काठमाडौं । प्रहरी संगठनभित्र प्रहरी नायव महानिरीक्षक (डीआईजी) अर्जुन चन्द ठकुरीको राजीनामा चर्चामा छ । विमानस्थल सुरक्षा प्रमुखका रुपमा कार्यरत डीआईजी चन्दले शुक्रबार राजीनामा दिएका हुन् ।

यद्यपि केन्द्रीय प्रहरी प्रवक्ता डीआईजी भीमप्रसाद ढकालले चन्दको राजीनामाबारे आधिकारिक रुपमा आफूलाई कुनै जानकारी नआएको प्रतिक्रिया दिए ।

चन्द स्वयंले भने आफूले शुक्रबार नै राजीनामा दिँदै प्रहरी सेवाबाट विदा दिएको जानकारी दिए ।  “मैले राजीनामा दिएँ । किन दिएँ, कारण तत्कालै भन्दिनँ । त्यो विस्तारै बाहिर आइहाल्छ,” चन्दले बाह्रखरीसित भने ।

१२ माघमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अध्यागमनका कर्मचारी र प्रहरीबीच हानाहान भयो । अध्यागमनका अधिकृत छायालाल मोक्तानलाई प्रहरीले जाँच गर्ने क्रममा विवाद हुँदा प्रहरी र उनीबीच लात्ता–मुक्का भएको थियो ।

अध्यागमन अधिकृत मोक्तान अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलतर्फको डिपार्चरबाट एराइभलतर्फ आइरहेका थिए । त्यहीँ बेला वाक थ्रू (एक्स–रे) गेट पासको चेकिङमा रहेका प्रहरी जवान रविरन्जन गुप्ताले मोक्तानको शरीर जाँच गर्न खोज्दा विवाद सिर्जना भयो ।

त्यही विवाद देखेपछि प्रहरी सहायक निरीक्षक (असई) संजय तामाङसमेत एक्स–रे गेटमै पुगे । असई संजय तामाङ पुगेपनि विवाद साम्य भएन झन् बल्झियो । मोक्तानले जवान गुप्तामाथि त लात्ता प्रहारको बाहिरिएको क्लोज सर्टिक (सीसीटीभी) फुटेजमा प्रष्ट देखिन्छ ।

त्यही विवादले उत्कर्षको रुप लिएपछि गृहमन्त्रालयले १२ माघमै मन्त्रालयका सहसचिव थानेश्वर गौतमको नेतृत्वमा तीन सदस्यीय छानबिन समिति नै बनाएको थियो । तीन दिनको समय–सीमा दिएको उक्त छानबिन समितिमा गृहमन्त्रालयलकै उपसचिव कुलबहादुर जीसी र डीआईजी राजेशनाथ बास्तोला सदस्य थिए ।

गृह मन्त्रालयले बनाएको छानबिन समितिले काम गरिरहेकै बेला कर्मचारी संगठनका प्रतिनिधिहरू गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठलाई भेट्न मन्त्रालय नै पुगे ।  उनीहरूको दबाब थियो– प्रहरीलाई कारबाही नगरे सबै काम रोक्ने । 

कर्मचारीको दबाब झेल्न नसकेका गृहमन्त्री श्रेष्ठले त्यही बेला घटनामा संलग्न प्रहरी कर्मचारीलाई कारबाही गर्ने आश्वासन कर्मचारीलाई दिएका थिए ।

...अनि डीआईजीको राजीनामा

छानबिन समितिले बुधबार साँझ घटनामा संलग्न असई संजय तामाङलाई निलम्बन गर्दै अन्य फिल्ड कमाण्डर डीएसपी रेवतीरमण पोखरेललाई सचेत र प्रहरी जवान गुप्तालाई विभागीय कारबाही गर्न सफिारिस गरेको थियो ।

त्यस्तै अध्यागमन अधिकृत छायालाल भने त्यहाँबाट सरुवा गरेर विभागीय कारबाहीका लागि मात्रै सिफारिस गरेको छ । प्रहरी कर्मचारीलाई मात्र कारबाही गर्न छानबिन समितिले प्रतिवेदन तयार पारिएकामा चन्द असन्तुष्ट भएको विमानस्थलका एक प्रहरी अधिकारीको भनाइ छ । 

छानबिन समितिले प्रतिवेदन बुझाएको दुई दिनपछि उनले राजीनामा दिएका हुन् ।

ती अधिकारीले डीआईजी ठकुरीको गुनासो उद्धृत गर्दै भने, “गृहमन्त्रीले कर्मचारीलाई दिएको आश्वासनअनुसार प्रतिवेदन तयार भएको जस्तो देखिन्छ । यस्तो त भएन । मेरो मातहतका प्रहरीलाई यस्तैगरी कारबाही हुने भए मैले यहाँ बसेर कसरी काम गर्ने ? अब कसरी खटाउने ?”

प्रहरीमाथि कारबाही प्रतिवेदनबारे उनले प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) सचिवालयमासमेत गुुनासो गरेका थिए । उनको गुनासो कतै सम्बोधन हुने अवस्था नदेखिएपछि अन्ततः डीआईजी ठकुरी आफैँ राजीनामा दिने अवस्थामा पुगेका हुन् ।

ठकुरी प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) बसन्तबहादुर कुँवरकै ब्याचम्याट हुन् ।  २०५१ चैतमा प्रहरी निरीक्षकबाट सेवा सुरु गरेका ठकुरीको कार्यकाल अझै करिब एक वर्ष बाँकी रहँदै पदबाट राजीनामा दिएका हुन् ।

उनी डीआईजीको ५६ वर्षे उमेरहदका कारण अर्काे पुसमा अवकाशमा जाँदै थिए । उसो त, प्रहरीमा यसअघि पनि डीआईजीहरूले पदबाट राजीनामा दिएर घर फर्किएका अन्य उदाहरण नभएका होइनन् ।

प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) बन्ने दौडमा रहेका बेला सरकारले आफूलाई आईजीपी नियुक्ति नगरेपछि डीआईजी नवराज सिलवालले राजीनामा दिएका थिए । सरकारले १ फागुन २०७३ मा आईजीपीमा डीआईजी जयबहादुर चन्दलाई नियुक्त गरेको थियो । 

सिलवाल आईजीपीमा आफू हुनुपर्ने दाबीसहित सर्वोच्च अदालत नै पुगे । सर्वोच्चले आइजीपी चन्दको नियुक्त कार्यान्वयनमा रोक लगायो । 

नियुक्ति विवादको सात महिनापछि २७ भदौ २०७४ मा सर्वोच्चले आईजीपीमा कार्यसम्पादन मूल्याङ्कनमा एक नम्बरमा रहेका डीआईजीलाई आईजीपीमा नियुक्त गर्न सिफारिस गरेसँगै उनले पदबाट राजीनामा दिएका थिए ।

उक्त प्रकरण विवादमा परेपछि प्रकाश अर्याल आईजीपी भएका थिए । उक्त प्रकरणपछि पनि प्रहरी संगठनमा फेरि उस्तै लफडा दोहोरियो ।  २७ चैत २०७४ मा सरकारले डीआईजी सर्वेन्द्र खनाललाई आईजीपी नियुक्ति गरेसँगै उनका प्रतिस्पर्धी डीआईजी रमेश खरेलले राजीनामा दिएर घर फर्किएका थिए ।

तर, चन्दको राजीनामाले भने फरक सन्देश दिएको छ ।

उनी तालुकदार गृह मन्त्रालयबाट आफू मातहतका प्रहरी कर्मचारीमाथि बिनाकमजोरी कारबाहीको डण्डा लगाएपछि राजीनामा दिएको निकट एक प्रहरी अधिकारी दाबी गर्छन् ।