काठमाडौं । अमेरिकामा अहिले पास्चराइज्ड दूधका उत्पादनमा बर्डफ्लु देखिएको पाइएको छ । पछिल्लो हप्ता अमेरिकामा गाइवस्तुमा एभियन इन्फ्ल्वेन्जा फैलिएकोमा कम हुने अवस्था देखिएको छैन । नौवटा राज्यका गाईलाई एच५एन१ भाइरस देखिएको जनाइएको छ । त्यो भाइरस सोझै गाईबाट मानिसमा सर्न नसक्ने भए पनि गएको अप्रिल महिनामा फार्ममा काम गर्ने एक कामदारलाई पोजिटिभ देखिएको थियो । अमेरिकामा  पास्चराइज्ड दूधको स्याम्पलमध्ये २० प्रतिशतमा बर्डफ््लु पाइएको थियो । पास्चराइजेसन भनेको दूध तताउने प्रक्रिया हो, जसले बर्डफ्लुका किटाणुलाई मार्ने विश्वास गरिन्छ । अमेरिकाको धेरैजसो दूध पास्चराइज्ड गरिएको हुन्छ ।  फूड एन्ड ड्रग एडमिनिस्ट्रेसन (एफडीए)ले काँचो दूध नखान कडाईका साथ सिफारिस गरेको छ ।

पास्चराइज्ड दूध सुरक्षित हुन्छ ? 
प्रारम्भिक अध्ययनअनुसार एफडीएले ३८ राज्यका २९७ वटा कमर्सियल डेरी प्रोडक्टको परीक्षण गरेको थियो । परीक्षणका क्रममा पाँचवटामध्ये एउटामा  हाइ प्याथोजेनिक एभियन इन्फ्लुएन्जा (एचपीएआई) पाइएको थियो । एफडीएका अनुसार पहिलाभन्दा अहिले ठूलो मात्रामा गाईमा इन्फेक्सन पाइएको छ । तर, ती पाइएका चिजहरू इन्फेक्सन हुने गरी सक्रिय हुन् कि होइनन् भनेर तिनीहरूमार्फत पुनःउत्पादन हुन सक्छ कि सक्दैन भनेर अण्डामा परीक्षण गर्दा नतिजा नेगेटिभ आएको जनाइएको छ । 
एफडीएले विभिन्न हिसाबले दूधको उत्पादनका चरणहरूमा परीक्षण गरिरहेको र कमर्सियल पास्चराइज्ड दूधको सुरक्षाबारेमा विश्वस्त रहेको एफडीएका प्रवक्ताले बताएका छन् ।
 
वेस्टर्न इन्स्टिच्युट अफ फूड सेफ्टी एन्ड सेक्युरिटी क्यालिफोर्नियाका अनुसन्धाता माइकल प्यानेले पास्चराइजेसन र सुरक्षा बराबर भएको जनाएका छन् । यद्यपि, गाईवस्तुमा बर्डफ्लु नयाँ खालको रोग देखिएकाले अनुसन्धाताहरू यसबारेमा थप अध्ययन गर्न चाहिरहेका छन् । पायनेले गाईमा भएको भाइरस मानिसमा जाने सम्भावना भने निकै जटिल रहेको पाइएको जनाएका छन् । तर, टेक्सासमा एकजनामा सो भाइरस पाइएको थियो ।

काँचो दूधमा के हुन्छ ?
काँचो दूधबाट पनि भाइरस फैलिएको अहिलेसम्म कुनै रेकर्ड नपाइएको जनाइएको छ । २७ राज्यमा मात्र काँचो दूध बेच्न अनुमति छ । यद्यपि, काँचो दूधमा लिस्टेरिया र इ कोलीजस्ता पाथोजेन्स पाइने गरेको छ । गएको अप्रिल २९ मा न्यूयोर्कको स्टेट डिपार्टमेन्ट अफ एग्रिकल्चर र मार्केटसले अलर्ट जारी गर्दै स्कुलर काउन्टी न्यूयोर्कका एक स्थानीय डेरीको काँचो दूध खाँदा बिरामी परेको पाइएको थियो । काँचो दूधमा क्याम्पिलोब्याक्टर नामको ब्याक्टेरिया पाइने गरेको र त्यसले पखाला, पेट बाउँडिने र ज्वरोजस्ता समस्या देखिएको जनाइएको छ । तर बर्डफ्लु नै काँचो दूधबाट हुन्छ भनेर भन्न नसकिने म्यासाचुसेट्स युनिभर्सिटीका बायोलोजिस्ट जेरेमी लुबान बताउँछन् । 

यद्यपि, दूधमा बर्डफ्लु पाइनुले दूध अन्य जनावरका लागि भने खतरा देखिएको छ । द सेन्टर अफ डिजिज कन्ट्रोल एन्ड प्रिभेन्सन (सीडीसी)ले प्रकाशित गरेको एक रिपोर्टमा गाईको काँचो दूध खाँदा केही बिरालामा इन्फेक्सन भएको उल्लेख थियो । २४ मध्ये आधा बिराला बिरामी भएर मरेको जनाइएको छ । काँचो दूध मानिसको लागि पनि हानिकारक भएको १९९३ र २००६ को बीचमा गरिएको एक विश्लेषणले पनि पत्ता लागेको छ । त्यो अवधीमा काँचो दूध खाएर २०२ जना बिरामी भएकोमा दुईजनाको मृत्यु भएको थियो ।

एफडीएले अहिले आफूले बर्डफ्लुको सम्भावित महामारीका लागि काम गरिरहेको हालै अमेरिकी संसदीय समितिमा पनि जानकारी गराएको थियो । महामारी मानिसमा पनि फैलिएमा संक्रमित चारमध्ये एकजनाको मृत्यु हुनसक्ने उक्त  एजेन्सीका एक उच्च अधिकारीले खुलासा गरेका थिए । सिनेट कमिटीमा बोल्दै एफडीएका प्रमुख डा. रोबर्ट कलिफले मानवमा त्यो फ्लु फैलिन नदिन अधिकारीहरूले त्यसका लागि परीक्षण, एन्टी भाइरल ड्रग्स र भ्याक्सिनका लागि काम गरिरहेको जनाएका थिए ।

यद्यपि, अझै पनि सो फ्लु मानिसमा फैलिने जोखिम कम रहेको उनले बताएका थिए । गएको मार्चमा टेक्सासको गाई फार्ममा काम गर्ने एकजना कामदार उक्त  फ्लुको संक्रमणमा परेका थिए । “यो भाइरस अरु भाइरसजस्तै हो । तर परिवर्तनशील छ”, नीति निर्मातालाई उनले भनेका थिए, “यो मानवतर्फ पनि जम्प गर्नसक्ने भएकाले सम्भाव्यताका लागि हामीले निरन्तर तयारी गर्नु आवश्यक छ ।” 

खास  चिन्ताको विषय यो मानिसको फोक्सोमा जम्प गर्नसक्छ । यसको मृत्युदर २५ प्रतिशत रहेको उनले जनाएका छन् । बर्डफ्लु यसअघि नै गाइवस्तुमा पहिलोपटक फैलिइसकेको छ । पहिला चरामा मात्रै उक्त रोग थियो ।

जब भाइरस विभिन्न दुई प्रजातीबीच फैलिन्छ त्यसबेला यसमा थप परिवर्तन हुन सक्छ । र त्यसले मानिसलाई पनि सजिलै संक्रमित गर्न सक्छ । भाइरसका टुक्राहरू यसअघि नै ग्रोसरी स्टोरका ५ मध्ये १ दुग्धजन्य उत्पादनमा पाइएका थिए । जसमा कटेज चिज र सावर क्रिम पनि थिए ।

तर, अधिकारीहरूले ती अझै उपभोगका लागि योग्य नै भएको बताएका छन् । किनकी पास्चराइजेसन प्रक्रियाका कारण तिनिहरू निस्क्रिय अवस्थामा रहेका छन् । कृषि सम्बन्धी समितिमा बोल्दै डा. करिफले आफूहरूले परीक्षण, एन्टीभाइरस र भ्याक्सिनको लागि काम गर्नु जरुरी रहेको जनाएका थिए ।  (बीबीसीमा आधारित)