२०७४ को निर्वाचनबाट वर्तमान राज्यव्यस्था विरुद्ध फरक विचारधारको नेतृत्व गर्ने राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी एक सिटमा खुम्चियो ।
झापा क्षेत्र नम्बर ३ बाट राजेन्द्र लिङ्देनले मात्र चुनाव जित्दा पार्टीले राष्ट्रिय दलको मान्यता पाउन सकेन ।
०७४ को निर्वाचन जित्न लिङदेनले वाम गठबन्धनसँग तालेमेल गरे जबकी पार्टीले देशभर कांग्रेससँग गठबन्धन गरेको थियो । उनले कांग्रेस नेता कृष्ण सिटौलालाई पराजित गरे र सांसद बने ।
पाँच वर्ष पश्चात् मंसिर ४ गते प्रदेश र प्रतिनिधि सभा निर्वाचन हुँदैछ । तर, राजनीतिक परिस्थिति ०७४ को निर्वाचन जस्तो छैन । वाम गठबन्धनमा माओवादी र एमाले एकजुट छैन । तर, लिङ्देनले एमालेसँगको गठबन्धन तोडेका छैनन् । विगतमा तीनचिरा परेको राप्रपा एक भएर भएको एकता महाधिवेशनबाट उनी पार्टी अध्यक्ष छन् भने राप्रपा छोडेर पूर्वअध्यक्ष कमल थापा हिँडिसकेका छन् ।
दोस्रो कार्यकाल निर्वाचित सांसद हुने ध्येयमा रहेका लिङ्देन चुनावी प्रचारमा व्यस्त छन् ।
इतिहासमा बिग्रिएको बदनाम र शून्यप्राय अवस्थामा पुगेको पार्टीलाई पुनर्जीवन दिनुपर्ने जिम्मेवारी आफूसँग भएको उनी आफैँ बताउँछन् ।
सनातन धर्मसहित हिन्दु राज्य र राजसंस्था फर्काउने अभियानलाई सफल बनाउँदै प्रदेश खारेज गर्नुपर्ने जिम्मेवारी आफूमा भएको उनी बताउँछन् ।
उनको भिडन्त कांग्रेस नेता कृष्ण सिटौलासँग हुँदैछ । उनै लिङ्देनसँग झापा पुगेर बाह्रखरीकर्मी रोमन आचार्यले संवाद गरेका छन् । प्रस्तुत छ संवादको सम्पादित अंश :
घरदैलो कार्यक्रममा हुनुहुन्छ । प्रतिष्पर्धी पुनः उही अनुहार कृष्ण सिटौला हुनुहुन्छ । चुनाव जित्ने रणनीति के छन् ?
उहाँले नेपालको राजनीतिमा एउटा प्रवृत्तिको नेतृत्व गर्नुहुन्छ म अर्को प्रवृत्तिको नेतृत्व गर्छु । लालु यादवले विहारको नेतृत्व गर्ने बेलामा अपनाएको शैली उहाँले अपनाउनुभएको छ ।
नेपालको राजनीतिमा बिहारी शैलीको नामले परिचित त्यो शैलीमा चुनाव आएको बेला मासु चिउरा बाँड्ने, पैसा, साडी कपडा बाँड्ने अर्थात् खर्च गर्ने र पाँच वर्ष सत्तामा मोजमस्ती गर्ने यादवको नीति थियो सोही नीतिको प्रतिनिधित्व उहाँबाट हुन्छ ।
समग्रमा नेपालको राजनीतिमा भ्रष्टाचारलाई संस्थागत गर्ने, अपराधिकरणलाई संस्थागत उहाँबाट भयो ।
जुन् प्रवृत्तिको विरुद्धमा म छु । उहाँसँगै मैले सुशासन र विकास तथा समृद्धिको पक्षमा आवाज उठाइरहेको छु ।
उहाँलाई चुनावी मैदानमा सामना गर्न पाउनु तथा भेट्न पाउनु खुसीको कुरा हो ।
वैचारिक धराताल फरक भयो, रोचक हुने भयो हैन त चुनाव ?
हो, वैचारिक दृष्ठिकोणले हामी फरक धारको प्रतिनिधित्व गर्छौं । सनातन मूल्य मान्यता तथा धर्मको रक्षा गरेर देश अघि बढ्न सक्छ भन्ने मान्यताको प्रतिनिधित्व म गर्छु ।
उहाँ सनातन मूल्य मान्यताको विपक्षमा हुनुहुन्छ र धर्मनिरपेक्षताको संस्थापक भनेर कुरा हिँड्नुहुन्छ ।
माओवादीलाई उहाँले शान्ति सम्झौतामा ल्याउनुभयो कि भएन अथवा कुनै प्रभुको आदेशमा यो चिजहरु भए छुट्टै बहसको विषय हो । अहिले हामी मैदानमा छौं आवश्यक समीकरण रोचक बन्छ नै ।
गाउँघर डुल्दै हुनुहुन्छ । माहोल कस्तो पाउनुभयो ?
राप्रपाको पक्षमा उपयुक्त माहोेल बनेको छ । जनता हामीलाई मतदान गर्न उत्साहित र लालायित छन् । अपार जनसमर्थन हाम्रो पक्षमा जुटेका छन् ।
जनताको चाहाना के रहेछ, घर घर पुग्दा जनताले तपाईंसँग के अपेक्षा गरेका छन् ?
अघिल्लोपटक भौतिक पूर्वाधार विकासलाई जनताले प्राथमिकता दिएका थिए । ती कामहरु अझै केही पूरा गर्नुछ ।
यिबाहेक जनताको चाहना अलि परिवर्तन भएको छ । अघिल्लो पटक बाटो पुल कलभर्ट, हात्तीबाट सुरक्षाको कुरा उठाएका थिए । यसपटक माथि उठेर शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारीतर्फ हाम्रो जनप्रतिनिधिहरुले ध्यान दिनुपर्छ र त्यसतर्फ संसद्मा आवाज उठ्नुपर्छ भन्ने माग जनताको छ ।
चुनाव जित्न ०७४ जस्तै विचार नमिल्ने पार्टीको सहारा लिनुभएको छ । विचारधाराको हिसावले यो अप्राकृतिक देखिन्छ होइन र ?
प्राकृतिक नभए पनि यसलाई अप्राकृतिक भन्न मिल्दैन । ०७४ को निर्वाचन देखिनै दलहरुले कुनै न कुनै किसिमको गठबन्धन बनाएर चुनावमा भाग लिएका छन् ।
यो पटक सत्ता गठबन्धन बनेर पाँच दल आए । गठबन्धनमा टाउको मोल तोक्ने देखि तोकिनुपर्ने मानिसहरु एक ठाउँमा छन् ।
नेपालको राजनीतिमा विदेशीहरुलाई सहयोग गर्नेगरि सरकार बनाउने र सोहीअनुसार गठबन्धन बनाउने मात्र होइन विदेशीको इसारामा नीति कानुन बनाउने काम भइरहेको छ ।
विदेशबाटै गठबन्धन देखि मन्त्री बनाउन चुनाव जिताउने सम्म खेल भइरहँदा देश भन्दा माथि कोही छैन, राष्ट्रियता सुशासन र विकासको सवालमा आवश्यकताअनुसार आंशिक तालमेल गरेका हौं । एक अर्काको सहयोगले जित्ने ठाउँमा तालमेल गरेर अघि बढेका हौं । राष्ट्रियता र जनताको सार्वभौमिकताका बचाउन फरक फरक विचारधारा भए पनि एक ठाउँमा उभिएका हौं ।
एमाले फुटेको छ, माओवादी अर्कोतिर गइसक्यो । ०७४ को स्थिति त पक्कै अहिले छैन । तपाईं सुरक्षित हुनुहुन्छ र ?
०७४ को तुलनामा चुनाव जित्न अहिले मलाई सहज छ । पाँच वर्षअघि गठबन्धनको सहयोग भएपनि म आफै परिक्षामा परेको थिइन ।
मान्छेले गठबन्धन र म प्रति विश्वास गरेका थिएनन् । पाँच वर्षमा कोरोना बाहेकको २ वर्ष मज्जाले काम गरेको छु ।
छोटो समयमा पनि पूर्वाधार विकासमा जुन काम गरे २५ वर्षमा नभएका कामहरु अहिले भए ।
यसले राजेन्द्र लिङदेनले पायो भने काम गर्छ भन्ने वातावरण बन्यो । संगठन गर्न पाए र गणितको हिसावले पनि हिजोको भन्दा आजको पार्टी हैसियत माथि उठेको छ ।
गठबन्धन विश्वासिलो छ र ? बागी पनि उठेका छन्, समस्या त तपाईंलाई नै पर्ने देखियो हैन र ?
एमाले र राप्रपा गठबन्धनमा इमान्दार छन् भन्ने कुरा अघिल्लो चुनावले प्रमाणित गरेको छ । त्यसकारण यो चुनावमा मत बढेर आउँछ । केही मानिसहरु यता उता गरेका छन् ।
उनीहरु कारवाहीमा परेका छन् । एमालेको पूर्व कार्यकता जो चुनावमा उठ्नुभएको छ उहाँ कारवाहीमा पुरिसक्नु भएको छ ।
त्यसकारण यहाँ बागी भन्ने कोही छैन । उहाँले मलाई समस्या गर्नुहुन्न । स्वतन्त्रहरुको बारेमा मैले केही भनिन् बरु त्यसले सकारात्मक सहयोग गर्नेछ ।
घोषणापत्र प्रदेश खारेजी गरौं भनेर लेख्नुभयो । २ तहको सरकार भन्नुभएको छ । भाषणमा चाहिँ प्रदेशमा उठाएका उमेदवार जिताऔं भन्दै हिँड्नुभएको छ.....
प्रदेश खारेजीमात्र होइन संसदीय निर्वाचन प्रणाली पनि सुधार गरौं भनेर घोषणापत्रमा लेखेका छौं ।
महंगो निर्वाचन प्रणालीको खारेजी,अहिलेको संसदीय स्वरुपको कारण स्थीर सरकार सञ्चालन हुन सकेको छैन ।
२०४६ पश्चात् पाँच वर्ष सरकार नचल्नुमा निर्वाचन प्रणालीको पनि उत्तिकै दोष भएकाले निर्वाचन प्रणाली सुधारका कुरा गरेका हौं ।
तर, संसदीय निर्वाचनबाट अलग भएका छैनौं । हामीले जबसम्म संविधान परिवर्तन निर्णायक शक्ति प्राप्त गर्दैनौं तबसम्म संविधानसँग सहकार्य गरेर जाने हाम्रो नीति छ ।
त्यसैले प्रदेश निर्वाचनमा भाग लिएका हौं । हामीले प्रदेश र प्रतिनिधि सभामा बहुमत हासील गरे प्रदेश खारेज गर्नेछौं । सुधार गर्ने शक्ति प्राप्त नभएसम्म प्रदेश समेत लडिरहन्छौं ।
गणतन्त्र स्थापना पश्चात् जनमत पाउँदा सत्तास्वार्थले तपाईंहरुलाई छोप्यो र कमजोर बनायो । यो चुनावले पार्टीलाई कहाँ पुर्याउँदैछ ?
राप्रपाले इतिहासबाट निर्मम शिक्षा लिएको छ । घोषणापत्रमै हामीले सत्ताकेन्द्रित राजनीति नगर्ने उल्लेख गरेका छौं..
सरकारमै नजाने भनेको हो ?
हामीले सरकारमा नजाने कसम खान मिल्दैन र खाएको हैन । औचित्यको आधारमा मात्र सरकारमा जान्छौं ।
हाम्रो परिचय चाहिँ राप्रपा जुनसुकै अवस्थामा जसले सरकार बनाए पनि सत्तामा जान्छ, सत्तामा जान तयारी अवस्थाममा छ भन्ने थियो । अब त्यस्तो हुँदैन ।
औचित्य र सिद्धान्त पुष्टि नभएसम्म सत्ता गौण हुनेछ । र, अप्रत्याशित नतिजासहित हामी आउने संसद्मा बलियो शक्तिको बनेर उदाउँछौं ।
पार्टीहरुमध्ये परीक्षण भइनसकेको अध्यक्ष तपाईं हो । निर्वाचनमुखी जिम्मेवारीलाई कुन रुपमा लिनुभएको छ ?
फरक र विशेष जिम्मेवारी मैले निभाउनु पर्नेछ । पार्टीभित्र मात्र होइन बाहिर पनि आफ्नै जीवनकालमा देश परिवर्तन भएको देख्न पाउँ, राजनीतिमा पुस्तानान्तरण भएको देख्न पाउँ र यथास्थितिको अन्त्यहोस् भन्ने मानिसहरुको चाहनाको पनि प्रतिनिधित्व मैले गर्छु ।
एउटा बिग्रिएको पार्टी बदनाम र शून्यमा पुगेको पार्टीलाई सँगसँगै उठाउने जिम्मेवारी मलाई थियो र अझै पनि छ ।
त्यसलाई सन्तुलित बनाउने र मिलाएर लैजाने मात्र होइन निर्वाचनबाट निर्णायक शक्ति बनाउने जिम्मेवारी मेरो काँधले उचालिरहेको छ ।