काठमाडौं । २०७६ पुसबाट निर्माण सुरु भएको नागढुंगा–सिस्नेखोला सुरूङमार्ग २०८० वैशाखसम्म सम्पन्न गर्नुपर्ने सम्झौता थियो । तर, कोभिडका कारण तोकिएको समयमा काम सम्पन्न हुन सकेन । सोहीअनुसार सरकारले पटक–पटक गरेर थप दुई सम्झौता गरेको छ । पहिलो सम्झौताअनुसार सुरुङमार्गको कार्य सम्पन्न नभएपछि पहिलो पटक २०८० असार मसान्तसम्म समय थप गरियो ।
यो सम्झौताअनुसार पनि काम सम्पन्न भएन । पुनः २०८१ वैशाखसम्म समय थप गरिएको छ । तर, यो अवधिसम्म पनि सुरूङमार्गको कार्य सम्पन्न हुन नसक्ने देखिएको छ । तेस्रो सम्झौताअनुसार सुरुङको ३० मिटर भाग खन्न नै बाँकी छ ।
नागढुंगा सुरुङमार्ग निर्माण आयोजनाका अनुसार यो सुरुङमार्गको ‘ब्रेक थ्रु’ भने आगामी फागुन २३ गते हुनेछ । ब्रेक थ्रु हुने बित्तिकै गाडी चलाउन भने नसकिने आयोजनाका परामर्शदाता इन्जिनियर रमेश कोइरालाले बताए ।
“सुरुङमार्गको ब्रेक थ्रु गर्न उपयुक्त समय हामीले फागुन २३ गतेलाई हेरेका छौँ । ब्रेक थ्रु हुने बित्तिकै गाडी चलाइहाल्न मिल्दैन,” उनले भने, “पूर्णरूपमा सम्पन गर्न ब्रेक थ्रु भएको थप एक वर्ष लाग्छ ।”
तेस्रो सम्झौताअनुसार सुरूङमार्ग ५४ महिनामा सम्पन्न गर्नुपर्नेछ । तर, यो अवधिमा निर्माण कम्पनी हाजमा एन्डो करपोरेसन, जापानले यो अवधिमा निर्माण सम्पन्न गर्न नसक्ने परामर्शदाता कोइराला बताउँछन् ।
यो आयोजना सम्पन्न गर्न भ्याटसहित १६ अर्ब रूपैयाँ लागत लाग्ने अनुमान गरिएको थियो । तर, हालसम्म घरटहरा तथा बोटविरूवा आदिको क्षतिपूर्ति, जग्गाको मुआब्जा, एप्रोच रोड निर्माण, पुल कल्भर्ट फ्लाइओभर र सुरुङमार्ग निर्माणमा कुल १४ अर्ब ७० करोड १४ लाख रुपैयाँ खर्च भएको छ । आयोजनाको समय थपिँदा लागत पनि बढ्दै गएको छ । आगामी वैशाख सम्पन्न हुँदा २० अर्ब ९० करोड रुपैयाँ खर्च हुने कुल लागत अनुमान गरिएको छ ।
यो सुरुङमार्गको कुल लम्बाई २.६८८ किलोमिटर छ भने २.६५६ किलोमिटर खनिसकिएको छ । अब ३० मिटर खन्न बाँकी भएको आयोजनाले जानकारी दिएको छ ।
सुरुङ मार्गको चौडाई ३.५ मिटरका दुई लेन, बीचमा १.५ मिटरको ग्याप र दुवैतर्फ ०.५ मिटरको नाली हुने बताइएको छ । पुल, कल्भर्ट, फ्लाइओभसहित १२ वटा संरचना हुनेछ ।
मंगलबार राष्ट्रियसभा अन्तर्गतको दिगो विकास तथा सुशासन समितिले यो सुरूङमार्गको अनुगमन गरेको छ । तोकिएको समयमा निर्माण कम्पनीले आयोजना सम्पन्न नगरेको भन्दै चर्काे आलोचना भएपछि समिति नै अवलोकनमा गएको हो । तर, अवलोकन गर्दा काम तीब्ररूपमा काम भइरहेको पाइएको समितिका सभापति प्रकाश पन्थले बताए ।
काम गर्दा आएका केही जटिलताहरू सरकारलाई सहज बनाइदिन समितिले समन्वयकारी भूमिका खेल्ने उनको भनाइ छ । “सबै समस्या समाधान गर्दै द्रूत गतिमा आयोजना सम्पन्न गर्नुपर्ने देखिएको छ । केही समस्या छन्, तीन समस्या छिटो समाधान गर्न सरकारको ध्यानाकर्षण गराउँछौँ,” सभापति पन्थले भने, “आयोजना निर्माणको काम सन्तोषजनक नै देखियो । धादिङ र काठमाडौंका क्षेत्रमा मुआब्जा लगायतका केही समस्या छ यसलाई समाधान गर्न सरकारलाई आवश्यक निर्देशन हुन्छ ।”
सुरुङमार्गमार्फत सवारी आवातजावत गर्दा भैपरी आउने क्षतिलाई मध्येनजर गर्दै सहायक सुरुङमार्ग निर्माण गरिएको छ । यो सुरुङमार्गको ब्रेक थ्रु यसअघि नै भइसकेको छ ।