काठमाडौं । १५ वाणिज्य बैंकको सेयर मूल्य आइतबार ५० पैसादेखि १४ रुपैयाँसम्म घट्यो । अरू कारोबार दिन एक/दुई रुपैयाँ मात्र थपघट हुने गरेको थियो ।

देशमा २० वाणिज्य बैंक सञ्चालनमा छन् । त्यसमध्ये राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से)मा सूचीकृत छैन । सूचीकृत १९ वाणिज्य बैंकमध्ये लक्ष्मी सनराइजको सेयर कारोबार रोक्का छ ।

आइतबार कारोबारमा आएका १८ मध्ये १५ वाणिज्य बैंकको सेयर मूल्य घटेको हो । आइतबारसम्म सबै वाणिज्य बैंकहरूले गएको आर्थिक वर्ष २०७९/८० सम्मको अपरिष्कृत वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरिसकेका छन् ।

कुनै बैंकले राम्रो नाफा आर्जन गरेका भए पनि वितरणयोग्य मुनाफा बढाउन सकेका छैनन् । सोही कारण वाणिज्य बैंकका सेयरधनीले वितरणयोग्य मुनाफालाई हेरेर सेयर बिक्री गरेको देखिन्छ ।

आइतबार सर्वाधिक सेयर मूल्य घट्नेमा नेपाल एसबिआई बैंक छ । यो बैंकको सेयर मूल्य १४ रुपैयाँले घटेको थियो । वितरणयोग्य मुनाफा एक अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ छ । अघिल्लो वर्षको अन्त्यसम्मको तुलनामा यो बैंकको वितरणयोग्य मुनाफा तीन प्रतिशतले घटेको छ ।

हिमालयन र कुमारी बैंकको वितरणयोग्य मुनाफा ऋणात्मक छ । यी बैंकले यो वर्ष लाभांश वितरण गर्न सक्ने अवस्था छैन । हिमालयनको वितरणयोग्य मुनाफा ७१ करोड रुपैयाँ र कुमारी बैंकको वितरणयोग्य मुनाफा ८४ करोड रुपैयाँ ऋणात्मक छ ।

२० मध्ये ११ बैंकको वितरणयोग्य मुनाफा घटेको छ । वितरणयोग्य मुनाफा सर्वाधिक घट्नेमा प्राइम नेपाल इन्भेस्टमेन्ट मेगा, प्रभु, नेपाल बैंक रहेका छन् । यी बैंकको यस्तो नाफा ७० प्रतिशतभन्दा बढीले घटेको छ ।

मर्जरमा गएका अधिकांश वाणिज्य बैंकको अवस्था नाजुक 
गएको वर्ष मेगा, सेन्चुरी, एनसीसी, सिभिल, बैंक अफ काठमाण्डू र सनराइज बैंकको अस्तित्व समाप्त भयो । यी बैंकहरू अरू बैंकमा मर्जर वा एक्विजिसनमा गएका हुन् । यिनलाई समाहित गरेका बैंकहरूले नै गएको वर्षको अन्त्यसम्म खराब पफर्मेन्स गरेका छन् ।

एनसीसीलाई प्राप्त गरेको कुमारी बैंक त झन् लगानीकर्तालाई लाभांश दिने स्थितिमा छैन । यो बैंकले गत वर्षको अन्त्यसम्म दुई अर्ब २६ करोड रुपैयाँ नाफा आर्जन गरेको भए पनि वितरणयोग्य मुनाफा ऋणात्मक छ । लगानीकर्तालाई प्रतिफल दिन सक्ने अवस्थामा छैन ।

सेन्चुरीलाई प्राप्त गरेको प्रभु बैंकको अवस्था पनि उस्तै छ । यो बैंकको नाफा अघिल्लो वर्षको तुलनामा साढे ४८ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । तर, वितरणयोग्य मुनाफा ८४ प्रशितले घटेको छ । यसरी मर्जर तथा प्राप्तिमा गएका वाणिज्य बैंकहरू नै कमजोर देखिएका हुन् ।

प्राइम कमर्सियल बैंक र नेपाल इन्भेस्टमेन्ट मेगा बैंक पनि यो वर्ष लाभांश दिन सक्ने अवस्थामा छैनन् ।

प्रतिसेयर आम्दानी तथा प्रतिसेयर नेटवर्थमा एनआईसी एशिया बैंक बलियो देखिएको छ । यो बैंकको लाभांश क्षमता करिब ३२ प्रतिशत छ । सबैभन्दा बढी लाभांश दिने क्षामता एभरेस्ट बैंकको छ । यो बैंकको लाभाश क्षमता साढे ४० प्रतिशत छ ।

गएको आर्थिक वर्षमा बैंकहरूले ७० अर्बभन्दा बढी नाफा आर्जन गरेका छन् । अघिल्लो वर्षको तुलनामा नाफा २५ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । खुद ब्याज आम्दानीबाट बैंकहरूले बढी आम्दानी गरेका छन् ।

नाफा बढी गरेका बैंकहरूले समयमा ऋण उठाउन सकेका छैनन् । यसले गर्दा बैंकहरूले प्रोभिजनमा रकम सञ्चित गर्नुपर्ने हुन्छ । बैंकहरूको खराब कर्जा गएको वर्ष उल्लेख्य वृद्धि भएको छ । यसरी खराब कर्जा बढ्दा पनि बैंकहरूलाई लाभांश बाँड्नमा असर परेको छ ।

यो पनि पढ्नोस्–

वाणिज्य बैंकहरूको नाफा ७० अर्बभन्दा बढी

साढे ४६ प्रतिशतले बढ्यो बैंकहरूको ब्याज आम्दानी