काठमाडौं । पूर्वप्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीले देशमा भ्रष्टाचार नहुने वातावरण बनाउनुपर्ने बताएकी छन् । आइतबार मानवअधिकार तथा शान्ति समाजद्वारा आयोजित ‘लोकतन्त्रको प्राण : सुशासन र सद्भाव’ विषयक नागरिक संवाद कार्यक्रममा उनले यस्तो बताएकी हुन् ।

उनले देशमा सबै कुरा राम्रो भए पनि नेताहरू भ्रष्ट रहेका बताइन् । भोलि आउने नेताहरू पनि भ्रष्ट हुने अवस्था रहेको भन्दै उनले देशमा भ्रष्टाचार नहुने वातावरण बनाउनु जरुरी रहेकामा जोड दिइन् ।

उनले भ्रष्टाचारका सन्दर्भमा नेताहरूलाई मात्र दोष दिन नमिल्ने उल्लेख गरिन् । सबैले भ्रष्ट मानसिकतालाई त्याग्नुपर्ने उनले बताइन् ।

“हामी धेरै निराश पनि हुनु हुँदैन । मुलुक छ हामीसँग । माटो छ । राज्य बन्ने कुरा त जनता पनि छ । सबै कुरा छ, नभएको होइन । एउटै हामीसँग बेकम्मा के पर्‍यो भने, भ्रष्ट नेताहरू पर्‍यो । तर, एक दिनको कुरा होइन । भोलि आउने पनि यस्तै हुन्छ । अहिले जो नयाँ–नयाँ भएर आएका छन्, त्यो पनि त्यस्तै हुन्छ । तर, वातावरण बनाउनुपर्‍यो,” उनले भनिन्, “भ्रष्टाचार नगर्ने वातावरण मुलुकमा हुनु जरुरी छ । यिनीहरूलाई मात्रै तपाईं, हामीले दोष दिन मिल्दैन । हामीमध्ये धेरै पनि त्यस्तै छौँ । पुग्यो भन्ने कोही छैन । भ्रष्टाचार गर्नलाई अघि नबढ्ने कोही छैन । आफूलाई नहुन्जेलसम्म बोल्ने, अनि आफूलाई भइसकेपछि पुग्ने ।”

पूर्वप्रधानन्यायाधीश कार्कीले सरकारको मानसिकता ‘जफत गर्ने’ मात्र भएको टिप्पणी गरिन् । उनले नागरिकसँग भएका जेथाहरू समेत राजनीतिक दलका कार्यकर्ताले जफत गर्ने गरेको बताइन् ।

राजनीतिक दलसँग गुन्डा, फटाहा र मवाली कार्यकर्ता रहेका उनले बताइन् । आमनागरिकमा आर्थिक अभाव भए पनि दलका कार्यकर्तासँग करोडौँ सम्पत्ति भएको उनको भनाइ छ ।

“अहिलेको सरकारको मानसिकता मैले कस्तो देखिरहेको छु भने, यिनीहरूको खालि कसरी हुन्छ जफत गर्ने । जोसँग अलिअलि जेथा थियो, त्यो पनि यिनीहरूले जफत गरिसकेँ । गुन्डा, फटाहा, मवाली तिनै न हुन् यिनीहरूको कार्यकर्ता । हुन त उनीहरूले चाहेर गुन्डा, मवाली लिएका होइन । तर, यिनीहरूसँग अब को आउने ? त्यही त हो । यिनीहरूको काम गर्न त्यही गुन्डा, मवालीबाहेक अब बाँकी छैन । तिनै जान्छन् । तिनैले गर्न सक्छन् । अरूले त सक्दैनन् । यिनका तलका कार्यकर्ता भनेको एसएलसी पास पनि छैनन् । त्यस्ता कार्यकर्ता जो करोडौँ–करोड सम्पति लिएर बसेका छन् । यो हालत यो देशको छ,” उनले भनिन्, “यी कारणले गर्दा व्यवस्था नै जाने भन्ने कुरा त आउँदैन । यो व्यवस्था भारतमा ठिक हुने, इंग्ल्यान्डमा ठिक हुने । अमेरिकामा हुने । सबैतिर हुने । अर्को कुरा, संविधानको कुरामा मेरो तर्क के छ भने, संविधानमा लेख वा नलेख राम्रो कुरा गर्नलाई संविधानले कहिल्यै पनि रोक्दैन । राम्रा कुराहरू संविधानमा छैन भन्दैमा गर्न नपाइने भन्ने कुरा त होइन नि । गर्न पाइन्छ नि । संविधानका कतिपय प्रावधान त अमेरिकामै पुगेको छैन । सबै लेखेजति प्रावधान त नपुग्न पनि सक्छ । तर, त्यति भनेर संविधान खराब पनि भन्न सकिँदैन । संविधानमा केही कुरा खराब छन् भने संशोधन गर्दै गर्दै समयसापेक्ष परिवर्तन गर्दै लानुपर्ने हुन्छ ।”

उनले संविधानमा देखिएका समस्यालाई संशोधन गर्दै जान सकिने बताइन् । न्युज एजेन्सी नेपाल