ड्याडीलाई मैले पकाएको सबैभन्दा मिठो लाग्ने भनेकै (चाइनिज तरकारी) अर्थात् मिक्स भेज तरकारी थियो । म बिहे गरेर आइसकेपछि पनि उहाँले जहिले भन्नुहुन्थ्यो ‘तैँलेजस्तो मिठो चाइनिज तरकारी यहाँ कसैलाई बनाउन आउँदैन’ ।
उहाँले हामीलाई मात्रै होइन सबैलाई प्रोत्साहन गरिबक्सन्थ्यो । ड्याडीका हल्का हल्का कपाल फुल्न थाल्दा पनि ‘एउटा सेतो कपाल निकालिस् भने यति पैसा दिन्छु’ भन्दै हामीलाई कामप्रति प्रोत्साहन गरिबक्सन्थ्यो । वास्तवमा त्यो प्रोत्साहन रहेछ ।
हुन त ड्याडी बीचमा शाकाहारी नै होइबक्सिन्थ्यो तर पछि स्वास्थ्यमा समस्या देखिएपछि चिकित्सकहरुकै सल्लाहमा उहाँ मांशाहारी हुनुपर्यो ।
ड्याडीले हामी सबैलाई प्रोत्साहन गरिबक्सिन्थ्यो । पहिला भर्खरभर्खर पकाउन सिक्दा नमिठै पकाए पनि मिठो छ भन्दै प्रयासको लागि बक्सिस दिइबक्सिन्थ्यो ।
मामुलाई भनेर कहिले ५ रुपैयाँ कहिले कति रुपैयाँ बक्सिस दिन लगाइबक्सिन्थ्यो ।
ड्याडीलाई मिठाईँ पनि उत्तिकै मन पर्ने । विशेषगरी जिलेबी, रसबरीजस्ता मिठाईँहरु उहाँलाई एकदमै मन पर्थ्यो । तर सुगरका कारण उहाँले गुलियोहरु बार्नुपर्ने भयो ।
पछिल्लो समय त ड्याडीलाई हप्ताकै दुईपटक डायलासिस गर्नुपर्थ्यो । उहाँले पछिल्लो समय केही पनि खानै छोडिबक्सेको थियो । कमजोर भइबक्सेको थियो ।
ड्याडीसँगको सम्झना
सबै परिवारमा बुबाको नजिक छोरीहरु हुन्छन् भनेजस्तै म पनि ड्याडीको एकदमै नजिक थिएँ । तर यति भनिरहँदा ड्याडीले हामी तीन सन्तानमा कहिले पनि कसैलाई बढी र कसैलाई कम गरिबक्सेन । ड्याडीले हामीलाई एकदमै अनुशासनमा राखिबक्सिन्थ्यो । म ड्याडीलाई उहाँको अनुशासन, इमान्दारिता र नैतिक मूल्यहरुका लागि सम्झिन्छु । यो मैले मेरो ड्याडी भएर मात्र भनेको होइन तर उहाँ साँच्चै नै एकदमै अनुशासित होइबक्सिन्थ्यो र हामीलाई पनि यसको पालना गराइबक्सिन्थ्यो ।
ड्याडी एकदमै कडा स्वभावको होइबक्सिन्थ्यो । तर हाम्रा लागि प्रिय र समय पनि दिइबक्सिन्थ्यो । साँझको ९ बजे हामी बेडमा जानैपर्थ्यो र लाइट अफ हुनैपर्थ्यो । स्कुलबाट आएपछि खेल्ने समय हुन्थ्यो । एकछिन खेलेपछि हाम्रो पढ्ने समय हुन्थ्यो । चाहे जे सुकै होस् रातिको ९ बजे पछि बत्तीहरु अफ हुनैपर्थ्यो । बिहान हामी ६ बजेसम्म उठिसक्थ्यौं । त्यो अनुशासनभित्र हामी बस्नैपर्थ्यो ।
ड्याडी विभिन्न क्षेत्रमा होइबक्सिन्थ्यो तर पनि हरेक बिदामा हामीलाई घुमाउन लैजाइबक्सिन्थ्यो । हरेक शनिबार ‘सर्ट ट्रिप’ हुन्थ्यो भने लामो बिदामा बाहिर कतै कतै घुमाउन लगिबक्सिन्थ्यो ।
सरकारी कर्मचारी भएर पनि उहाँको धेरै ठाउँमा सरुवा भएन । त्यहीँ वीरगन्ज चिनी कारखाना र कलकत्ताको महावाणिज्य दूतावासमा हुँदाबाहेक हामी काठमाडौंमै जन्मियौं र यहीँ हुर्कियौं । त्यसैले उहाँसँग यसरी बाहिर गएको पलहरु मलाई धेरै मिस हुन्छ ।
सबैभन्दा धेरै उहाँले सरकारबाट पाउनु भएका सम्मानहरु अविस्मरणीय पलहरु हुन् । उहाँको योगदानको कदर गर्दै नेपाल सरकारले थुप्रै तक्माहरु दिएको छ । पापाले ती तक्माहरु पाउनुहुँदा एकदमै खुसी हुन्थ्यौँ हामी ।
जे सिकेँ, ड्याडीबाटै सिकेँ...
पापाले आफ्नो जीवन सरकारी सेवामा बिताइ बक्स्यो । सरकारी जागिरे भए पनि ड्याडी समयको अति बढी ख्याल गर्ने व्यक्ति होइबक्सिन्थ्यो । उहाँबाट मैले अनि हामी सबैले सिकेको भनेकै ‘समयको महत्व’ हो ।
१० बजे भनेपछि १० बजे नै हो, न १ मिनेट ढिला न १ मिनेट चाँडो । हामीलाई हरेक कुरा समयमा गर्नुपर्छ भनेर सिकाइबक्सेको थियो । त्यसैले हामी हरेक कुरा त्यसको समयमा गर्ने बानी परेका थियौँ ।
अहिले पनि हामी कतै जानुप¥यो भने ठ्याक्कै समयमा नै पुग्छौं । ड्याडीले सानैदेखि सिकाइबक्सेको हामीमा त्यो बानी रहिरह्यो ।
समयको महत्व, इमान्दारिता, अनुशासन मैले उहाँबाट सिकेका कुराहरु हुन् । ड्याडीले धेरै कुरामा दख्खल राखिबक्सन्थ्यो । मैले समाजशास्त्रमा मास्टर सकाएँ । मलाई पनि उहाँ जस्तै जागिर खाएर आफ्नो तर्फबाट देश अनि समाजलाई केही न केही योगदान पुर्याउँ भन्ने मन थियो ।
तर पहिले पढाइमै केन्द्रित भयौँ, पछि विवाह गरेँ । श्रीमान् पनि सरकारी जागिरे होइबक्सेकाले कहिले कता कहिले कता सरुवा धेरै हुने भएकाले एकैठाउँमा धेरै बस्न पाइँदैन थियो । त्यसैले ड्याडीले जस्तै जागिर खाएर सेवा गर्न सकिन ।
ड्याडीले मायाले बोलाउने नाम
हामी संयुक्त परिवारमा हुर्किएका हुनाले पनि दिनको एक समय भने सबैजना सँगै बसेर कुराकानी गर्थ्यौँ । मेरो डकुमेन्टहरुमा श्री नाम छ । यो नाम मलाई ड्याडीले नै राखिदिइबक्सेको हो ।
तर ड्याडीले कहिल्यै मलाई श्री भनेर बोलाएको मैले सुनिन । ड्याडीले मलाई धेरै नाम राखिदिइबक्सेको थियो । ‘मुन्चु’, ‘बीच्चे’ अनि ‘डल्ली’ पनि भनेर बोलाइबक्सन्थ्यो । ‘बीच्चे’ को अर्थ के हो र किन राखिबक्सेको होला थाहा भएन ।
सायद बीचको भएर हो कि । दाइ र भाइको बीचमा म नै हुँ । त्यसैले हो कि जस्तो लाग्छ । ड्याडीले ‘मुन्चु’ भनेर बोलाउने भएकाले घरमा पनि मलाई प्रायः ले ‘मुन्चु’ नै भनेर बोलाउनुहुन्छ ।
किताब अनि समाचार प्राथमिकता
ड्याडी बिहान ६ बजेदेखि साँझ ८, ९ बजेको समाचार सुन्नु अनि हेरिबक्सन्थ्यो । ड्याडीको समाचार आउने समयमा कोही पनि बोल्न पाउँदैन थियौँ । उहाँलाई ‘डिस्टर्ब’ हुनु हुँदैनथ्यो ।
अखबार पढ्ने अनि सामाचार सुन्ने उहाँको दैनिकी नै हो । कहिले पनि छुटाइबक्सेन ।
ड्याडीको नजिक हुन पाइन
ड्याडीलाई उहाँको अन्तिम पलहरुमा त्यति नजिकबाट हेर्न भेट्न त्यति पाइएन । यहि कुराले गर्दा दुःख लाग्छ । कोभिडको लहरका कारण नजिक जान सम्भव थिएन ।
किनभने उहाँको स्वास्थ्य केही जटिल भैसकेको थियो । त्यसैले हामी एकदमै केयरफुल हुन्थ्यौं । ड्याडीसँग पछिल्लो समय नजिक हुन सकिन, अहिले ‘मिस’ गरेकै त्यही क्षण हो ।
(स्वर्गीय दुर्गा प्रकाश पाण्डेयकी छोरी श्री रायमाझीसँग बाह्रखरीले गरेको संक्षिप्त कुराकानी)