काठमाडौं । उपनिर्वाचनमा ०७९ को जित जोगाउन नेपाली कांग्रेस र नेकपा (माओवादी केन्द्र)लाई चुनौती छ । मंसिर १६ गते स्थानीय तहमा ४२ पदका लागि उपनिर्वाचन हुँदैछ । 

उपनिर्वाचन हुन लागेको अधिकांश स्थानमा कांग्रेस र माओवादीले जितेका थिए । उपनिर्वाचनमा परिणाम जोगाउन दलहरुलाई सजिलो छैन ।  ०७९ को निर्वाचनमा कतिपय स्थानमा कांग्रेस र माओवादीबीच गठबन्धन भएको थियो ।

यतिखेर कांग्रेस सत्तारुढ छ भने माओवादी प्रतिपक्षमा छ । सत्तारुढ एमाले ०७९ मा जोगाउन नसकेका ठाउँमा जित हासिल गर्ने प्रयत्नमा छ । 

कांग्रेसले भत्काएको किल्ला फर्काउन खोज्दै एमाले 

मेयर पदमा निर्वाचन हुन लागेको एक मात्रै नगरपालिको हो, काठमाडौंको कीर्तिपुर । कीर्तिपुरको मेयर बन्न २० जनाले आकांक्षा राखेका छन् । जसमध्ये ९ जना दलीय र ११ जना स्वतन्त्र उमेदवार मैदानमा उत्रिएका छन् । 

कांग्रेसबाट नगरप्रमुख जितेका राजकुमार नकर्मीको निधनपछि पदमा उपनिर्वाचन हुन लागेको हो । ०८१ साउन १० गते उनको निधन भएको थियो । मिर्गौलासम्बन्धी रोगबाट पीडित नकर्मीको उपचारका कममा निधन भएको थियो । 

उपनिर्वाचनमा कांग्रेसबाट कृष्णमान डंगोल, एमालेबाट सुरेन्द्र मानन्धर, माओवादीबाट शिवशरण महर्जन, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)बाट इन्जिनीयर ध्रुव महर्जन उमेदवार छन् । जनता समाजवादी पार्टी नेपालका दीपक मर्जन (हनी), नेपाल मजदुर किसान पार्टीका श्रीकृष्ण श्रेष्ठ र जनमत पार्टीका केशव श्रेष्ठ, नेपाल समाजवादी पार्टीका दिलकुमार महर्जन मेयरका उमेदवार छन् ।

स्वतन्त्र उमेदवारी दिनेमा आनन्द महर्जन, कविकुमार महर्जन, दिनेशकुमार अधिकारी, धर्मरत्न मानन्धर, नरेश श्रेष्ठ छन् ।

त्यस्तै, नरेशराज पाण्डे, नवरथकुमार बाँनिया, प्रेमबहादुर महर्जन, मिम महर्जन, राजमान महर्जन, रामकृष्ण महर्जन छन् । उपनिर्वाचनमा परिणाम जोगाउने दबाबमा कांग्रेस छ भने विरासत फर्काउने पक्षमा एमाले छ । ०५८ र ०७४ को निर्वाचन यहाँ एमालेले जितेको थियो ।

माओवादी एकीकृत समाजवादी र जनता समाजवादी पार्टीबीच गठबन्धन गरेर चुनावमा होमिएको छ । स्वतन्त्र उमेदवारहरु पनि जित्ने दाउमा छन् । कांग्रेसलाई परिणाम जोगाउन सहज छैन । 

यस्तो छ ०७९ को परिणाम

०७९ को स्थानीय तह निर्वाचनमा जितेका नकर्मीले नौ हजार ४३ मत प्राप्त गरेका थिए ।  उनका निकटतम प्रतिस्पर्धी नेकपा (एमाले)का उमेदवार केशरत्न बज्राचार्यले पाँच हजार ५०७ मत पाएका थिए । उनीहरूबीचको मतान्तर तीन हजार ५३६ थियो ।

त्यहाँ माओवादी केन्द्रका शिवशरण महर्जनले चार हजार ९०, नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का बटुकृष्ण थापाले एक हजार १५३ मत ल्याएका थिए । 

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)का जितबहादुर बिष्टले ५७२, नेपाल मजदुर किसान पार्टी (नेमकिपा)का श्रीकृष्ण महर्जनले ५३२, स्वतन्त्र उमेदवार मनोज बुढाथोकीले ३६५, नेपाली कांग्रेस (बीपी)का प्रविद् खनालले ८१ मत प्राप्त गरेका थिए ।

यस्तै, आमूल परिवर्तन मसिहा पार्टीका श्यामकाजी महर्जनले २१, स्वतन्त्र उमेदवार भीमकुमार महर्जनले १३ मत ल्याएका थिए ।

ग्रामथान गाउँपालिकामा के होला ? 

मोरङको ग्रामथान गाउँपालिकाका अध्यक्षका निम्ति पनि उपनिर्वाचन हुँदै छ । पालिका अध्यक्ष जयप्रकाश गच्छदारको निधनपश्चात् उक्त पद रिक्त छ । ०८१ असार ३ गते उनको निधन भएको थियो ।

उपनिर्वाचनमा अध्यक्षका लागि १६ जनाको उमेदवारी परेको छ ।  कांग्रेसबाट बलराम सरदार थारु, एमालेबाट तुलसीराम विश्वास, माओवादीबाट नमोनारायण माझी, एकीकृत समाजवादीबाट दिलबहादुर विश्वकर्मा, राप्रपाबाट दिनेश कुमार थन्दार उमेदवार छन् । 

नेपाल समाजवादी पार्टीबाट रामकुमार चौधरी, जनमतबाट विनोदकुमार माझी, नेमकिपाबाट प्रशुराम विश्वास थारु, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पाटी (रास्वापा) बाट नवीनकुमार थारु खवास छन् ।

जनता समाजवादी पार्टीका धर्मेन्द्रकुमार चौधरी, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी, नेपालका नवीनकुमार खवास, जनता समाजवादी पार्टी, नेपालका सुरेशकुमार राजवंशी, समावेशी पार्टी, नेपालका वोध नारायणमाझी उमेदवार बनेका छन् । नमनारायण चौधरीले स्वतन्त्र उमेदवारी दिएका छन् । 

कसले कति मत पाएका थिए ? 

स्थानीय तह निर्वाचनमा कांग्रेसका गच्छदार निर्वाचित भएका थिए । उनले सात हजार ६०५ मत प्राप्त गरेका थिए । उनका निकटतम प्रतिस्पर्धी एमालेका शिवनारायण माझी थारुले ६ हजार ९३ मत ल्याएका थिए । उनीहरूबीचको मतान्तर एक हजार ५१२ थियो ।

त्यहाँ माओवादी केन्द्रका विजयकुमार सरदारले दुई हजार ७२७, राप्रपाका पखुलाल विश्वासले ४४७, एकीकृत समाजवादीका राकेश चौधरीले १३९ मत पाएका थिए । यस्तै, जनमत पार्टीका उमेदवार पञ्चनारायण चौधरी थारुले ९८, नेपाल नेमकिपाका मनोजकुमार चौधरीले चार मत प्राप्त गरेका थिए ।

महाबु गाउँपालिकामा नजिता उल्टाउने एमाले दाउ

दैलेखको महाबु गाउँपालिकाका अध्यक्ष लछुमन गुरुङको पनि उपचारका क्रममा निधन भएको थियो । कांग्रेसबाट निर्वाचित भएका गुरुङको ०७९ माघ २७ गते  निधन भएको भयो ।

उनको निधनपछि रिक्त स्थानमा मंसिर १६ गते उपनिर्वाचन हुँदैछ ।  उपनिर्वाचनमा अध्यक्ष बन्न ७ जनाले उमेदवारी दिएका छन् । यहाँ कांग्रेसले झलकबहादुर भण्डारी, एमालेले जंगबहादुर शाही, माओवादीले जङ्गबहादुर मगरलाई उमेदवार बनाएको छ । 

एकीकृत समाजवादीबाट जगतबहादुर हमाल, रास्वपाबाट प्रकाशबहादुर बुढा, राप्रपाबाट सूर्जे रावत, नेमकिपाबाट दुर्गबहादुर महत उमेदवार बनेका छन् ।  मालेले यसअघि एकीकृत समाजवादीबाट उमेदवार बनेका शाहीलाई उमेदवार बनाएको छ । एकीकृत समाजवादी छाड्दा उनले उमेदवार बन्न पाएका छन् ।

०७४ को निर्वाचनमा शाहीले एमालेबाट पालिका अध्यक्ष जितेका थिए । एमालेले ०७४ को नतिजा खोजेको छ । यो क्षेत्रमा अघिल्लो पटक उमेदवारी नदिएको माओवादीले उमेदवारी दिएको छ । 

यस्तो छ ०७९ को नतिजा 

एमालेका हरिप्रसाद उपाध्यायलाई पराजित गर्दै गुरुङ पालिका अध्यक्ष बनेका थिए । गुरुङ ४६० मतान्तरले निर्वाचित भएका थिए । उनले दुई हजार ९७९ र उपाध्यायले दुई हजार ५१९ मत पाएका थिए ।

यस्तै, एकीकृत समाजवादीका जंगबहादुर शाहीले दुई हजार २६८, नेमकिपाका बमबहादुर सिंहले ५८, स्वतन्त्र उमेदवार विष्णुकुमार बुढाले २२ मत ल्याएका थिए । राप्रपाका राजबहादुर सिंहले १५ र अर्का स्वतन्त्र दिनेशबहादुर सिंहले एक मत ल्याएका थिए । 

नलगाड नगरपालिका उप्रमुखमा ६ उमेदवार  

जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकमा उपमेयर पदमा उपनिर्वाचन हुँदैछ । भूकम्पमा परी नगरपालिकाकी उपप्रमुख सरिता सिंहको मृत्यु भयो । ०८० कात्तिक १७ गतेको भूकम्पमा उनको निधन भएपछि पद रिक्त भएको थियो । 

उपनिर्वाचनका लागि यहाँ ६ जनाको उमेदवारी परेको छ । कांग्रेसबाट इन्दिरा चन्द सिंह, एमालेबाट सुनिता बोहोरा, माओवादीबाट देवका लामिछाने उमेदवार छन् । राप्रपाबाट पार्वती पुन, राप्रपा, नेपालबाट सुनिता पुन रावल, नेसपाबाट पवित्रा जैसीले उमेदवारी दिएका छन् । 

एमालेकी उमेदवार बोहोरा यसअघि पराजित भएकी थिइन् । एमालेले उनैलाई उमेदवार बनाएको छ । 

कसले कति मत ल्याए ? 

०७९ को निर्वाचनमा कांग्रेसबाट निर्वाचित सिंहले पाँच हजार ४०६ मत ल्याएकी थिइन् । निकटम प्रतिस्पर्धी एमालेकी सुनिता बोहराले तीन हजार ३९३ मत पाएकी थिइन् ।

त्यहाँ स्वतन्त्र उमेदवार सुशीलाकुमारी शाहीले ९४, राप्रपाकी डम्बरकुमार बानियाँले ४८ मत ल्याएकी थिइन् ।

गौरीशंकर गाउँपालिकामा स्वतन्त्र उमेदवारको लर्को 

दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पदका निम्ति पनि उपनिर्वाचन हुँदै छ । कांग्रेसबाट पालिका उपाध्यक्षमा निर्वाचित श्यामसुन्दर तामाङको निधनपश्चात् पद रिक्त छ । ०८० असार ३१ गते हृदयाघातका कारण उनको निधन भएको थियो । उपनिर्वाचनका लागि १६ जनाको उमेदवारी परेको छ । जसमा ८ दल र ९ स्वतन्त्र उमेदवार छन् । 

कांग्रेसबाट पासदिकी तामाङ, एमालेबाट उमा लुङ्गेली मगर शेर्पा, माओवादीबाट निम लेकी शेर्पा उमेदवार छन् ।  एकीकृत समाजवादीबाट रविना खड्का, राप्रपाबाट मनकुमारी श्रेष्ठ, जसपाबाट सविना कार्की खड्का, रास्वपाबाट गोमा श्रेष्ठ उमेदवार छन् । 

यहाँ स्वतन्त्र उमेदवारको लर्को लागेको छ । अम्बिका श्रेष्ठ, मधुरा कार्की, दिलबहादुर बस्नेत, शिव शम्भु तामाङ, दीपक तामाङ, अप्सरा विश्वकर्मा, द्वारिका बुढाथोकी, पुष्प कार्की र सक्किमा शेर्पाले स्वतन्त्र उमेदवारी दिएका छन् । 

०७९ को निर्वाचनमा यहाँ कांग्रेस–माओवादी गठबन्धन भएको थियो । उपनिर्वाचनमा दलहरु एक्ला एक्लै चुनावमा होमिएका छन् । 

कसले कति मत पाएका थिए ? 

निर्वाचित तामाङले चार हजार ७४१ मत ल्याएका थिए । निकटतम प्रतिस्पर्धी एमालेकी मुना शिवाकोटीले तीन हजार २८१ मत ल्याएकी थिइन् । राप्रपाकी यशोदा पाठकले २४ मत पाएकी थिइन् ।

सर्केगाडको उपाध्यक्षमा एक्लाएक्लै भिड्दैछन् दल 

हुम्लाको सर्केगाड गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पदमा उपपनिर्वाचन हुँदैछ । माओवादीबाट उपाध्यक्षमा निर्वाचित चन्द्रसिंह कार्कीको निधनपश्चात् पद रिक्त भएको थियो ।

०८१ भदौ ४ गते सवारी दुर्घटनामा परी उनको निधन भएपछि रिक्त पदमा उपनिर्वाचन हुन लागेको हो । यहाँ ७ जनाको उमेदवारी परेको छ । जसमा पाँच राजनीतिक दल र दुई स्वतन्त्र उमेदवार छन् । 

कांग्रेसबाट सविता बुढा, एमालेबाट जाना शाही, माओवादीबाट देवकी तिमल्सिना उमेदवार छन् । राप्रपाले संगीता शाही, रास्वपाले बाँचा बुढालाई उमेदवार बनाएको छ । रामशरा खड्का र नरेश शाहीले स्वतन्त्र उमेदवारी दिएका छन् । 

०७९ को निर्वाचनमा उक्त पालिकामा कांग्रेस–माओवादी गठबन्धन थियो । तर, यसपालि यहाँ दलहरु एक्ला एक्लै प्रतिष्पर्धामा देखिएका छन् । 

यहाँ निर्वाचित कार्कीले तीन हजार २६९ मत ल्याएका थिए । एमालेकी जुनकुमारी फडेरा एक हजार ६४ मत ल्याएर पराजित भएकी थिइन् ।

स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकामा यस्तो थियो परिणाम 

बाजुराको स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पद पनि रिक्त छ । कांग्रेसबाट निर्वाचित मैना जोशीको निधनपश्चात् पद रिक्त भएको थियो । ०८० माघ ४ गते उनको निधन भएको थियो । उपनिर्वाचनका निम्ति पाँच दलले उमेदवारी दिएका छन् ।

यहाँ कांग्रेसबाट पुल्चीसरा शाही, एमालेबाट सुलोचनाकुमारी भण्डारी, माओवादीबाट राजुकुमारी विक उमेदवार छन् । एकीकृत समाजवादीले जवा शाही र राप्रपाले सुनादेवी थापा भोटेलाई उमेदवार बनाएको छ । 
यहाँ एमालेले उमेदवारी बनाएको भण्डारी ०७९ को निर्वाचनमा पराजित भएकी थिइन् ।

कसले कति मत पाएका थिए ? 

पालिका उपाध्यक्ष जितेकी मैनाले एमालेकी सुलोचनाकुमारी भण्डारीलाई पराजित गरेकी थिइन् ।

जोशीले एक हजार ८१० मत प्राप्त गरेकी थिइन् । भण्डारीले एक हजार ६३७ मत ल्याएकी थिइन् । उनीहरूबीचको मतान्तर १७३ थियो । त्यहाँ माओवादीका सुरेशबहादुर रोकायाले एक हजार २१३ र स्वतन्त्र उमेदवार वीरसिंगे विकले ४१ मत पाएका थिए ।

पुथाउत्तरगंगा गाउँपालिकामा रोचक तालमेल 

रुकुम पूर्वको पुथाउत्तरगंगा गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष पदका निम्ति पनि उपनिर्वाचन हुँदै छ । स्थानीय तह निर्वाचनमा माओवादीका तर्फबाट निर्वाचित उपाध्यक्ष भूपेन्द्रा बुढामगरको निधनपश्चात रिक्त पदमा उपनिर्वाचन हुन लागेको हो ।

उपनिर्वाचनका निम्ति यहाँ रोचक तालमेल भएको छ । सत्ताको नेतृत्व गरिरहेका दुई ठूला दल कांग्रेस र एमालेबीच चुनावी तालमेल भएको छ । यहाँ एमालेकी नेतृ कांग्रेसको चुनाव चिह्नबाट उमेदवार बनेकी छन् । 

एमालेकी जिल्ला कमिटी उपसचिव केशकुमारी तुलाचन कांग्रेसको तर्फबाट उमेदवार बनेकी छन् । माओवादी केन्द्रले नरपुरा बुढा, एकीकृत समाजवादीले यहाँ सुनिता बुढा मगरलाई उमेदवार बनाएको छ । 

त्यस्तै, कोपिला पुन बुढा, मोहनभक्त बुढा, भिमकुमारी पुन र श्रीदेवी सुनार (वि.क.)ले स्वतन्त्र उमेदवारी दिएका छन् । 

०७४ र ०७९ को निर्वाचनमा पालिका अध्यक्ष र उपाध्यक्ष नै माओवादीले जितेको थियो । माओवादीको चुनौती दिन कांग्रेस एमालेले गठनबन्धन गरेका हुन् । दुई दलबीच तालमेल हुँदा माओवादीलाई नजिता जोगाउन सकस पर्ने विश्लेषण दुई दलको छ । 

गएको भदौ २८ गते सवारी दुर्घटनामा परी भुपेन्द्राको निधन भएको थियो । ०७९ को निर्वाचन जितेर उपाध्यक्ष बनेकी बुढाले चार हजार ५९ मत ल्याएकी थिइन् । निकटतम प्रतिस्पर्धी कांग्रेसकी कमलाकुमारी मल्लले दुई हजार १०, एमालेकी धर्मघर्ती बुढाले एक हजार ८१२ मत पाएकी थिइन् ।