नेपाल सरकार नयाँ नयाँ चुचुराहरू चड्न अनुमति दिने तयारीमा छ तर विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथामा भने फोहोरको थुप्रो लागेको छ । नयाँ शिखर खोल्ने क्रममा सगरमाथालगायतका व्यस्त हिमाल चुचुरामा केही समयका लागि आरोहण अनुमति नदिनु उचित देखिन्छ । 

पर्यटन विभागले आरोहणका लागि खोल्न लागेको ५७ नयाँ हिमाल ५ हजार मिटरभन्दा माथि ६ हजार ५ सय मिटरसम्म अग्ला छन् । हिमालहरूलाई बिस्तारै आरोहणका लागि खुला गर्ने नीतिअनुसार यी हिमालहरूमा आरोहण अनुमति दिने तयारी गरिएको हो । 

आरोहणका लागि नयाँ हिमालहरू खुला गर्दा त्यसबाट पर्ने दीर्घकाली वातावरणीय प्रभावप्रति भने सरकारको ध्यान दिने गरेको देखिँदैन । नत्र, विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथामा यसरी विश्वलाई नै चिन्तित गराउने गरी फोहोर रास थुप्रिन पाउने थिएन । 

हुनत यसरी खोलिने सबै चुचुरामा आरोहण हुने पनि होइन । अहिलेसम्म ४ सयभन्दा बढी शिखरहरू खोलिए पनि करिब ७० वटा हिमाल चडिएका छैनन् । यसैले नयाँ हिमाल खुलाउने होडमा सम्भावना र उपयुक्तताको पाटोलाई बिर्सनु उचित होइन । 

सम्भावनायुक्त नयाँ चुचुराहरूलाई आरोहणका लागि खुला गर्दै जाने नीति अनुचित होइन । यसबाट देशमा पर्यटन व्यवसाय र रोजगारी पनि बढ्छ । तर, आर्थिक लाभको लोभमा फोहोरको नियन्त्रणलगायत वातावरणीय पक्षलाई बेवास्ता गर्नु भने आत्मघाती हुनेछ । 

सर्वोच्च शिखर सगरमाथामा थुप्रिएको फोहोर नेपालले विगतमा गरेको आत्मघाती गल्तीको उदाहरण त हो नै भविष्यमा आइपर्ने सङ्कटको सङ्केत पनि हो । आरोहीले आरोहणका क्रममा छाडेको पचासौं टन पोहोरले सगरमाथालाई नै आक्रान्त बनाएको छ । 

यसैले केही समयका लागि सगरमाथा आरोहण अनुमति बन्द गरेरै भए पनि त्यहाँ थुप्रिएको फोहोरको डुंगुर तल झारेर व्यवस्थापन गर्नु सम्भवतः अहिलेका लागि उत्तम उपाय हुनसक्छ । सगरमाथाको संवेदनशीलता बुझेका मर्मज्ञ र विज्ञहरूले पनि सर्वोच्च शिखरलाई थकाइ मार्न दिनुपर्ने सुझाव दिएका छन् ।

सर्वोच्च शिखरको आरोहण केही समयका लागि स्थगित गर्दा आरोहीलाई लक्षित सुविधाका व्यवसायीलाई पक्कै मर्का पर्न सक्छ । यस्तै सगरमाथा आरोहणबाटै जीविका चलाउनेहरूलाई पनि समस्या पर्न सक्छ । सरकारले यस्ता समस्यामा ध्यान भने दिनुपर्छ ।

सगरमाथा आरोहीले फोहोर अलपत्र  छाड्न नपाउने नियम लागु भइसकेकाले एक वा दुई वर्ष  सफाइ अभियान चलाएमा सर्वोच्च शिखर सधैँका लागि उसको गौरवअनुरूप स्वच्छ हुनेछ । यति गर्न सके नेपालले विश्वकै सामु गर्व गर्न सक्नेछ । 

जलवायु परिवर्तनलगायतका कतिपय कारणले यसमा पर्ने प्रभाव रोक्न नेपालको मात्र प्रयासले नपुग्ला । तर, राज्यले दृढता देखाए सर्वोच्च शिखरको पवित्रता र स्वच्छता जोगाउन सगरमाथाको क्षमताले धान्न नसक्ने चाप रोक्न यसलाई थकाइ मार्न दिन सक्छ ।