क्यालिफोर्निया, अमेरिका । नेपालीको बसोबास रहेको अमेरिकाको क्यािलफोर्नियामा नेपाली सामुदायिक केन्द्र एवं हिन्दु—बौद्ध मन्दिर निर्माण गरिने भएको छ । नेपाली मौलिक कला एवं सस्कृति झल्किने केन्द्र एवं हिन्दु बौद्ध मन्दिर निर्माणका लागि आइतबार निर्णाणस्थल कार्यालय स्थापना गरिएको हो ।
अमेरिकामा बसोबास गर्ने नेपालीहरुको सबैभन्दा पुरानो मध्येको एक संस्था नेपाली एसोसियसन अफ नर्दन क्यालिफोर्निया (न्यान्स)को अगुवाईमा बहुप्रतिक्षित केन्द्र निर्माण गर्न लागिएको हो ।
न्यान्स १९९४ मा स्थापना भएको थियो ।
बडा दसैंको पहिलो दिन घटस्थापनाको दिन पारेर केन्द्र निर्माणस्थलमा शिवको प्रतीक त्रिशुल गाड्नुका साथै बर—पिपल रोपियो । भवन निर्माण गर्न लागिएको भूमि सन् २०१८ मा संस्थाले ३ लाख ५० हजार अमेरिकी डलरमा खरिद गरेको थियो । जसको क्षेत्रफल झण्डै ७ रोपनी छ ।
केन्द्र निर्माण स्थलमा बडादसैं अवधिभर प्रत्येक दिन भगवतीको पूजा एवं साँझ भजनसमेत गरिने आयोजकहरुले बताएका छन् ।
अमेरिकामा क्यालिफोर्निया दोस्रो धेरै नेपालीको बासोबास रहेको राज्यमा पर्छ । क्यालिफोर्नियाको पनि नर्दन क्षेत्रमा ३० हजारभन्दा बढी नेपालीको बसोबास रहेको आंकडा छ । केन्द्र निर्माणसँगै नेपालीहरुले चाडपर्व एवं धर्म, संस्कृतिअनुसारका सामाजिक सास्कृतिक कार्यक्रम गर्न सहज हुने विश्वास गरिएको छ ।
सामुदायिक केन्द्र निर्माणका लागि सन् २०१८ मा भएको धार्मिक महायज्ञका क्रममा झन्डै डेढ मिलियनभन्दा बढी रकम चन्दा सहयोगको प्रतिवद्धता भएको थियो ।
दाताले प्रतिवद्धता गरिसकेको रकम र नयाँ दाताहरुबाट चन्दा सहयोग संकलन गरेर भवन निर्माण पुरा गरिने लक्ष्य राखिएको न्यान्सका अध्यक्ष प्रितेश कार्कीले बताए ।
भवन एवं भित्री साजसज्जाका लागि समेत गरेर ३० देखि ४० लाख अमेरिकी डलर खर्च लाग्ने अनुमान गरिएको छ । नेपालीको बढी बसोबास रहेको बे—एरियामा मात्रै हजार भन्दा बढी नेपाली घर नै खरिद गरेर बसोबास गरिहेको अनुमान छ ।
अध्यक्ष कार्कीले नेपालीबीच एकता भएमा निर्माणका लागि लाग्ने रकम संकलन गर्न कठीन नहुने बताए ।
केही वर्षअघिदेखि नै केन्द्र स्थापनाको प्रयास भएपनि समुदायका केही व्यक्तिले संस्थाविरुद्ध अदालतमा मुद्दा गरेपछि निर्माणको कार्यले गति लिन सकेको थिएन ।
यस्तो छ केन्द्रको परिकल्पना
केन्द्रका अध्यक्ष एवं आर्किटेक्ट प्रितेश कार्कीको मार्गनिर्देशनमा केन्द्रको डिजाइन अमेरिकामा क्रियाशील आर्किटेक्ट अस्मिता दाहालले तयार पारेकी थिइन् ।
प्रस्तावित केन्द्रमा नेवा कलाअनुसारको ९ हजार १ सय वर्गफिटको मुख्य केन्द्र भवन हुनेछ । बाहिर नेपाली मौलिक कला झल्किने भवनभित्र अत्यधुनिक संरचना र नेपाली चिनाउने सामग्री राखिनेछ । जसको बाहिरी भागमा हिन्दु र बौद्ध कलाकृति सहितका कुदिएका इँटा काठमा कुँुदिएको झ्याल हुनेछन् ।
मुख्य भवन भित्रमा सामुदायिक कार्यक्रम ध्यानमा राखेर ठूलो भान्सा, कार्यलयका संरचना, सभा हल हुनेछ । बाहिरतर्फ नेपाली झण्डाका लागि अग्लो संरचना बनाइनेछ । केन्द्र निर्माण सकिएर पूर्ण रुपमा संचालनमा आउँदा मिनी नेपाल प्रतिविम्बित हुने विश्वास लिइएको कार्कीले बताए ।
