काठमाडौं । अर्थतन्त्र चलायमान नभएको गुनासो उद्योगी र व्यवसायीहरूले गर्दै आएका छन् ।

निजी क्षेत्रका तीन छाता संगठन नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ, नेपाल उद्योग परिसंघ र नेपाल चेम्बर अफ कमर्सका अध्यक्षहरूले अर्थमन्त्री र गभर्नरलाई नै भेटेर अर्थतन्त्रमा भएको असहज अवस्थालाई सहज बनाउन आग्रह गर्दै आएका छन् ।

आर्थिक मन्दीबाट बाँच्न व्यवसायीले गरेको हारगुहारको मुख्य बुँदा भनेको ब्याजदर, जग्गा कित्ताकाट तथा चालुपुँजी कर्जा मार्गदर्शनमा भएको व्यवस्था रहेको छ ।

तर, सानो दैनिक ५० देखि ६० हजार रुपैयाँको कारोबार गर्ने असनका व्यवसायीलाई भने ग्राहक नआएर तनाव छ ।

अहिले असन तथा महाबौद्ध क्षेत्रमा यसको व्यसायीहरू फुर्सदिला भएर बसेको देख्न सकिन्छ । अहिले यो क्षेत्रका कपडा, भाँडा, कस्मेटिक तथा अन्य पसलमा व्यापार व्यवसाय घट्दै गएको छ ।

कतिपय त व्यापार नै छोडेर विदेश पलायन भइसकेका छन् । असनका व्यवसायीहरू अहिले व्यापार नभएर दैनिक पसलमा झोक्राएर बसेका हुन्छन् । कोही नयाँ मान्छे गए गफिएर बस्ने गरेका छन् । आफ्नो पीडा भुल्न पनि यसरी हाँस्नु परेको बताउँछन् ।

विगत ३५ वर्षदेखि कपडाको होलसेल व्यवसाय गर्दै आएका जितेन्द्र ज्योत्वाल अहिले व्यवसाय ठप्प भएको बताउँछन् ।

अघिल्लो वर्षहरूमा यो समय सामान किन्न आउनेको घुइँचो लाग्ने गरेको भए पनि अहिले त्यस्तो अवस्था नभएको उनी बताउँछन् । अहिले बोनी गर्नलाई पनि २/३ बजेसम्म कुर्नु परेको अवस्था आएको ज्योत्वालको भनाइ छ ।

“बजारमा अहिले व्यापार नै छैन । दिनभरि बस्न मात्र परेको छ,” उनले भने, “कहिलेकाहीँ त दिनभरि खाली बसेर नै घर फर्कनुपर्ने अवस्था छ । खै के भएर यस्तो अवस्था आयो ? काठमाडौं बाहिरका पसलेहरू पनि सामान लिन आएका छैनन् ।”

व्यवसाय नै नभएपछि कतिपय त विदेश जान थालेका छन् । कतिले त व्यवसाय नै छाडेर सटर बन्द गरेको असनकै अर्का व्यापारी उमेश अग्रवाल बताउँछन् ।

उनले विगत १८ वर्षदेखि असनमा साडी तथा कुर्था सुरुवालको व्यवसाय गर्दै आएका छन् । तर, अहिलेको जस्तो सुस्त व्यापार कुनै वर्ष पनि नभएको बताउँछन् । दशैंमा पनि कारोबार सुस्त नै रह्यो भने धेरै व्यवसायीले व्यवसाय नै छोड्ने उनी बताउँछन् ।

“यस्तो सुस्त व्यवसाय त कुनै पनि वर्ष भएको थिएन । किनभने मैले पनि व्यवसाय गरेको १८ वर्ष भयो,” अग्रवालले भनिन्, “दशैमा पनि सुस्त भयो भने व्यवसायीहरू सबै पलायन हुन्छन् । मान्छे नै नआएपछि पसल खोलेर बस्नुको कुनै अर्थ छैन ।”

यी दुई व्यवसायी त उदाहरण मात्र हुन् । असनमा उनीहरू जस्तै धेरै व्यवसायीहरू पीडित छन् । झोला व्यापार, कस्मेटिक व्यवसाय गर्दै आएका व्यवसायीको पनि यस्तै अनुभव छ ।

अहिले व्यापार नभएर अत्यार लाग्ने गरेको झोला व्यापारी कल्पना कपाली बताउँछिन् । उनको पनि अनुभव अन्य व्यवसायीको जस्तै छ । यो वर्षको कारोबार देख्दा अत्यास लाग्ने गरेको बताइन् ।

सहकारीमा आएको समस्याले गर्दा पनि अहिलेको समस्या उत्पन्न भएको व्यवसायीकै गुनासो छ । सहकारीले बजारमा पैसाको फ्लो बढाउने गरेका थिए । तर, अहिले सहकारीका सञ्चालकले गरेको गल्ती व्यवसायीहरूले पनि भोग्नु परेको कस्मेटिक व्यवसायी सृजना कपाली बताउँछिन् ।

“सहकारीले गर्दा पनि यो समस्या उत्पन्न भएको हो । सहकारीमा समस्या आएपछि त्यससँग जोडिएका सबै क्षेत्र चलायमान हुन सकेनन्,” उनले भनिन्, “हामीसँग पैसा नभएपछि के दिने र ? मेरो व्यवसाय राम्रो थियो । अहिले त दिनभरिमा एउटा ग्राहक पनि आउँदैन ।”

सरकारले पुँजीगत खर्च बढाउन नसक्दा अर्थतन्त्र चलायमान हुन सकेको छैन । अहिले पनि निर्माण व्यवसायीहरू भुक्तानी नपाएर सडकमा आन्दोलनरत छन् । निर्माण क्षेत्र चलायमान हुन नसक्दा पनि त्यसको प्रभाव जनमानससम्म परेको छ ।