काठमाडौं । कोरोना महामारीपछि उत्पादनमूलक क्षेत्रमा लगानी बढ्न सकेको छैन । कुल ग्राहस्थ उत्पादन (जीडीपी)मा उत्पादनमूलक क्षेत्रको हिस्सा निरन्तर खुम्चिएर पाँच प्रतिशत हारहारीमा छ । चोरी पैठारीले नेपाली उद्योगलाई समस्यामा पारेको बेला ७५ करोड रुपैयाँ बढी निजी क्षेत्रको लगानीमा अथर्व टेक्सटाइल प्रालि सञ्चालनमा आउन लागेको हो । 

कपडा उत्पादन कारखाना पूर्वाधार निर्माण भइरहेको छ । अहिलेसम्म ९८ प्रतिशत भौतिक प्रगति तथा ८७ प्रतिशत वित्तीय प्रगति भएको उद्योगले जनाएको छ ।

कारखाना पूर्वाधार बनाउन ७५ करोड २० लाख रुपैयाँ खर्च हुने अनुमान गरिएको छ । उद्योगमा ६९ प्रतिशत बैंकको ऋण र बाँकी ३१ प्रतिशत संस्थाकको स्वपुँजी (इक्विटी) हुने गरी लगानी संरचना बनाइएको छ ।

यसअघि, उद्योग पूर्वाधार बनाउन ६४ करोड ५० लाख रुपैयाँ अनुमान गरिएको थियो । पछि उपकरण थपका साथै इलेक्ट्रिक उपकरण परिवर्तन गर्दा ११ करोड रुपैयाँ लागत बढेको अथर्व टेक्सटाइलले जनाएको छ ।

निर्माणधीन उद्योग आउँदो असारदेखि सञ्चालनमा ल्याउने तयारी छ । परियोजना अझै निर्माणाधीन रहेकाले कार्यान्वयन जोखिममा छ । परीक्षण उत्पादनको सफल कार्यान्वयन र त्यसपछि व्यावसायिक सञ्चालन र सञ्चालनको स्थिरीकरण प्रमुख अनुगमनयोग्य हुनेछ । कपडा उद्योगमा तीव्र प्रतिस्पर्धाले गुणस्तर, मूल्य निर्धारण शक्ति र नाफामा चुनौती खडा गर्न सक्छ ।

नेपाली कपडा उद्योगले मूल्य र विदेशी मुद्रा उतारचढावको जोखिमको सामना गरिरहेको छ । मुख्यतया कच्चा पदार्थको स्रोत कपास, धागो, रङ र रसायनजस्ता कच्चा पदार्थ प्रायः आयात गरिन्छ । जसले गर्दा उत्पादकहरूलाई मुद्रा विनिमय दरको उतारचढावको सामना गर्नुपर्छ ।

विनिमय दरमा अचानक परिवर्तनले आयातित सामग्रीको लागत बढाउन सक्छ, जसले नाफा मार्जिन र समग्र प्रतिस्पर्धालाई असर गर्छ । यसबाहेक, वस्तुको मूल्यमा परिवर्तन र भूराजनीतिक कारकजस्ता विश्वव्यापी बजार गतिशीलताले कच्चा पदार्थको मूल्य अस्थिरतालाई अझ बढाउन सक्ने देखिएको छ ।

रौतहटको हर्सहामा रहेको उद्योगको वार्षिक उत्पादन क्षमता २४ सय टन क्षमता रहेको छ । उद्योगले बुनाइ, रंगाइ र प्रशोधन एकाइ स्थापना गरिरहेको छ । जसबाट कपडा उत्पादन गर्ने योजना छ । कपास, सिन्थेटिक र मिश्रित कपडा समावेश छन् । प्लान्ट रौतहटको नेपाल सीमाबाट लगभग ३६ किलोमिटर टाढा छ । अधिकांश कच्चा पदार्थको आवश्यकता भारतीय सीमाबाट आयात गर्ने योजना बनाइएकोले भाडा लागत बचत हुने अपेक्षा गरिएको छ । कारखाना भारतीय सीमासँगको निकटताले निर्यातलाई पनि सहज बनाउने अपेक्षा गरिएको छ ।

उद्योगको सञ्चालकमा डा. शम्भुकुमार चौधरी र डा. माधी जयसवाल छन् ।  नेपालको कपडा उद्योग विशेष गरी सर्टिङ, सुटिङ र बुनाइ कपडा उत्पादनमा आगामी वर्षमा यसको वृद्धिलाई अगाडि बढाउने धेरै सकारात्मक लाभ उठाउँछ । उपभोक्ता प्राथमिकतामा सुधार र बढ्दो विश्वव्यापी व्यापार सम्बन्धबाट सञ्चालित घरेलु र निर्यात मागमा स्थिर सुधारले यस क्षेत्रको सम्भावनालाई समर्थन गर्छ ।

उद्योगले ७२ करोड १६ लाख रुपैयाँ ऋण रेटिङ गराएको छ । जसअनुसार दीर्घकालीन ऋणका लागि 'डबल बी माइनस' र अल्पकालका लागि 'ए फोर' स्कोर प्राप्त गरेको छ ।