काठमाडौं । किशोरावस्था शारीरिक र मानसिक दुवै हिसाबले सबैभन्दा धेरै परिवर्तनहरू देखिने अवधि हो । विशेषगरी १२ वर्षदेखि १९ वर्षसम्मको उमेर समूहका बालबालिकामा इमोसनल ब्रेन हाबी हुने गर्छ ।

पाटन मानसिक अस्पतालका वरिष्ठ कन्सल्टेन्ट साइक्याट्रिस्ट डा. वासुदेव कार्कीका अनुसार यस उमेरमा उनीहरू चञ्चल, अपरिपक्व, कुनै पनि कुरामा छिटो लोभिने, अरूको विश्वासमा छिटो पर्ने, सही/गलत छुट्याउन नसक्ने, परिणाम सोचेर काम गर्न नसक्ने अवस्थामा हुन्छन् ।

बालबालिकाको शारीरिक विकास, उनीहरूमा उमेरअनुसारका चाहना, भावना बढ्दै जानु मानसिकरूपमा परिपक्व हुनु होइन ।

त्यसैले पनि यस उमेरका छोराछोरीलाई विशेष परामर्श र सहयोगको खाँचो रहन्छ । यस अवस्थालाई अभिभावकले नबुझ्दा पछिल्लो समय किशोर किशोरीहरू उमेरसँगै हुने प्रेम सम्बन्ध, शारीरिक सम्बन्धहरू तथा उनीहरूप्रति भएका दुर्व्यवहारका कारण मानसिक समस्या निम्तिएका र आत्महत्यासम्मका घटना धेरै बढेका छन् ।

पाटन अस्पतालकै चिकित्सक मनोविद् डा. तृष्णा विष्टकहाँ मानसिक समस्या लिएर आइपुग्ने विशेष गरी किशोरीहरूमा अभिभावकले पर्याप्त समय दिन नसक्दा हिंसाका घटनाहरू बढेको देखिन्छ ।

यस्ता किशोरीहरूमा कसैले थोरै माया, केयर वा सहयोग गरेमा उनीहरू छिट्टै प्रभावित हुन सक्ने र यही बहानामा दोस्रो व्यक्तिले यौन दुर्व्यवहार गरेको उनीहरू बताउँछन् ।

यस्ता घटना कम गर्न बालबालिकालाई बढीभन्दा बढी समय दिनुपर्ने तथा अभिभावक सँगै रहे वा नरहे पनि छोराछोरीलाई भएका समस्याहरू खुलेर भन्ने वातावरण बनाउनुपर्ने डा. विष्टको सुझाव छ ।

त्यस्तै, उनीहरूले गल्ती नै गरेको भए पनि हप्कीदप्की वा डर देखाउने भन्दापनि उनीहरूका कुरा सुनिदिने र समाधानका विकल्पहरूबारे छलफल गर्ने गर्नुपर्छ । ताकि उनीहरू भित्रभित्रै गुम्सिएर आफ्नै शरीरलाई हानी हुने क्रियाकलापमा संलग्न नहून् र मानसिक समस्या निम्तिने अवस्था नबनोस् ।