काठमाडौं । राहदानी विभागले पछिल्लो तीन वर्षमा ४० लाख ३१ हजार विद्युतीय पासपोर्ट (ई–पासपोर्ट) जारी गरेको छ । ०७८ मंसिरदेखि हालसम्मको अवधिमा विभागले उक्त संख्यामा ई–पासपोर्ट जारी गरेको हो । बितेको तीन वर्षमा विभागले औसतमा प्रत्येक वर्ष १३ लाख ४३ हजार ६६६ भन्दा बढी ई–पासपोर्ट जारी गरेको छ ।

राहदानी विभागका महानिर्देशक तीर्थराज अर्यालका अनुसार, विभिन्न समयमा खरिद गरिएका ५१ लाख ई–पासपोर्टमध्ये ४० लाख ३१ हजार जारी भइसकेको छ ।

चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ सुरु भएयता मात्र विभागले पाँच लाख ४७ हजार ३९१ थान ई–पासपोर्ट जारी गरिसकेको छ । विभागले २०७८ मंसिरदेखि ई–पासपोर्ट जारी गर्न सुरु गरेको हो ।

“अब हामीसँग साढे १० लाखको हाराहारीमा ई–पासपोर्ट बाँकी छ । यसले ८–१० महिना धान्छ,” महानिर्देशक अर्यालले भने । 

अबको ८–१० महिनाभित्र नयाँ पासपोर्ट खरिद प्रक्रिया नटुंग्याए वितरणमै समस्या आउने देखिन्छ । नयाँ पासपोर्ट खरिद प्रक्रिया सोही अवधिमा सक्ने गरी अघि बढेको महानिर्देशक अर्यालले बताए । “नयाँ पासपोर्टको खरिद प्रक्रिया हाम्रो कार्यतालिकाभित्रै सकिन्छ भन्ने लाग्छ,” उनले जनाए । 

विभागले आगामी पाँच वर्षमा ६४ लाख थान ई–पासपोर्ट छपाइ गर्नेसम्बन्धी खरिद प्रक्रिया अघि बढाइसकेको छ । अर्थ मन्त्रालयले परराष्ट्र मन्त्रालयलाई ई–पासपोर्ट छपाइ गर्न करिब १२ अर्ब रुपैयाँको स्रोत तथा बजेट सहमति प्रदान गरेको छ ।

गत कात्तिकमा पासपोर्ट छपाइसम्बन्धी कार्य गर्न परराष्ट्रलाई बहुवर्षीय ठेक्काको स्रोत सहमति तथा बजेटसँग सम्बन्धित अन्य सहमति दिइएको हो । 

बजेट सुनिश्चित भएपछि परराष्ट्र मन्त्रालयअन्तर्गतको राहदानी विभागले पाँच वर्षमा ६४ लाख थान ई–पासपोर्ट छपाइका लागि टेन्डर आह्वान गरिसकेको छ । विभागले सुरुमा सन् २०२५ जनवरी १२ (पुस २८ गते) सम्मको म्याद राखेर ६४ लाख थान पासपोर्ट छपाइका लागि टेन्डर आह्वान गरेको थियो । विभागले गत मंसिर १३ गते पासपोर्ट छपाइका लागि टेन्डर आह्वान गरेको थियो ।

विभागले यही जनवरी ५ मा पहिले निकालेको टेन्डरलाई सशोधन गरी पुन: आह्वान गरेको छ । संशोधन गरिएको सूचनामा टेन्डरको अन्तिम मिति फ्रेब्रुअरी ११, २०२५ बनाइएको छ ।

पछिल्ला वर्षमा विभागले प्रत्येक महिना औसतमा एक लाखभन्दा बढी पासपोर्ट जारी गर्दै आएको छ । आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा विभागले १४ लाख ७३ हजार ३२५ थान ई–पासपोर्ट जारी गरेको थियो । अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा १४ लाख ७१ हजार २६४ थान ई–पासपोर्ट जारी भएको थियो ।

विभागका अनुसार, बितेको साढे १४ वर्षमा नेपालले एक करोड १० लाख ४५ हजार ६१७ थान पासपोर्ट जारी गरेको छ । आर्थिक वर्ष २०६७/६८ देखि २०८१/८२ को पुससम्मको अवधिमा ती पासपोर्ट जारी गरिएको हो ।

यो संख्या राहदानी विभागमा बनेर विभाग, जिल्ला प्रशासन कार्यालय र विदेशस्थित नेपाली नियोगले जारी गरेको पासपोर्टको हो ।

नेपालले हस्तलिखित पासपोर्ट बन्द गरी मेसिनले पढ्नसक्ने पासपोर्ट (एमआरपी) जारी गर्न सुरु गरेपछि उक्त संख्यामा पासपोर्ट जारी गरेको हो । यसमा ई–पासपोर्ट पनि समावेश छ । राहदानी विभागले हस्तलिखित राहदानी बन्द गरी २०६७ मंसिर १० गतेबाट एमआरपी जारी गर्न सुरु गरेको थियो । यस्तै, विभागले एमआरपीबाट स्तरोन्नति गर्दै २०७८ मंसिर १ गतेदेखि ई–पासपोर्ट जारी गर्न सुरु गरेको थियो ।