site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
सम्पादकीय

विशेष अदालतको निर्णयविरुद्ध पुनरावेदन गर्ने क्रममा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले सार्वजनिक गरेको टिप्पणीप्रति नेपाल बार एसोसिएसनले आपत्ति प्रकट गरेको छ । संवैधानिक आयोगका पदाधिकारीको आचरण र अभिव्यक्ति  विवादमा परेको पहिलो पटक नभए पनि अपेक्षाकृत गम्भीर प्रकृतिको देखियो । 

अख्तियारका पदाधिकारीले विशेष अदालतको निर्णयमा पुनरावेदन गर्न चाहेमा कानुनले नै मौका दिएको छ । यसलाई सामान्य प्रकिया बनाउनुको साटो अख्तियारले अदालतविरुद्ध प्रचारवाजीको बाटो रोज्यो । सम्भवतः नेपाल बारको आपत्ति पनि यही प्रचारवाजीप्रति नै लक्षित हो ।

NIC Asia Banner ad
Argakhachi Cement Island Ad

अख्तियारका तर्फबाट सार्वजनिक टिप्पणीमा “प्रतिवादीलाई सफाई दिने नियतले हतारमा गरेको फैसला” वा “कसुरदारलाई उन्मुक्ति दिने नियतवश” निर्णय गरेको जस्ता वाक्यांश प्रयोग भएका छन् । संवैधानिक निकायको यो टिप्पणीलाई स्वस्थ नियतले गरिएको ठान्न कठिन देखियो ।
  
बेलाबखत अदालत र अरू लोकतान्त्रिक संस्थाप्रति अख्तियारजस्ता निकायका पदाधिकारीमात्र होइन प्रहरी प्रशासन र राजनीतिककर्मीले प्रहार गरिरहेका हुन्छन् । झट्ट सुन्दा सही नै हो कि जस्तो लाग्ने यिनको टिप्पणी भने गलत मनसाय र अहङ्कारको उपज हुनेगर्छ ।

अख्तियारले कानुनी आधार, प्रक्रिया पूरा गरी न्यायिक मनबाट गरेको निर्णय सायद उल्टिएको पनि छैन । अदालतले त कानुन र प्रक्रिया एवं औचित्यको कसीमा हेर्छ नै । आफूले कानुन मिच्ने अनि दोष अदालतलाई दिने प्रवृत्ति यथार्थमा अलोकतान्त्रिक नै हो ।  

आफ्नो मनसाय ‘असल’ र समाचार सम्प्रेषण गर्ने तथा टिप्पणी गर्नेको मनसाय भने ‘भ्रम सिर्जना र द्वन्द्व निम्त्याउने’ गर्ने देख्ने मानसिकता नै स्वयंमा दोषपूर्ण हो । अख्तियारका पदाधिकारीको मनसाय असल थियो भने त गल्ती औँल्याउने नेपाल बारलाई धन्यवाद दिनुपर्थ्यो ।  

मूल समस्या राणाकालीन मानसिकताका कारिन्दालाई लोकतान्त्रिक गणतन्त्रका संवैधानिक निकायमा नियुक्त गर्नु हो । सामन्ती संस्कारमा दीक्षित निजामती कर्मचारीहरूले लोकतान्त्रिक मूल्य आत्मसात गर्नै सक्तैनन् । यसैले संवैधानिक बनाइएका निकायहरू निरर्थक हुन पुगेका हुन् । 
 
संवैधानिक आयोगमा नियुक्त अधिकांश कर्मचारी गुन तिर्नपट्टि लाग्छन् भने  केहीले रिस फेर्न थालेको देखिएको छ । सरकारको निगरानी गर्नुपर्ने आयोगहरूमा लामो समय सरकारी सेवामा रहेर दीक्षित अवकाश प्राप्त कर्मचारीलाई नेताको कृपामा नियुक्त गर्दा तिनले आफ्नो भूमिकाप्रति न्याय गर्न नसक्नु स्वाभाविकै हो ।

यस प्रकरणले पनि संवैधानिक निकायमा अवकाश प्राप्त कर्मचारी नियुक्ति गर्ने अभ्यासमा पुनर्विचार गर्नुपर्ने देखायो । उमेर छँदासम्म काम गरेर उपल्लो पदमा पुगेपछि उनहरू थाकेका हुन्छन् । तिनलाई थकाइ मार्न दिएर लोकतान्त्रिक आचरण र विचार भएका यसवालाई संवैधानिक पदहरूमा  नियुक्त गर्नुपर्छ ।
 
 

प्रकाशित मिति: शनिबार, कात्तिक २६, २०७९  ११:२१
प्रतिक्रिया दिनुहोस्