काठमाडौं । जनता समाजवादी पार्टी, नेपाल पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको सरकारबाट बाहिरिएको छ । 

जसपा नेपालका तर्फबाट उपप्रधान एवम् स्वास्थ्यमन्त्री बनेका उपेन्द्र यादव र वन तथा वातावरण राज्यमन्त्री दीपक कार्कीले सोमबार राजीनामा बुझाएका हुन् ।

जसपा नेपालको नेतृत्वमा रहेको मधेस प्रदेश सरकारबाट सत्ता साझेदार नेकपा (एमाले) र नेकपा (माओवादी केन्द्र) ले समर्थन फिर्ता लिएपछि उपेन्द्रले केन्द्र सरकार छाडेका हुन् । जसपा नेपाल फागुन २७ गते सरकारमा सामेल भएको थियो । सत्ता गठबन्धनको गढबढले उपेन्द्र दुई महिनामै सत्ताविहीन बनेका हुन् । 

उपेन्द्र बाहिरिँदा सरकारलाई असर पर्छ ? 

उपेन्द्र यादवको पार्टी बाहिरिँदा पनि सरकारमा पाँच दल छन् । अंकगणितीय रुपमा हेर्दा सरकारलाई अफ्ठ्यारो पर्ने देखिँदैन ।  जसपा नेपालबाट विभाजित भएर बनेको अशोक राई नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी सरकारमै रहेकाले प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारलाई गणितीय रुपमा सहजै छ  । 

२७५ सदस्यीय संसद्को विश्वास रहन १३८ सांसदको आवश्यकता पर्छ । प्रचण्डलाई अझै पनि १४७ सांसदको साथ छ । प्रतिनिधिसभामा सत्तासाझेदार ठूलो दल नेकपा (एमाले) को सभामुखसहित ७९ सांसद रहेका छन् । 

जसमा टोपबहादुर रायमाझी भने निलम्बित छन् । त्यसैले एमालेका ७७ सांसद छन् ।  सत्ताको नेतृत्व गरिरहेको माओवादी केन्द्रसँग ३२ सांसद रहेका छन् ।

सरकारको तेस्रो ठूलो घटक राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का २१ सांसद रहेका छन् ।  त्यसैगरी सरकारमा रहेको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एकीकृत समाजवादी) का १० सांसद रहेका छन् । 

उपेन्द्र यादवको पार्टीबाट फुटेर नयाँ बनेको जसपासँग ७ सांसद रहेका छन् । पार्टी विभाजन हुँदा उपेन्द्रसँग १२ मध्ये ५ सांसदमात्रै रहेका छन् । उनी बाहिरिँदा सरकारलाई पाँच सांसदको मात्रै समर्थन रहने छैन । 

प्रचण्डलाई स्वतन्त्र ३ सांसदहरुको साथ रहँदै आएको छ । त्यस्तै, चार सांसद रहेको नागरिक उन्मुक्ति पार्टीमा विवाद छ । 

अध्यक्ष रञ्जीता श्रेष्ठ प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारलाई समर्थन दिनुपर्ने पक्षमा उभिँदै आएकी छन् । यसरी हेर्दा प्रचण्डलाई १५४ सांसदको समर्थन देखिन्छ । तर उनको पार्टी सरकारमा सहभागी छैन । जुन प्रतिनिधिसभाको ५६ प्रतिशत हो । 

सरकारको विपक्षमा कति छन् ? 

संसदमा प्रमुख प्रतिपक्ष नेपाली कांग्रेससँग ८८ सांसद रहेका छन् ।  राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीको १४, जनमतका ६ सांसद रहेका छन् ।  सरकारको विपक्षमा रहेका राष्ट्रिय जनमोर्चाका १ र नेपाल मजदुर किसान पार्टी (नेमकिपा) का १ सांसद रहेका छन् । 

समर्थनको घट्दो ग्राफ 

०७९ पुष १० गते कांग्रेससँगको गठन्धन छोडी एमालेसहितको समर्थनमा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री नियुक्त भएका थिए ।  पहिलोपटक पुस २५ गते विश्वासको मत लिँदा प्रचण्डले २७५ सदस्यीय संसदको २६८ सांंसदको विश्वास पाएका थिए । 

अर्थात् उनको समर्थनमा प्रतिनिधिसभाको ९७.४५ प्रतिशत सांसद थिए । त्यतिबेला गठबन्धन तोडे पनि कांग्रेससहितका दलले प्रचण्डलाई विश्वासको मत दिएका थिए ।  प्रचण्डले एमालेसँगको गठबन्धन तोडेपछि दोस्रोपटक फागुन ०६ गते विश्वासको मत लिएका थिए । त्यतिबेला उनको पक्षमा १७२ मत परेको थियो । जुन ६२.५५ प्रतिशत हो । 

त्यस्तै, पुनः गठबन्धन बदल्दा १५ महिनको अवधिमै तेस्रोपटक विश्वासको मत लिएका थिए ।  ०८० फागुन ३० गते विश्वासको मत लिँदा प्रचण्डको पक्षमा १५७ सांसद उभिएका थिए । जुन २७५ सदस्ययीय संसद्को ५७ प्रतिशत हो ।