
काठमाडौं । लगातार उच्च प्रदूषित बनिरहेको पोखरामा पछिल्लो चौबिस घण्टामा वायुको गुणस्तर खतराको तहमा रह्यो । वातावरण विभागको बुधबार दिउँसो ११ः३० को रेकर्डअनुसार पोखरामा पछिल्लो चौबिस घण्टाको औसत एयर एयर क्वालिटी इन्डेक्स (एक्यूआई) ३५० पुगेको थियो ।
यो विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)को मापदण्डभन्दा सात गुणा बढी हो । एक्यूआई ३५० रहँदा पोखरामा पीएम (पर्टिकुलेट म्याटर) २.५ को मात्रा ३१४.२ माइक्रोग्राम प्रतिघनमिटर पुगेको विभागको तथ्यांक छ ।
बुधबार ११ः३० बजे काठमाडौं उपत्यकाका चारसहित देशका सात स्थान अस्वस्थ्कर छन् । उपत्यकाका शंखपार्क, खुमलटार, भैँसेपाटी, भक्तपुरसहित काभ्रेको धुलिखेल, चितवनको भरतपुर र कैलालीको धनगढी अस्वस्थकरको सूचीमा छन् ।
ती स्थानको एक्यूआई १५१ देखि १७० सम्म छ । यीबाहेक अन्य सहरको एक्यूआई १५० भन्दा तल छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)को वायु गुणस्तर मापदण्डअनुसार, एक्यूआई ५० सम्मको वायु स्वस्थकर हुन्छ ।
एक्यूआई १०१ देखि १५० को वायु बालबालिका, वृद्धवृद्धा र दीर्घरोगीका निम्ति अस्वस्थकर हुन्छ । त्यो १५१ देखि २०० सम्म पुगेमा सबैका निम्ति अस्वस्थकर हुन्छ । यस्तै, २०१ देखि ३०० सम्म पुगेमा ‘अति अस्वस्थकर’ र त्योभन्दामाथि भएमा ‘खतरनाक’ बन्दै जाने डब्ल्यूएचओको मापदण्ड छ ।
पीएम १० र पीएम २.५ वायुको गुणस्तरका मुख्य मापक हुन् । पीएम २.५ को मात्रा ५ माइक्रोग्राम प्रतिघनमिटरभन्दामाथि भए वायु अस्वस्थकर हुने विश्व स्वास्थ्य संगठनको मापदण्ड छ ।
पीएम २.५ ले वायुमा मिसिएका आँखाले देख्न नसकिने २.५ माइक्रोनभन्दा साना कण, कार्बनमोनोअक्साइड, सल्फर, नाइट्रोजन अक्साइडको मात्रालाई बुझाउँछ । पीएम १० ले हावामा धुलोका कणको मापन गर्छ ।