काठमाडौं । सत्तारूढ दल नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय समिति बैठक तीन दिन बस्यो । पुस १२, १३ र १४ गते बसेको केन्द्रीय समिति बैठकले ११ वटा मूल बुँदामा निर्णय लेखेको छ । 

प्रचार विभाग प्रमुख मीनबहादुर विश्वकर्माका अनुसार, पार्टीले जाजरकोट भूकम्पपछि बलियो र दरिलो पुनर्निर्माणको विषयमा उपबुँदामा १६ वटा निर्णय लेखेको छ । तर, भ्रष्टाचार र सुशासनका सवालमा कांग्रेसले ठोस र बोल्ड निर्णय गरेको देखिँदैन । यद्यपि, केही सदस्यहरूले भ्रष्टाचारका विषय उठाएका थिए ।

पछिल्लो समय देशमा दूरसञ्चार सेवा प्रदायक कम्पनी एनसेलको सेयर ट्रान्सफरको विषय, टेरामक्स प्रविधि खरिदमा भ्रष्टाचारजस्ता विषयबारे निर्णयमा केही पनि उल्लेख गरेको पाइँदैन । टेरामक्स भनेको नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले सञ्चालनमा ल्याउन खोजेको ‘टेलिकम्युनिकेसन ट्राफिक मनिटरिङ एन्ड फ्रड कन्ट्रोल सिस्टम’ हो ।

दूरसञ्चार सेवा प्रदायक कम्पनीको ट्राफिक र नेटवर्क निगरानी एवं ‘फ्रड’ व्यवस्थापन गर्न प्राधिकरणले टेरामक्स प्रणाली सञ्चालनमा ल्याउन खोजे पनि ग्राहकको डाटा गोपनीयताको विषयमा प्रश्न उठिरहेको छ ।

अबको ६ वर्षपश्चात् एनसेल नेपाल सरकारमा स्वामित्व आउनुपर्छ । तर, जसरी एनसेलको सेयर खरिदबिक्री प्रकरण ‘भूमिगत शैली’मा भएको थियो । चार संसदीय समिति यस विषयमा अध्ययनरत छन् ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'ले संसद्को राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिमा उपस्थित हुँदै एनसेल खरिद प्रक्रियामा जालझेल भएको स्वीकार गरिसकेका छन् । तर, कांग्रेसले आफ्नो सबैभन्दा सर्वोच्च निकाय केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकमा यसबारे व्यापक छलफल गरी भएको के हो स्पष्ट पार्न र दबाब सिर्जना गर्ने काम गर्न सकेन र चाहेन पनि । 

यस्तै, अर्को जल्दोबल्दो 'काण्ड' टेरामक्स प्रविधि पनि हो । संसद्को लेखा समितिले सेयर कारोबार तुरुन्त रोकेर छानबिन गर्न र सत्यतथ्य सार्वजनिक गर्न भन्दै अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगलाई निर्देशन दिएको छ । यस विषयमा कांग्रेसकै पूर्वसञ्चारमन्त्रीहरू जोडिएको समाचारहरू बाहिर आइरहेका छन् ।

कांग्रेसले बैठकको निर्णय नम्बर ४ ‘ख’ मा लोकतन्त्रको अर्को परिभाषा पारदर्शिता र सुशासन भएको र यस विषयमा सरकारको सकारात्मक प्रयास भए पनि आमजनता विश्वस्त हुन नसकेको लेखेको छ । 

“...जति फराकिलो मात्रामा सुशासनको सन्देश फैलिन्छ, त्यति नै लोकतान्त्रिक प्रणालीको दिगो विकास हुने भएकाले शान्ति, सुव्यवस्थाको प्रत्याभूतिसँगै सुशासनका लागि प्रभावकारी नीति अबलम्वन गर्न सरकारको ध्यानाकर्षण गर्ने,” निर्णयमा लेखिएको छ ।

राजनीतिक आडमै ठूलो भ्रष्टाचार भएको टीकाटिप्पणी भइरहेका छन् । जनप्रतिनिधिहरूको थलो संसदीय समितिमा त सांसदहरूले मुख खोलेरै भ्रष्टाचार भएको धारणा राखिरहेका छन् । ठूलो सेटिङ गरेर एनसेल बेचेको र यसमा राजनीतिक संलग्नता छ भन्ने औपचारिक तथा अनौपचारिक फोरममा उनीहरूले बताउने गरेका छन् ।

पचास लाखको ल्यापटप आएको भनिएको टेरामक्स प्रविधि खरिदमा अर्बौ घोटाला भएको लेखा समिति बैठकमा सांसदहरूले उल्लेख गरेका छन् । यो प्रविधि नचाहिने पक्षमा उनीहरूले मत अघि सारे । यी विषयका कारणले देशमा सुशासन नभएको कांग्रेसले स्वीकार गरेको छ । तर, घटनाकेन्द्रित नभएर निर्णय नलेख्दा प्रभावकारितामा प्रश्न उठेको छ । 

केही केन्द्रीय सदस्यहरूले एनसेल र टेरामक्स प्रकरणमा पार्टीले अध्ययन गरेर सांसद र केन्द्रीय सदस्यहरूलाई जानकारी गराउन समेत बैठकमा माग भएको थियो । यी विषयमा छलफल होस् भनेर केन्द्रीय सदस्यहरूले विषय उठान नगरेका भने हैनन् । 

तीन दिनको बैठकमा केन्द्रीय सदस्यहरू प्रदीप पौडेल, बलबहादुर केसी, प्रतिमा गौतमलगायतले विषय उठान गरेको एक केन्द्रीय सदस्य बताउँछन् । तर, विषयमा गम्भीर छलफल र निर्णय तहबाटै विषयकेन्द्रित भएर निर्णय नलेखिएको गुनासो ती केन्द्रीय सदस्यको छ ।

“काण्डै–काण्डमा देश फसेको छ । बृहत् एनसेल काण्ड आएको छ । टेरामक्स काण्ड पनि उस्तै छ । यी विषयमा जनतालाई स्पष्ट पार्नुपर्छ भनी विषय उठान भएकै हो,” ती केन्द्रीय सदस्यले बाह्रखरीसँग भने । 

उनले नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरण, बालुवाटार जग्गा प्रकरणजस्तै यसमा पनि आफ्ना मान्छे मुछिने खतरा बढी भएकाले निर्णय नलेखिएको हुन सक्ने उल्लेख गरे । 

“कांग्रेसका मान्छे नजोडिएको कुनै काण्ड नहुने भयो । पार्टीका नेताको नाम जोडिने पक्का होला, अनि निर्णयमा किटान गरेर लेखिएन,” अर्का केन्द्रीय सदस्यले भने, “त्यही बालुवाटार, नक्कली भुटानी शरणार्थी जस्तै यसलाई पनि बुझौँ न ।”

पार्टी प्रचार विभाग प्रमुख विश्वकर्मा भने संसदीय समितिलगायत सम्बन्धित निकायले अध्ययन र अनुसन्धान गरिरहेको विषयमा पार्टी बोल्न आवश्यक नहुने बताउँछन् । केन्द्रीय समितिमा यस विषयमा छलफल नै नभएको दाबी उनको छ । 

“केन्द्रीय समिति बैठकमा छलफल गरेपछि निर्णय लेख्नुपर्छ । सम्बन्धित निकायमा भएको विषयमा निर्णय लेखेर हामीले के भन्ने ?,” विश्वकर्मा थप्छन्, “यी विषयमा हामी तटस्थ बसिदिनुपर्छ भन्ने हाम्रो दृष्टिकोण हो ।”