर्थ सबै पसल र अत्यावश्यक बाहेकका स्टोर लामो समय खुल्ने छैनन् । 

अर्कोतर्फ एप्पलका लागि भने नयाँ आइफोन १२ सबैभन्दा बढी प्रतिक्षा गरिएको मोडल हो । जसमा पहिलोपटक फाइभ–जी प्रविधि जडान गरिने हुनाले पनि यसको अधिक चर्चा हुँदै आएको थियो । तर हालको अवस्था हेरेर कम्पनीले फोन लन्चमा ढिलाइ गर्ने योजना बनाइरहेको खबर आएको छ । यता अर्को ठूलो कम्पनी सामसुङको पनि त्यही अवस्था छ । एन्ड्रोइड सिस्टम प्रयोग गर्ने सामसुङका प्रतिस्पर्धीहरुका लागि पनि यो समय चुनौतिमय मानिएको छ । 

फोनको उत्पादन अहिले नै अवरुद्ध भइसकेको छ । किनकी विश्वको ७० प्रतिशत स्मार्टफोन चीनमा बन्ने गरेका छन् भने फोनका पार्टपूर्जाका लागि सबै कम्पनीहरु चीन र दक्षिण कोरियामा निर्भर छन् जो कोभिड–१९ बाट सबैभन्दा नराम्ररी प्रभावित मुलुकमा पर्छन् । कोरोनाको संक्रमण अधिक सङ्ख्यामा भेटिएको दक्षिण कोरियाको देगु शहरको बीस मिनेटको दुरीमा मात्र स्मार्टफोनका अधिकांश पूर्जाहरु निर्माण हुने गर्दथे । 

तर अहिलेको अवस्थामा स्मार्टफोनको आपूर्ति मात्र नभएर मागमा पनि ठूलो गिरावट आएको छ । संकटको समयमा मानिसहरुले नयाँ मोडलको स्मार्टफोनमा पैसा खर्च गर्न नचाहने हुँदा यस्तो भएको हो । जस्तै अघिल्लो वर्षको तुलनामा २०२० को पहिलो तीन महिना चीनमा स्मार्टफोनको निर्यात ४० प्रतिशतले कम भएको हो । यसरी चिनियाँ उपभोक्ताहरुले यो वर्ष ३ करोड ३० लाख कम स्मार्टफोन खरिद गर्ने आइडीसी रिसर्च फर्मले बताएको छ । यता अमेरिका र पश्चिमी युरोपमा पनि उल्लेखनीय दरमा गिरावट आउने सम्भावना रहेको फर्मको भनाइ छ । 

यसले अहिलेका डिभाइस निर्माणकर्ताहरुलाई त प्रभाव पार्छ नै, साथै आगामी नयाँ उपकरणहरुमा पनि असर पर्ने हुँदा अधिक चिन्ता व्यक्त गरिएको छ । एप्पल र एन्ड्रोइड दुवै फोनका निर्माणकर्ताहरुले वर्षको एउटा विशेष समयमा सबैभन्दा बढी आम्दानी गर्ने गरेका छन् जसकारण पनि यसलाई गम्भीर रुपमा लिइएको छ ।

स्मार्टफोको उत्पादन प्रक्रिया जटिल भएको हुँदा ४० भिन्दाभिन्दै मुलुकबाट पाटपूर्जाहरु संकलन गर्नुपर्ने हुन्छ जसमा प्रयोग हुने उपकरणहरु कामदारले घर लैजान सक्दैनन् । त्यसैले पनि यसले २०२१ का नयाँ मोडलको निर्माणमा बाधा पुर्याउन सक्ने हुँदा कम्पनीहरुले अहिलेदेखि तयारी गरिरहेका छन् । यता आपूर्ति गर्न सवारी साधनहरुको पनि अभाव हुँदा झन कठिनाइ हुने बताइएको छ ।