काठमाडौं । आगामी मंसिरमा हुने भनिएको प्रनितिधि सभा निर्वाचनका लागि प्रत्यक्षतर्फको उमेदवारका लागि नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा गृह जिल्ला डडेल्धुराबाट चुनाव लड्दैछन् । उनले २०४८ सालबाट लगातार पाँच पटक डडेल्धुराबाटै चुनावमा विजयी भएर पटक–पटक मुलुकको शासनभार सम्हालीसकेका छन् ।
२०४८ सालमा सम्पन्न चुनावबाट संसदमा विजयी देउवा गृहमन्त्री बनेका थिए । २०५१ सालमा कांग्रेस संसदीय दलको नेतामा निर्वाचित देउवालाई २०५२ मा प्रधानमन्त्रीका रुपमा मुलुक हाँक्ने अवसर जुरेको थियो । २०५८ सालमा दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री बनेका देउवाले २०५९ सालमा कांग्रेस टुक्र्याएर आफ्नै नेतृत्वमा कांग्रेस (प्रजातान्त्रिक) गठन गरेका थिए ।
२०६१ मा तेस्रो पटक प्रधानमन्त्री बनेका देउवालाई तत्कालिन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले असक्षम घोषणा गरेर बर्खास्त गरेका थिए । २०६४ सालमा सम्पन्न पहिलो संविधान सभा निर्वाचनमा गृह जिल्ला डडेल्धुरा र कञ्चनपुर–४ बाट उनी विजयी भएका थिए ।
दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा कैलाली–६ सँगै गृह जिल्लाबाट फेरि निर्वाचित भएका देउवा २०७२ सालमा कांग्रेसको सभापतिमा विजयी भएका थिए । कांग्रेस सभापति देउवा २०७४ जेठ २३ गते नेकपा माओवादी केन्द्रको सहयोगमा चौथो पटक प्रधानमन्त्री भएका थिए ।
प्रधानमन्त्रीको जिम्मेवारी काँधमा आएसँगै उनलाई संविधानतहः माघ ७ गतेभित्रै तीन तहको निर्वाचन गराइसक्नुपर्ने दायित्व आएको थियो । जस अनुसार देउवा नेतृत्वको सरकारले तीन चरणमा गरेर स्थानीय तहको निर्वाचन देशैभरी शान्तिपूर्ण ढंगबाट सम्पन्न गरिसकेको छ भने मंसिर १० र मंसिर २१ गरी दुई चरणमा प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचन हुन गइरहेको छ ।
देउवाको गृह जिल्ला डडेल्धुरामा दोस्रंो चरण अन्तरगत मंसिर २१ गते प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचन हुँदैछ । निर्वाचन मिति नजिकिँदै गर्दा जनमानसमा प्रधानमन्त्री देउवाको अपराजित चुनावी यात्रा यथावत रहन्छ कि टुंगिन्छ भन्ने चासो बढ्दै गएको छ । स्थानीय तह निर्वाचनको परिणाम अनुसार डडेल्धुरामा कांग्रेस कम्युनष्टि गठबन्धनभन्दा झण्डै साढे आठ हजार मतले पछाडि छ ।
स्थानीय तह निर्वाचनमा पाएको मतअनुसार डडेल्धुरामा कम्युनिष्ट गठबन्धनले २७ हजार ९७९ मत ल्याएको छ भने कांग्रेसले १९ हजार ५८९ मत पाएको छ । दोस्रो तहको स्थानीय तह निर्वाचनको परिणाम हेर्दा कांग्रेस सभापति देउवा सामु आगामी निर्वाचन सहज देखिँदैन । कम्युनिष्ट गठबन्धनले देउवाविरुद्ध डडेल्धुरामा माओवादी नेता खगराज भट्टलाई अघि सारेको छ । उनी यसअघि पहिलो र दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा देउवाका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी थिए ।
देउवाले दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा २३ हजार ९२० मत ल्याएर १२ हजार ४९३ मत ल्याएका माओवादीका भट्टलाई पराजित गरेका थिए । माओवादीसँग गठबन्धन गरेको एमालेका तत्कालिन उमेदवारले ताराप्रसाद जोशीले सात हजार १९० मत ल्याएका थिए । यसको अर्थ २०७० को निर्वाचनमा कम्युनिष्ट गठबन्धनको पक्षमा १९ हजार ६८० मत मात्रै थियो ।
त्यस्तै पहिलो संविधान सभा निर्वाचनमा देउवाले २० हजार ५२९ मत ल्याउँदा माओवादीका भट्टले १९ हजार १६१ मत ल्याएका थिए । त्यस्तै तेस्रो भएको दल एमालेका बिक्रमबहादुर शाहीले सात हजार ९८२ मत पाएका थिए ।
पहिलो र दोस्रो संविधान सभाको निर्वाचन परिणाम हेर्दा डडेल्धुरामा एमालेको मत स्थिर देखिएको छ भने कांग्रेस र माओवादीको मत चलायमान छ । २०६४ को पहिलो संविधान सभा निर्वाचनमा माओवादीको डर–त्रासका कारण भट्टले बढी मत ल्याए पनि दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा मतदाताले यथास्थानमा खुम्च्याई दिएको कांग्रेस नेता–कार्यकर्ताहरुको ठम्याई छ । कांग्रेस डडेल्धुराका नेता–कार्यकर्ता र कम्युनिष्ट गठबन्धनको आ–आफ्नै दाबीका बीच आशन्न निर्वाचनमा देउवा र भट्टमध्ये कसले बाजी मार्छन भन्ने बारेमा पूर्वानुमान लगाउन गाह्रो छ ।
तर प्रदेश सभा अन्तरगत डडेल्धुरा ‘ख’ बाट उमेदवार रहेका कांग्रेसका जिल्ला सभापति कर्णबहादुर मल्ल भने आशन्न निर्वाचनमा सभापति देउवा १० हजार बढी मतले चुनाव जित्नेमा ढुक्क छन् ।
कांग्रेस जिल्ला सभापति मल्लले दिएका प्रधानमन्त्री देउवा चुनाव जित्ने आधारहरु
१) कम्युनिष्ट गठबन्धन हुँदा कांग्रेस नेता–कार्यकर्ता एक ढिक्का भएका छन् ।
२) ०४६ को जनआन्दोलनपछि डडेल्धुराका नागरिकमा शिक्षा र स्वास्थ्यमा पहुँच, खानेपानीको व्यवस्था, यूवा वर्गले पाएको रोजगारीको अवसरमा कांग्रेस जोडिएको छ ।
३) सडक, सिँचाई, विद्युत लगायतका विकास निर्माणमा डडेल्धुराले मारेको छलाङमा सभापति देउवाको प्रत्यक्ष संलग्नता छ ।
४) देशमा अहिलेसम्म भएका ठू–ठूला परिवर्तनको नेतृत्व र कांग्रेसकै नेतृत्वमा संविधान जारी, संविधानको कार्यान्वयन अन्तर्गतको निर्वाचनको काम जनताले नजिकबाट नियालेका छन् ।
५) देउवाले समग्र सुदूरपश्चिमको विकासका लागि गरेका पहलका कारण उनीमाथिको जनताको आस्था र विश्वास अझै कायमै छ ।
६) बहुप्रतिक्षीत पञ्चेश्वर परियोजना र पश्चिम सेती जलविद्युत परियोजनालाई देउवा बाहेकका अरु नेताले पूर्णता दिन नसक्ने जनताको विश्वास छ ।
७) देउवाको अपराजित राजनीतिक यात्रा । प्रधानमन्त्री पद, उनको व्यक्तित्व र उनीसँगको जनताको अपेक्षा अझै बढी छ ।
उता कम्युनिष्ट गठबन्धन पनि मुलुककै प्रधानमन्त्रीलाई पराजित गर्न पाइने आशाका साथ प्रचार प्रसारमा खटिएको छ । देउवाको बिरासत तोड्न एमाले–माओवादीका कार्यकर्ताहरुले डडेल्धुराका गाउँ–गाउँमा चुनावी प्रचारलाई तीव्रता दिएका छन् । माओवादी नेता भट्टको चुनावी अभियानमा खटिएकी उनकी धर्मपत्नी पूर्वसांसद मञ्जु बम पनि प्रचार प्रसारमा व्यस्त छिन् । उनी यस पटक श्रीमान्ले चुनाव जित्नेमा ढुक्क छिन् ।
माओवादी नेतृ बमले दिएका खगराज भट्टले चुनाव जित्ने आधारहरु
१) एक्ला–एक्लै चुनाव लड्दा पनि कांग्रेस सभापति देउवाका निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी हुन् । एमालेसँगको चुनावी गठबन्धनले खगराज भट्ट झनै बलियो भएका छन् ।
२) स्थानीय तह निर्वाचनको मत परिणामअनुसार कम्युनिष्ट गठबन्धन भन्दा कांग्रेस पछाडि छ ।
३) देउवालाई २६ वर्षसम्म डडेल्धुराबासीले एकमुष्ठ जिताएर पठाएका हुन् । अव उनी बृद्ध भइसके । यस पटक डडेल्धुराबासीले खगराजलाई न्याय दिन्छन् ।
४) देउवाले जितेपनि कम्युनिष्ट गठबन्धनको सरकार बन्ने हो । त्यो सरकारमा देउवा मन्त्री बन्दैनन् भन्ने जनताले बुझेका छन् । मिलिजुली सरकार बने पनि देउवालाई कम्युनिष्ट गठबन्धनले प्रधानमन्त्री स्वीकार्दैन र उनी मन्त्री भने बन्दैनन् भन्ने जनताको बुझाइ छ ।
५) खगराजले चुनाव जिते डडेल्धुराका जनताले कम्युनिष्ट नेतृत्वमा बन्ने आगामी सरकारमा प्रभावशाली मन्त्रीका रुपमा पाउनेछन् ।
६) खगराज सामान्य किसानको छोरो हो । उनको सम्बन्ध सामान्य किसानसँग छ । देउवा ४–४ पटक प्रधानमन्त्री भइसकेको मान्छे हुन् । उनीसँग सामान्य जनताको पहुँच छैन् । जनताले पहुँच हुनेलाई माया गर्छन भन्नेमा ढुक्क छौं ।