बेइजिङ । जलवायु परिवर्तनको दीर्घकालीन तापक्रम र बढ्दो गर्मीको लहरका कारण विश्वभरका तालहरूमा अक्सिजनको स्तर घटेको एक नयाँ अध्ययनका क्रममा थाहा भएको छ । अन्वेषकले विगत २० वर्षमा विश्वभरका १५ हजारभन्दा बढी तालमा अक्सिजनको मात्रा घट्दो रहेको पत्ता लगाएका हुन् ।

शनिबार (मार्च २२) साइन्स एड्भान्सेज जर्नलमा प्रकाशित उक्त अध्ययनानुसार, विश्वका ८३ प्रतिशत तालको सतहको पानीमा अक्सिजनको मात्रा घट्दै गएको छ । साथै, समुद्र र नदी दुवैको तुलनामा तालमा अक्सिजन घट्ने औसत दर बढी छ ।

गर्मीको लहरले अक्सिजनको कमीमा द्रुत र स्पष्ट प्रभाव पारेको अध्ययन प्रतिवेदनमा उल्लेख छ, जसले गर्दा औसत तापक्रमभन्दा कम अवस्थाको तुलनामा ७.७ प्रतिशतले कमी आउँछ ।

लेखकहरूले यसको मुख्य कारण जलवायु परिवर्तन भएको बताएका छन्, जसले अक्सिजनको घुलनशीलता ५५ प्रतिशत घटाउन योगदान पुर्‍याउँछ । तालहरूमा पोषकतत्त्वहरूको बढ्दो सांद्रता, जसलाई युट्रोफिकेसन भनिन्छ, यो लगभग १० प्रतिशत रहेको जनाएको छ ।

लेखकहरूले यी निष्कर्षले ताजा पानीको इकोसिस्टममा जलवायु परिवर्तनको गहिरो प्रभावलाई रेखांकित गर्ने बताएका छन्, जसलाई एरोबिक जीवन र स्वस्थ जैविक समुदाय कायम राख्न पर्याप्त अक्सिजन स्तर चाहिन्छ ।

चाइनिज एकेडेमी अफ साइन्सेसका अनुसन्धानकर्ता झाङ युनलिनले भने, “अक्सिजनको कमीले प्रजातिहरू लोप हुनसक्छ । जलीय जीवहरूको मृत्यु र व्यावसायिक माछा मार्ने उद्योगहरूको पतन हुनसक्छ ।”

सहलेखक शि कुनले तालहरूमा पोषकतत्त्वको मात्रा घटाउनमा ध्यान दिनुपर्ने बताए । “डुबेका वनस्पति रोपण र सिमसार निर्माण गर्नाले पनि तालको पारिस्थितिक प्रणाली पुनर्स्थापित गर्न मद्दत मिल्न सक्छ,” शिले सिन्ह्वालाई बताए ।

जलवायु परिवर्तन र गर्मीको लहरका प्रमुख कारणका निम्ति कुनै विशेष सुझाव दिइएको छैन ।

चीनको नानजिङ र बेलायतको बांगोर विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताले पनि अध्ययनमा भाग लिएका थिए । रासस/सिन्ह्वा