काठमाडौं । बिस्का जात्रामा रथ तान्न नदिने जिल्ला प्रशासन कार्यालय भक्तपुरको अडानविरुद्ध भक्तपुरबासी एकजुट भएर आन्दोलन गरिरहेका छन् । प्रशासनको एकलौटी निर्णयले बिस्का जात्रा मनाउन रोक लगाएको भन्दै आन्दोलित भएको स्थानीय प्रमेलाल शिल्पकारले बताए । 

उनले नेताले भेला, समारोह गर्न हुने तर स्थानीयले जात्रा मनाउन नहुने भन्दै सरकारले जात्रामा हस्तक्षेप गरेको बताए । भक्तपुर जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारीको संयोजकत्वमा आइतबार बसेको बैठकले जात्रामा रथ तान्न नमिल्ने निर्णय गरेको थियो । 

‘‘सरकार आफैं कोरोना महामारीको वास्तै नगरी सभा समारोह गरिरहेको छ । हामी स्थानीयले जात्रा मनाउन नपाउने ? हामी स्थानीय एकजुट छाैँ” उनले भने, ‘‘रथ बनाउन फागुन २१ गतेदेखि थालिएको थियो । गत वर्ष पनि कोरोना महामारी कै कारण रथजात्रा मनाउन पाएनौँ । जिल्ला प्रशासन कार्यालय भक्तपुरले स्थानीयको परामर्श विना एकलौटी निर्णय गरेकोमा हाम्रो आपत्ति छ ।” 

जिल्ला प्रशासन कार्यालयको बैठकमा प्रहरी, महानगर प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, सेना र राष्ट्रिय प्रतिष्ठानका प्रतिनिधि सहभागी भएको र जात्रामा स्थानीयलाई सहभागी नगराइ निर्णय गरेको स्थानीयको भनाइ छ ।

शिल्पकार रथको काम अन्तिम चरणमा रहेको बताउँछन् । रथको छाना हाल्न मात्रै बाँकी छ । 

सम्पदा संरक्षण अभियन्ता गणपतिलाल श्रेष्ठ रथ नबनाउँदै प्रशासनले निर्णय गर्नुपर्ने बताउँछन् । उनी मेलम्ची खानेपानी काठमाडौं आएको उपलक्ष्यमा सरकारले दुई पटक गरेको समारोहलाई उदाहरण दिँदै भन्छन्, ‘‘सरकारले आफ्नो कार्यक्रम गर्दा भने कोरोनाको ख्याल नगर्ने हाम्रो संस्कृतिलाई जोगाउन जात्रापर्व गर्न नपाउने ? कोरोना महामारी सामान्य भएको बेलामा जात्रा पर्व संस्कृतिलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने माग छ,” उनको माग छ ।  

गत वर्ष कोरोना महामारीका कारण रथयात्रा मनाउन नपाएको भन्दै यसपालिको रथयात्रा मनाउने निर्णय गरेको थियो । सेतो मच्छिन्द्रनाथको रथयात्रा वैशाख ७ गतेदेखि सुरु हुनेछ । 

राष्ट्रिय पहिचान संरक्षण संघर्ष संयुक्त समिति काठमाडौंले बिस्का जात्रामा रथयात्रा मनाइनुपर्ने भन्दै स्थानीयको समर्थनमा विज्ञप्ति निकालेको थियो । 

बिस्का जात्राको रथ तान्ने काम चैत २८ गतेदेखि सुरु हुन्छ । आठ रात नौ दिनको जात्रा अन्तर्गत रथ तान्ने जिब्रो छेड्ने लगायतका विभिन्न कार्यक्रम हुन्छन् । यसलाई लिङ्गो ठड्याउने र ढाल्ने मूल परम्पराका रुपमा पनि हेरिन्छ । 

भक्तपुरका स्थानीयले आज दिउसो रथ तान्न पाउँनुपर्ने माग राख्दै विरोध गरे । अहिले साँझ भक्तपुरको न्यातपोल मन्दिरमा आन्दोलन गरेका छन् ।  

जति आन्दोलन गरे पनि रथ तान्न नदिने प्रशासनको अडान 
जिल्ला प्रशासन कार्यालयले जति आन्दोलन भएपनि रथ तान्न नदिने अडान लिने जनाएको छ । जिल्ला प्रशासन कार्यालयका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी मुकेश कुमार केशरीले रथ तान्दा भीडभाड धेरै हुने भएकाले रथजात्रा मनाउन नदिने बताए । उनले स्वास्थ्य सुरक्षा मापदण्ड अपनाएर पूजापाठ भगवानको काम गर्न स्थानीयलाई नरोकेको बताए । ‘‘हामीले गृह मन्त्रालय र स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको मापदण्ड अनुसार रथ तान्न नदिने निर्णय गरेका हौँ । रथ तान्दा स्थानीयको मात्रै सहभागिता नभइ विभिन्न जिल्लाका मानिस भेला हुने भएकाले रथ तान्न रोकौँ भनेको थियौँ,” उनले भने ।