काठमाडौं । लामो समयपछि धितोपत्र बजार मापक नेप्से परिसूचक आइतबार १११.२० अंक बढेर १९६३.९८ विन्दुमा बन्द भयो । आज बजारमा तीनपटक सकारात्मक सर्किट लागेको थियो ।

कारोबार सुरु भएको पहिलो पाँच मिनेटमै बजार ४ प्रतिशतले बढेर २० मिनेटका लागि बन्द भएको थियो । दोस्रोपटक बजार खुलेको दुई मिनेटमै ५ प्रतिशतले वृद्धि भएर ४० मिनेट र तेस्रोपटक बजार खुलेको २ मिनेटमा ६ प्रतिशतले बढेर कारोबार दिनभरिका लागि बन्द भएको थियो ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले गत शुक्रबार मौद्रिक नीतिको समीक्षामार्फत ५० लाखभन्दा बढी सेयर धितोकर्जाको जोखिम भार १२५ प्रतिशत कायम गर्ने जानकारी दिएको थियो । राष्ट्र बैंकले योबाहेक सेयर बजारमा खासै केही परिवर्तन गरेको छैन ।

तर, समीक्षापछिको पहिलो कारोबार दिन नै लगानीकर्तामा उत्साह छाएको देखिन्छ । लगानीकर्ता किशोरकुमार श्रेष्ठ राष्ट्र बैंकले समीक्षामार्फत केही लचकता देखाउँदा त्यसको प्रभाव आज देखिएको बताउँछन् । त्यसका साथै बैंकहरूको ब्याजदर घट्ने क्रममा भएकाले पनि सेयर बजारमा सकारात्मक प्रभाव परेको श्रेष्ठ बताउँछन् ।

“सरकार र गभर्नरको टियुनिङ नमिल्दा सेयर लगानीकर्तालाई चेपुवामा पारिएको थियो । तर, अहिले केही सकारात्मक संकेत देखाएकाले बजारमा केही हदसम्म सकारात्मक आउने देखिन्छ,” उनले भने, “भोलिको कारोबार दिनभरि नै हुन पायो भने बजार कति सकारात्मक छ भन्ने देखिन्छ । बजार अब २२ सयको विन्दु पार गर्ने देखिन्छ ।”

त्यस्तै, अर्का लगानीकर्ता पनि बजार सकारात्मक दिशातिर लाग्न सक्ने बताउँछन् । राष्ट्र बैंकको नीतिकै कारण बजार सकारात्मक र नकारात्मक हुने गरेकाले लगानीकर्ताको धैर्यतालाई सहयोग गर्ने खालको नीति राष्ट्र बैंकले अपनाएको पनि ती लगानीकर्ता बताउँछन् ।

तर, बजार निर्माताहरू बजारको बढाइबाट सन्तुष्ट देखिँदैनन् । “बजार बढ्नु त सकरात्मक कुरा हो । तर, यो धेरै टिक्दैन,” एक कर्मचारीले भने, “हामीले भन्न त मिल्दैन । तर, बजार टिक्छ जस्तो लाग्दैन ।”

कसरी लाग्छ सर्किट ब्रेक ?

सर्किट ब्रेकको व्यवस्था २०६४ सालपछि गरिएको हो । यसअघि भने बजार जति पनि बढ्न सक्ने व्यवस्था थियो । तर, २०६४ पछि पहिलो घण्टा ११ बजेदेखि १२ बजेभित्र बजार ४ प्रतिशत वृद्धि भयो वा घट्यो भने २० मिनेटका लागि बजार बन्द हुन्छ ।

त्यस्तै, दोस्रो घण्टा १२ बजेदेखि १ बजेभित्र बजार थप एक प्रतिशत विन्दु (कुल ५ प्रतिशत) बढ्यो वा घट्यो भने बजार ४० मिनेटका लागि बन्द हुन्छ ।

त्यस्तै, १ बजेपछिको करोबरामा थप एक प्रतिशत विन्दु (कुल ६ प्रतिशत) बजार बढेमा वा घटेमा दिनभरका लागि नै बजार बन्द हुन्छ ।

किन बढ्यो सेयर बजार ?

आज बजारमा तीनपटक सकारात्मक सर्किट लागेपछि बजार १२ बजेर ९ मिनेट जाँदा नै दिनभरिका लागि बन्द भयो । ११ बजेर ५ मिनेट जाँदा ४ प्रतिशत वृद्धि भएको बजार ११ बजेर २५ मिनेटसम्म बन्द भयो । ११ बजेर २५ मिनेटमा खुलेको बजार ११ बजेर २७ मिनेट जाँदा थप एक प्रतिशत विन्दुले बजार बढेर ४० मिनेट बन्द भएको थियो ।

त्यसपछि १२ बजेर ७ मिनेटमा खुलेको बजार १२ बजेर ९ मिनेट जाँदा नै थप एक प्रतिशत विन्दु (कुल ६ प्रतिशत) ले वृद्धि भएर दिनभरका लागि नै बजार बन्द भएको थियो ।

आइतबार कुल तीनपटक सर्किट ब्रेक लागेपछि ९ मिनेट मात्र सेयर कारोबार भयो । ९ मिनेटमा ४८ करोड २३ लाख रुपैयाँको सेयर कारोबार भयो ।

आज बजार बढ्नुमा मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासिक समीक्षा र ब्याजदरलाई लिइएको छ । आज दुईवटा बैंकले पुसको ब्याजदर सार्वजनिक गरेकाले पनि बजारमा सकारात्मक प्रभाव परेको देखिन्छ ।

बजार घटेको समयमा आम लगानीकर्ताले ध्यान दिँदैनन् । तर, बजार बढ्न थालेपछि लगानीकर्ता र कारोबार सक्रिय हुन्छ । त्यसले गर्दा पनि बजार बढ्न थाले पनि केही समयसम्म टिकिरहने बजारका जानकार बताउँछन् ।

बजार घटेको समयमा सेयर बजारको नाम नै कसैले सुन्न नचाहाने परम्परा नै बनेको नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) का सूचना अधिकारी मुराहरी अधिकारीले बताए । तर, बढेको समयमा घटेकोभन्दा बढीले नै चासो देखाउने गरेको उनी बताउँछन् ।

बजार बढ्दा जताततै सकारात्मक मात्र सञ्चार हुने हुँदा पनि त्यसको प्रभाव आम लगानीकर्ता र कारोबारीमा पर्ने गरेको विज्ञहरू बताउँछन् ।