काठमाडौं । रुस सरकारले आफ्नो सेनामा भर्ती भई घर फर्कन चाहने नेपालीको करारपत्र रद्द गर्न सैद्धान्तिक सहमति दिएको छ । उपप्रधान एवं परराष्ट्रमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठ सोमबार प्रतिनिधिसभा बैठकमा सो जानकारी गराएका हुन् ।

आकस्मिक, शून्य र विशेष समयमा गरिएका प्रश्नको जवाफ दिने क्रममा उनले रुसी सेनामा भर्ती नेपालीको करारपत्र रद्द गर्न रुसले सैद्धान्तिक सहमति जनाएको बताए । “रुसी विदेश मन्त्रालयले रुसी सेनामा भर्ना भई घर फर्कन चाहने नेपालीको करार रद्द गर्ने आफ्नो सैद्धान्तिक सहमति रहेको जानकारी गराएको छ,” केही दिनअघि रुसी विदेशमन्त्री र नेपालका लागि रुसी राजदूतसँग छलफल गरेको स्मरण गर्दै उनले भने, “तर, त्यसको मोडालिटी तयार हुन बाँकी रहेको छ । यसबारेमा मस्कोस्थित नेपाली दूतावसाले निरन्तर फलोअप गर्नेछ ।”

रुसी सेनामा भर्ती भई युक्रेनसँगको युद्धमा हालसम्म करिब २४ नेपालीले ज्यान गुमाइसकेका छन् । रुसका तर्फबाट युक्रेनसँग लड्दा सयौँ नेपाली घाइते भएका छन् । रुसी सेनामा भर्ती ६०० भन्दा बढी नेपालीका आफन्तले उनीहरूलाई फिर्ता ल्याउन अनुरोध गर्दै आएका छन् ।

“केही समयदेखि रुसी सेनामा नेपाली नागरिक भर्ना भएका र उनीहरू युक्रेनसँगको रुसको युद्धमा प्रयोग भएको, त्यसमाथि आफ्नो जीवन गुमाउन परेको, कतिपय घाइते भएको, कतिपय रुसी सेनामा सरिक भएर अर्को देशको युद्धबन्दी भएको – यस्तो सुनेर हामी अत्यन्त्र दुखित र पीडाको अवस्थामा छौँ,” परारष्ट्रमन्त्री श्रेष्ठले भने ।

सरकारले आफ्नो नीति स्प्ष्ट पार्दै रुसी सेनामा भर्ती भएका नेपालीलाई मुक्त गर्न पहलकदमी लिँदै अघि बढेको उनले जनाए । उनले परम्परागत रूपमा रहेको सम्बन्धबाहेक विदेशी सेनामा नेपालीलाई भर्ना लिन नपाइने भन्ने सूचना सबै देशलाई गराइएको बताए ।

रुसी सेनामा नेपालीको ज्यान गएका बारेमा रुससँग लिखित र मौखिक रूपमा जानकारी लिइएको उनले बताए । “शव नेपाल पठाउने, घाइते तथा मृत्यु भएका परिवारलाई क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउने, भर्ती भएका नेपालीको जानकारी माग गर्ने, भर्ना नगर्न र भर्ना भएकालाई तत्काल नेपाल पठाउने, युक्रेनमा युद्धबन्दी भएकालाई नेपाल फर्काउने – नेपाल सरकारका स्पष्ट अडान यी हुन्,” उनले भने । 

युक्रेनमा युद्धबन्दी रहेका पाँच नेपालीलाई छुटाएर स्वदेश फर्काउन आईसीआरसीको सहयोग लिइरहेको उनले बताए । यसैअनुसार युक्रेनले आइतबार नेपाली बन्दीलाई सार्वजनिक गरेको उनले जिकिर गरे ।

आफू परराष्ट्रमन्त्री भएपछि रुसी विदेशमन्त्री र नेपालका लागि रुसी राजदूतसँग वार्ता गरी नेपालीलाई सो सेनामा भर्ती नलिन, सम्झौता भएकासँग खारेज गर्न, शव पठाउन अनुरोध गरिएको उनले बताए ।

रुसले युक्रेनसँगको युद्धमा मारिएका नेपालीका परिवारलाई क्षतिपूर्ति र बिमाबापतको रकम उपलब्ध गराउन प्रक्रिया सुरु गरेको उनले जानकारी दिए । रुसले क्षतिपूर्ति रकम मस्कोस्थित नेपाली दूतावासलाई र दूतावासले काठमाडौंस्थित कन्सुलर सेवा विभागमा उपलब्ध गराउनेछ । विभागले सम्बन्धित जिल्ला प्रशासन कार्यालयमार्फत उक्त रकम पीडित परिवारलाई उपलब्ध गराउनेछ ।

“नेपाली नागरिकको पक्षमा समस्याको समाधान गर्न दृढ संकल्पका साथ सरकार अगाडि बढेको छ,” परराष्ट्रमन्त्री श्रेष्ठले भने ।