site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
अर्थ व्यवसाय
Global Ime bankGlobal Ime bank
Nabil Bank Banner adNabil Bank Banner ad
नयाँ अर्थ मन्त्रीबाट सेयर बजारले खोजेको नीतिगत परिवर्तन
SkywellSkywell

काठमाडौं । अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले पद बहाली गर्दा विशेषरूपमा सेयर बजार र घर जग्गालाई जोड दिएर अभिव्यक्ति दिए । उनले यी दुई क्षेत्रलाई चलायमान बनाउन नीतिगत र प्रक्रियागत सुधार गर्ने पनि बताए ।

गत बुधबार कार्यभार समाल्दै मन्त्री पुनले ६० लाख सेयर लगानीकर्ताको हितमा काम गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । दैनिकजसो ‘प्यानिक सेल’ भोगिरहेका सेयर लगानीकर्ताहरू अहिले केही राहत महसुस गरिरहेका छन् ।

अर्थमन्त्रीको एक अभिव्यक्तिले लगानीकर्तामा आशा जागेको छ । अर्थमन्त्री पुनले बुधबार पद बहाली गर्दामात्र हैन, बिहीबार प्रतिनिधिसभाको बैठकपछि पत्रकारहरूसँग पनि सेयर बजार र घर जग्गालाई चलायमान बनाउने बताए ।

Royal Enfield Island Ad
KFC Island Ad
NIC Asia

“सेयर बजारमा बेलाबेला तलमाथि भइरहन्छ । सेयर बजारमा भएका समस्याहरूलाई संरचनागत तथा नीतिगत रूपले सुधार गर्नुपर्छ । किनभने त्यहाँ ६० लाखभन्दा धेरै ग्राहकहरू/सेयर होल्डरहरू रहेको अवस्था छ । यो नयाँ सेक्टर हो । यो क्षेत्र ६० लाखको काम व्यवहार र भविष्यसँग जोडिएको क्षेत्र हो,” उनले भनेका थिए ।

अर्थमन्त्रीले यसरी अभिव्यक्ति दिएसँगै सेयर लगानीकर्ता पनि सकारात्मक नै देखिएका छन् । उनी अर्थमन्त्री भएको भोलिपल्ट बिहीबार बजार १३.५१ अंकले बढ्यो भने उनी अर्थमन्त्री भएपछिको दोस्रो कारोबार दिन आइतबार बजार २२.१० अंकले बढ्यो ।

यसरी बजार बढ्नुको कारण अर्थमन्त्रीले देखाएको आशालाई सेयर लगानीकर्ता लिन्छन् । उनी १२ वर्षपछि अर्थ मन्त्रालयमा फर्किएका हुन् । केही नयाँ गर्ने संकेत अर्थमन्त्री पुनले दिएकाले पनि लगानीकर्ता आशावादी भएको सक्रिय सेयर लगानीकर्ता सुवास चन्द्र बताउँछन् । यसका साथै नेकपा (एमाले) सरकारमा आएकाले पनि लगानीकर्तामा आशा जागेको उनको बुझाइ छ ।

एमालेको सरकार हुँदा नियुक्त भएका नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नरको ट्युनिङ सरकारसँग मिल्न सक्ने र मौद्रिक नीतिको दोस्रो त्रैमासको समीक्षामा लगानीकर्ताका केही माग पूरा हुने आशा लगानीकर्तामा छ । लगानीकर्ताले अहिलेको सेयर धितो कर्जालाई हटाउन माग गर्दै आएका छन् ।

राष्ट्र बैंकले सेयर बजार ३,२०० को विन्दुमा पुग्दा सेयर धितो कर्जामा लगाएको क्याप हटाउन माग गर्दै आएका छन् । अहिलेको अवस्था त्यस्तो नभएको भन्दै यसलाई हटाउन पटक–पटक माग गरिरहेका छन् । हाल नेपाल राष्ट्र बैंकले सेयर धितो कर्जाको सीमा व्यक्तिगत १५ करोड र संस्थागत २० करोड कायम गरेको छ । यो क्याप हटाउनुपर्ने लगानीकर्ताको माग छ ।

राष्ट्र बैंकले सेयर धितो कर्जाको सीमा साँघुरो बनाएको र त्यसलाई खुकुलो बनाउनुपर्ने नेपाल सेयर लगानीकर्ता संघ नेपालका कार्यवाहक अध्यक्ष ताराप्रसाद फुलेल बताउँछन् ।

“अहिले राष्ट्र बैंकले सेयर धितो कर्जाको सीमा १५ करोड र २० करोड जुन राखेको छ । यो हटाउनुपर्छ । कुनै व्यक्तिको धितो राख्न सक्ने क्षमताअनुसारको लोन लिन पाउने व्यवस्था हुनुपर्छ,” उनले भने, “नयाँ अर्थमन्त्रीले नीति परिमार्जन गर्न भूमिका खेल्नुपर्छ । नीतिमा यस्तो सीमा राख्नुभएन ।”

त्यसैगरी सेयर धितो कर्जाको जोखिम भारलाई घटाउनुपर्ने पनि माग छ । राष्ट बैंकले ५० लाखभन्दा बढी सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार १२५ प्रतिशत कायम गरेको छ भने ५० लाख मुनिको सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार १०० प्रतिशत कायम गरेको छ । सबैलाई १०० प्रतिशत नै कायम गर्नुपर्ने लगानीकर्ताको माग छ ।

त्यस्तै, संस्थागत लगानीकर्तालाई प्रोत्साहन गर्नुपर्ने पनि कतिपय लगानीकर्ताको माग छ ।

शिवचन्द्र भन्छन्, “राष्ट्र बैंकले सेयर धितो कर्जामा क्याप लगाएको छ । व्यक्तिगतमा लगाएको भए पनि संस्थागतमा हटाउनुपर्छ ।” 

एनआरएनहरूलाई लगानीको बाटो खुलाउने भनिए पनि त्यो अनुसारको कानुन बन्न नसक्दा समस्या भएको पनि उनी बताउँछन् । यसलाई सहज बनाउन राष्ट्र बैंकसँग अर्थमन्त्रीले समन्वयकारी भूमिका खेल्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।

“एनआरएनहरूलाई लगानी गर्न खुला गर्ने भनिएको छ । तर, प्रतिफल लाग्न कठिन छ,” उनले भने, “अहिलेको जोखिमभार १२५ प्रतिशतलाई पनि घटाएर १०० प्रतिशतमै कायम गर्नुपर्छ । यो घटाउन सकियो भने बैंकहरूलाई पनि सजिलो हुन्छ ।”

अहिले सप्लाईको पाटो बढेकाले पनि आशा गर्ने ठाउँ प्रशस्त भएको शिवचन्द्र बताउँछन् । नयाँ सरकार बनेसँगै अहिले नै बजार घटेर १८/१६ सयमा आउँछ भन्ने लगानीकर्तामा नपरेको शिवचन्द्र बताउँछन् ।

बजारमा ठूलो समस्या नभए पनि सुधार गर्न नसक्दा त्यसको प्रभाव बढ्दै गएको एक लगानीकर्ताले बताए । सीडीएस एन्ड क्लियरिङ लिमिटेड (सीडीएससी), नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) र नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन)बीच हुनुपर्ने समन्वयका कारणले पनि बजारमा प्रभाव परेको ती लगानीकर्ता बताउँछन् । एक अर्काको झगडाले गर्दा अति महत्त्वपूर्ण फाइलहरू रोकिने गरेको पनि उनी सुनाउँछन् ।

“सेयर बजारका तीन निकाय सीडीएससी, नेप्से र सेबोनको समन्वय छैन । यी तीन निकायको एक अर्कामा समन्वय हुने वातावरण मिलाउनुपर्छ । यसका साथै मार्जिन ट्रेडिङसम्बन्धी व्यवस्था लगानीकर्तामैत्री बनाउनुपर्छ,” ती लगानीकर्ताले भने, “त्यस्तै सेयर धितो कर्जासम्बन्धी अहिलेको व्यवस्था हटाउनुपर्छ ।”

अहिकांश लगानीकर्ताले सेयर धितो कर्जालाई सेयर बजारको समस्याको रूपमा लिएका छन् । कतिपयले मार्जिन ट्रेडिङ, ब्रोकर कमिसन, ब्रोकरले चलाउन पाउने ओभर ड्राफ्टसम्बन्धी व्यवस्था र बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई सेयर किन्न पाउने व्यवस्था गर्नुपर्ने पनि माग राखेका छन् ।

बुटवलबाट सक्रियरूपमा सेयर बजारमा लगानी गर्दै आएका माधव पाण्डे गभर्नर र अर्थमन्त्रीको सम्बन्ध चिसिन नहुने बताउँछन् । त्यसका साथै बैंकहरूलाई सेयर खरिद गर्न पाउने व्यवस्थालाई खुकुलो गर्नुपर्ने उनी बताउँछन् ।

“गभर्नर र अर्थमन्त्रीको सम्बन्ध सुमधुर हुनुपर्छ । बैंकहरूले सेयर ट्रेड गर्न पाउने व्यवस्थालाई खुकुलो बनाउनुपर्छ,” उनले भने, “पुँजी बजार चलायमान भयो भने मात्र अन्य क्षेत्र चलायमान हुन्छ । सरकारले यो क्षेत्रलाई कडाइ गर्न हुँदैन । लगानीकर्ताको विश्वास बढाउन राष्ट्र बैंकले नै काम गर्नुपर्छ ।” 

कतिपय लगानीकर्ता भने राजनीति गर्नेहरूले सेयर बजारप्रति सकारात्मक कुरा गरे पनि काम नगरेको पाइएको बताउँछन् ।

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: आइतबार, फागुन २७, २०८०  २०:४४
Sipradi LandingSipradi Landing
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
NTCNTC
national life insurance newnational life insurance new
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
City Express Money TransferCity Express Money Transfer
सम्पादकीय
न्यायालयको अवहेलनाको लक्ष्मणरेखा
न्यायालयको अवहेलनाको लक्ष्मणरेखा
SubisuSubisu
Hamro patroHamro patro