
काठमाडौं । नेपालीहरूको प्रमुख श्रम गन्तव्य बनेको खाडी राष्ट्र युनाइटेड अरब इमिरेट्स (यूएई) पछिल्ला वर्षमा नेपालीको घुम्न जाने प्रमुख गन्तव्य पनि बनेको छ । यूएई सरकारले अबुधावीस्थित नेपाली दूतावासलाई उपलब्ध गराएको तथ्याङ्क अनुसार, सन् २०२४ मा ४ लाख ३७ हजार नेपाली भिजिट भिसामा यूएई पुगेका थिए ।
“यूएईको गृह मन्त्रालयले हामीलाई उपलब्ध गरेको विवरण अनुसार सन् २०२४ को जनवरी १ देखि डिसेम्बर ३१ सम्म ४ लाख ३७ हजार नेपाली भिजिट भिसामा यूएई आएका छन्,” यूएईका लागि नेपाली राजदूत तेजबहादुर क्षेत्रीले बाह्रखरीसँग भने ।
नेपालबाट भिजिट भिसामा यूएई जाने र भिजिट भिसामा यूएई पुग्ने नेपालीको संख्याबीच निकै ठूलो भिन्नता छ । यो भिन्नता आश्चर्यलाग्दो र अपत्यारिलो छ । गृह मन्त्रालयअन्तर्गतको अध्यागमन विभागको तथ्याङ्कअनुसार, सन् २०२४ मा विश्वका डेढ सयभन्दा बढी देशमा २ लाख ७४ हजार ४२८ जना नेपाली भिजिट भिसामा काठमाडौंबाट गएका थिए ।
काठमाडौंको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट जति संख्यामा नेपाली भिजिट भिसामा विश्वका डेढ सयभन्दा बढी देशका लागि उडेका छन् त्योभन्दा १.५९ गुणाभन्दा बढी नेपाली यूएई पुगेको देखिन्छ । नेपालको अध्यागमन विभागको तथ्याङ्कले जति संख्यामा नेपाली भिजिट भिसामा यूएई गएको देखाएको छ त्यसको ४.३७ गुणाभन्दा बढी नेपाली त्यही भिसामा यूएई पुगेको यूएईको सरकारी तथ्याङ्कले देखाउँछ ।
अध्यागमन विभागको तथ्याङ्कअनुसार सन् २०२४ मा भिजिट भिसामा सबैभन्दा बढी नेपाली यूएई गएका थिए । उक्त वर्ष ९९ हजार ८८६ जना नेपाली भिजिट भिसामा यूएई गए । तर यूएईको गृह मन्त्रालयको तथ्याङ्क अनुसार सन् २०२४ मा भिजिट भिसामा यूएई पुग्ने नेपालीको संख्या ४ लाख ३७ हजार छ ।
यूएईका लागि नेपालबाट भिजिट भिसामा उड्ने नेपालीको संख्याभन्दा सोही भिसामा यूएई पुग्ने नेपालीको संख्या ३ लाख ३७ हजार ११४ ले बढी छ ।
“केही नेपाली भिजिट भिसामा काठमाडौंबाट सिधै यूएई आएको देखिन्छ । केही भने भारत, श्रीलंका, कतार, कुवेत, बहराइन, ओमन, साउदी अरब हुँदै आएको देखिन्छ,” राजदूत क्षेत्रीले भने ।
पछिल्ला वर्षहरूको तथ्याङ्कले वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा नेपालीहरू सबैभन्दा ठूलो संख्यामा जाने देश हो, यूएई । प्रत्येक वर्ष दुई लाखभन्दा बढी नेपाली श्रम स्वीकृति लिएर यूएई जाने गरेको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।
तर पछिल्ला वर्षहरूमा वैदेशिक रोजगारीका लागिभन्दा पनि घुम्न यूएई जाने नेपालीको संख्या ठूलो देखिन थालेको छ ।
राजदूत क्षेत्रीका अनुसार, सन् २०२४ मा वर्किङ भिसा (श्रम भिसा)मा यूएईमा ४ लाख ७८ हजार नेपाली थिए । यीमध्ये आधा जस्तो सोही वर्ष पुगेका हुन् भने बाँकी अघिल्ला वर्षहरूमा पुगेका हुन् । तथ्याङ्कले वर्किङ भिसामा यूएई जानेभन्दा दुईगुणा बढी नेपाली भिजिट भिसामा यूएई पुगेको देखिन्छ । गतवर्ष स्टुडेन्ट भिसामा १ हजार २०० नेपाली यूएइ गएका थिए ।
“पर्यटकका रुपमा ठूलो संख्यामा नेपाली यूएई आएको देखिन्छ । युरोप, अमेरिका र अष्ट्रेलियमा रहेका नेपाल पनि घुम्न यूएई आउने गरेका छन्,” यूएईका लागि नेपाली राजदूत क्षेत्रीले भने, “पछिल्लो समय परिवार नै यूएई घुम्न आउने ‘ट्रेन्ड’ बढेको छ । यसले पनि भिजिट भिसामा यूएई आउनेको संख्या बढेको हो ।”
अध्ययागमन विभागको तथ्याङ्क अनुसार सन् २०२४ मा २ लाख ७४ हजार ४२८ र सन् २०२३ मा २ लाख ४ हजार ५१८ जना नेपाली भिजिट भिसामा विदेश गएका थिए । सन् २०२३ को तुलनामा २०२४ मा ६९ हजार ९१० जना बढी नेपाली भिजिट भिसामा काठमाडौंबाट विदेश गएको देखिन्छ ।
भिजिट भिसामा सन् २०२४ मा ९९ हजार ८८६ जना यूएई, ६४ हजार ६७८ जना भारत, ३२ हजार ५६४ जना थाइल्याण्ड, १२ हजार ३५५ जना चीन, ९ हजार ६३६ जना अष्ट्रेलिया, ५ हजार ४२४ जना मलेसिया, ५ हजार ३२५ जना सिंगापुर, ५ हजार २७० जना ओमान, ५ हजार २४४ जना अमेरिका, ४ हजार ८६१ जना जापान, २ हजार ५७९ जना बेलायत, १ हजार ५९१ जना कतार र १ हजार ४५३ जना साउदी अरेबिया गएका थिए । बाँकी २३ हजार ५६२ जना नेपाली भिजिट भिसामा अन्य देश गएका थिए ।
सन् २०२३ को तुलनामा २०२४ मा काठमाडौंबाट भिजिट भिसामा यूएई जाने नेपालीको संख्या झण्डै दुई गुणाले वृद्धि भएको छ । सन् २०२३ मा ५५ हजार ६१८ जना नेपाली भिजिट भिसामा यूएई गएका थिए । अघिल्लो वर्षको तुलनामा सन् २०२४ मा ४४ हजार २६८ जना बढी नेपाली भिजिट भिसामा यूएई गएको विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।
सन् २०२३ मा पनि काठमाडौंबाट भिजिट भिसामा युएई उड्ने र भिजिट भिसामा यूएई पुग्ने नेपालीको संख्यामा ठूलो अन्तर थियो । सन् २०२३ मा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भिजिट भिसामा २ लाख ४ हजार ५१८ जना विदेश गएका थिए । यीमध्ये ५५ हजार ६१८ जना यूएई जान भनी उडेका थिए ।
यूएई सरकारले अबुधाबीस्थित नेपाली दूतावासलाई दिएको जानकारी अनुसार सन् २०२३ मा १ लाख ७५ हजार नेपाली भिजिट भीसामा यूएई पुगेका थिए । सन् २०२३ मा नेपालबाट यूएई जान भनी भिजिट भीसामा उडेका भन्दा यूएईमा भिजिट भीसामा पुग्ने नेपालीको संख्या १ लाख १९ हजार ३८२ ले बढी रहेको थियो ।
राजदूत क्षेत्रीका अनुसार, मानव तस्करहरूले पनि केही नेपालीलाई प्रलोभन देखाई भिजिट भिसामा यूएई पुर्याउने गरेका छन् । कसैलाई अमेरिका पुर्याउने र कसैलाई युरोपका देशहरू, पछिल्लो समय रुसी सेनामा भर्ती गराउने प्रलोभन देखाई नेपालीलाई भिजिट भीसामा यूएई पुर्याउने गरेको पाइन्छ ।
यसरी यूएई पुग्नेहरू काठमाडौंबाट सिँधै नगई भारत, बंगलादेश, श्रीलंकालगायतका देश हुँदै जाने गर्छन् । तर पछिल्लो समय घुम्नकै लागि यूएई जानेहरूको संख्या ठूलो छ ।
अध्यागमन विभागका अनुसार सन् २०२२ मा भिजिट भिसामा विदेश जाने नेपालीको संख्या १ लाख ७७ हजार ३१० थियो । तर उक्त वर्ष भिजिट भिसामा २ लाख ५५ हजार नेपाली यूएई पुगेका थिए । उक्त वर्ष त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भिजिट भिसामा जति नेपाली विदेश गएका थिए त्यो संख्याभन्दा बढी भिजिट भिसामा यूएई पुग्नेको थियो ।
पछिल्ला वर्षहरूमा भिजिट भिसामा यूएई जानेको संख्या बढ्दो छ । अध्यागमन विभागको तथ्याङ्क अनुसार सन् २०२० को अगष्टदेखि डिसेम्बरसम्म त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट भिजिट भिसामा यूएई जानेको संख्या मात्र ७ हजार ७४९ रहेको थियो ।
सन् २०२१ मा आउँदा भिजिट भिसामा यूएई जानेको संख्या ह्वात्तै बढेको थियो । सन् २०२१ मा ७२ हजार ९४ जना नेपाली भिजिट भिसामा त्रिुभवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट यूएई गएका थिए ।