झ्याप्लेखोला । राजधानी काठमाडौं भित्रने प्रमुख नाका नागढुंगानजिकै धादिङको झ्याप्लेखोलामा पहिरोमा परी हालसम्म ३५ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । मृतकको संख्या अझै बढ्न सक्ने सुरक्षा अधिकारीको अनुमान छ । चितवन, गोरखा र रुपन्देहीको बुटवलबाट काठमाडौं भित्रँदै गरेका तीन सवारीसाधन पहिरोमा पुरिँदा यात्रुले ज्यान गुमाएका हुन् ।

गोरखाबाट काठमाडौं आउँदै गरेको ना४ख २२७० नम्बरको बस, चितवनबाट आउँदै गरेको बा३ज १३४५ नम्बरको माइक्रोबस र बुटवल हुँदै काठमाडौं आउँदै गरेको लु१ख ४५७८ नम्बरको विंगर (भ्यान) पहिरोमा पुरिएका जिल्ला प्रहरी कार्यालय धादिङका प्रमुख एवं प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) गौमत केसीले जानकारी दिए ।

पहिरो अझै पन्छाउन बाँकी छ । ती तीन सवारीसाधनमा कति यात्रु सवार थिए भन्ने यकिन भइसकेको छैन । नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बलका टोलीबाट पहिरो पन्छाउने कार्य जारी छ ।

बुटवलबाट काठमाडौं आउँदै गरेको विंगरबाट १४ जनाको शव निकालिएको जिल्ला प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रवक्ता एवं एसपी नवराज अधिकारीले जानकारी दिए ।

उनका अनुसार, पहिरोमा पुरिएको विंगरबाट आठ पुरुष र चार महिलाको शव निकालिएको छ । चितवनबाट आउँदै गरेको माइक्रोबसबाट १६ जनाको शव निकालिएको छ । माइक्रोबाट १२ पुरुष र चार महिलाको शव निकालिएको हो । गोरखाबाट आउँदै गरेको बसबाट पाँच पुरुषको शव निकालिएको छ । बस निकाल्ने काम जारी छ ।

गएको बिहीबार रातिदेखि परेको अविरल वर्षासँगै बाढीपहिरो र डुबानबाट देशभर १४८ जनाले ज्यान गुमाइसकेका छन् । ५५ जना बेपत्ता छन् । १०१ जना घाइते भएका प्रहरी प्रधान कार्यालयले जानकारी गराएको छ ।

रोकिराखेको सवारीमाथि बजारियो पहिरो
झ्याप्लेखोला पहिरोमा पुरिएका तीनै सवारीसाधन शुक्रबार साँझ गुडेका थिए । अविरल वर्षाका कारण शुक्रबार पृथ्वी राजमार्गमा आवतजावत ‘डिस्टर्ब’ भयो । ठाउँठाउँमा खसेको पहिरो पन्छाउँदै अधिकांश सवारीसाधन नौबिसे हुँदै थानकोटको उकालो चढेका थिए । समय मध्यरात भइसकेको थियो ।

काठमाडौंको चन्द्रागिरि नगरपालिका–२ सँगको सीमाक्षेत्र धादिङको धुनिबेँसी नगरपालिका–९, झ्याप्लेखोलामा खसेको पहिरोका कारण सवारीसाधन त्यहाँबाट पार हुन सकेनन् । काठमाडौं भित्रने सबै सवारीसाधन झ्याप्लेखोलापारि नै रोकिए ।

लामो जामका कारण सवारीसाधन न फर्कन सक्ने अवस्था थियो न झ्याप्लेखोला पार गर्न । धादिङतर्फ अग्रलाइनमा बस र बाइक्रोबस थिए । शनिबार बिहान हुँदै थियो । वर्षा रोकिने संकेत थिएन । जाममा फसेका केही यात्रु बेलाबेला पानी र चाउचाउ खान खोला किरानाका पसल धाइरहेका थिए ।

शनिबार बिहान ४ बजेतिर एकाएक बस तथा माइक्रो रोकिएको ठाउँमा नागढुंगा जंगलतर्फबाट ठूलो पहिरो बजारियो । ती बस र माइक्रो हलचल हुन नपाउँदै पुरिए । अरू केही बस आंशिक रूपमा पुरिए । दुई बसका करिब ५० जनाभन्दा बढी यात्रु बाँच्न सफल भए ।

के भन्छन् प्रत्यक्षदर्शी ?
शनिबार झ्याप्लेखोलामा पहिरो खस्दा ज्ञानुमाया तामाङ त्यहीँनजिक आफ्नो खाजा पसलमा थिइन् । उनको पसल झ्याप्लेखोलावारि छ । त्यहीकारण उनको पसल (सम्राट खाजाघर) पहिरोबाट जोगियो । झ्याप्लेखोला वरपर शुक्रबार रातिदेखि नै अविरल वर्षाले विद्युत् अवरुद्ध भएको थियो ।

मोबाइलको लाइटका भरमा जाममा फसेका यात्रुलाई चाउचाउ र पानी बिक्री गरिरहेकी थिइन् उनी । एक्कासि खसेको पहिरोले रोकिराखेको बस पुर्‍यो ।

ज्ञानुमाया तामाङ ।

तामाङ भन्छिन्, “म पानी परिरहेका कारण रातभर सुतेकी थिइनँ । अझ त्यसमाथि यात्रुहरू समय–समयमा पानी र चाउचाउ खोज्न पसलमा आउने भएका कारण सुत्ने अवस्था थिएन । ४ बजे भने माथिबाट आएको पहिरोले रोकेका बस र सवारीसाधन पुरिहाल्यो ।”

तामाङका अनुसार, सवारीसाधन चार लाइनमा रोकिएका थिए । पहिरोमा ती सबै पुरिए ।

“ठ्याक्कै कतिवटा गाडीहरू पुरिए त्यो त मलाई थाहा छैन । तर, चार लाइनमा रोकिएका सबै गाडी पहिरोमा पुरिए । यात्रुहरू सबै बसभित्र नै थिए । पानी परिरहेका कारण कोही बाहिर निस्कन नै पाएनन्,” तामाङ भन्छिन् ।

उद्धारमा खटिएका सुरक्षाकर्मी समेत पहिरोमा कति सवारीसाधन पुरिए भन्नेबारे अनभिज्ञ थिए । पहिरो नपन्छाउँदासम्म भन्न नसकिने उनीहरूको भनाइ थियो । आइतबार मात्र त्यहाँ तीन सवारीसाधन पुरिएको खुल्यो ।

३१ वर्षअघि पनि पुरिएका थिए ११ जना
झ्याप्लेखोलामा यसअघि ०५० सालामा समेत ठूलो पहिरो खसेको थियो । स्थानीयका अनुसार, त्यति बेलाको पहिरोमा परेर ११ जनाको ज्यान गएको थियो । एक गर्भवतीसहित एकै परिवारका सातजना पहिरोमा पुरिएका थिए । त्यति बेला झ्याप्लेखोलामा खाजा पसल सञ्चालन गर्ने व्यापारी पहिरोमा पुरिएका थिए ।

सवारीसाधन काठमाडौं प्रवेश गर्नेे मुख्य विन्दु भएका कारण लामो समयदेखि झ्याप्लेखोलामा स्थानीयले पसल सञ्चालन गर्दै आएका छन् ।

धुनिबेँसी नगरपालिका–८ का वडाध्यक्ष रामकृष्ण रेग्मी झ्याप्लेखोला सधैँ पहिरोको जोखिम रहेको ठाउँ भएको बताउँछन् । आफूलाई पनि ०५० सालको पहिरोको सम्झना रहेको उनी सुनाउँछन् ।

उनी भन्छन्, “हो, अहिले जुन ठाउँमा पहिरो आएर बसहरू पुरिए, त्यही ठाउँमा २०५० सालमा पनि ठूलो पहिरो आएको थियो । अहिले बसहरू परे, त्यो बेला भने खाजा पसल चलाउनेहरू परेका थिए । एउटै परिवारका सातजना पुरिएका थिए । त्यो बेलाको पहिरोमा बाँचेका केहीले अहिले नागढुंगामा पसल थापेर बसेका छन् ।”

झ्याप्लेखोला धुनिबेँसी नगरपालिका–९ को अन्तिम विन्दु हो । झ्याप्लेखोला कटेपछि काठमाडौंको चन्द्रागिरि नगरपालिका सुरु हुन्छ ।