काठमाडौं । बिहीबार रिपोर्टर्स क्लबमा सहकारीबाट ठगिएको भन्दै पीडितहरूले पत्रकार सम्मेलन गरे । करिब २०० को हाराहारीमा उपस्थित भिडको एउटै बोली थियो– ‘अब हामी सहेर बस्दैनौँ । सडकमा उत्रिन्छौँ । हाम्रो जीवनभरको कमाइ सहकारीले लुटे ।’

यो पत्रकार सम्मेलन सहकारीपीडित बचतकर्ता महासंघले गरेको हो । उक्त सम्मेलनमा आठजना वक्ताले पालैपालो सहकारीले गरेको ज्यादतिबारे आफ्नो धारणा राखेका थिए । उनीहरू सबैले सरकारको लाचरीपनले गर्दा सहकारीले दिनदिनै सोझा जनतालाई ठगेको बताए ।

यसको नेतृत्व देउराली बहुउद्देश्यीय सहकारीबाट पीडित सुनिता सिंह राजभण्डारीले गरेकी थिइन् । उनी पीडित महासंघको अध्यक्ष पनि हुन् । सहकारीमा राखेको बचत फिर्ता माग्न जाँदा सहकारीका अध्यक्षले दुव्र्यवहार गरेको उनको आरोप थियो ।

“मैले छोरा छोरी पढाउन भनेर सहकारीमा खाइ नखाइ जम्मा गरेकी थिएँ । तर, अहिले त्यो सहकारीमा आफ्नो बचत माग्न जाँदा उल्टै धम्की आउने गरेको छ,” उनले भनिन्, “मैले छोरो विदेश पठाउन लाग्दा पैसा नपाएर पटक–पटक सहकारीका अध्यक्षलाई फोन गरेँ । तर उहाँले उल्टै गाली गर्नु भएको छ । यो कुरा बाहिर गयो भने राम्रो हुँदैन भन्नुभयो ।”

हाल यो महासंघमा १० लाखभन्दा बढी पीडितहरू जोडिएको उनको भनाइ छ । एक खर्ब रुपैयाँभन्दा बढी बचत हाल सहकारीका कारण जोखिममा रहेको उनले बताइन् ।

त्यस्तै, सिभिल सहकारीबाट पीडित उज्वल सत्याल सरकारले अत्यन्त दुःख दिएको बताउँछन् । काठमाडौंमा कार्यालय भएको सहारीको उजुरी दिन हेटौँडा पठाइने, त्यहाँबाट पनि सीआईबी र अदालत पठाइने गरिएको उनको गुनासो थियो । यसरी सहकारीको उजुरी कहाँ दिने भनेर नै पीडितलाई हैरानी खेपाउने गरिएको उनको गुनासो थियो ।

“सहकारीका सञ्चालकलाई नेताले संरक्षण गरेका छन् । हाम्रा अध्यक्ष सांसद थिए,” उनले भने, “पार्टीका मान्छेले नै सहकारीको संरक्षण गरेका छन् । हाम्रो पीडा सरकारले बुझेन, सरकार बिचौलियाको भयो ।”

सरकार जिम्मेवार नहुँदा न्याय खोज्न कहाँ जाने भनेर सहकारीका बचतकर्ता पीडामा भएको सत्याल बताउँछन् ।

त्यस्तै, पीडितको पक्षबाट बोलेका मेडिकल डा. सुरेशकुमार सिंहले पीडितलाई सहयोग कसैले नगरेको बताए । उनले राज्यले स्वीकृति दिएका निकायको नियमन प्रभावकारी ढंगले गर्नुपर्ने बताए । उनले भने, “न्याय माग्न हामी कहाँ जानु ? हामीले राखेको पैसा पनि नपाउने कहाँको नियम हो यो ? राज्यले कर उठाउने अनि नियमन नगर्ने ?”

सम्मेलनमा बोल्ने अधिकांशले सहकारीको लापरवाहीले सामान्य जीवनस्तर भएकाहरूलाई ठूलो असर परेको बताए । ओरेन्टल को–अपरेटिभ लिमिटेडका बचतकर्ता खगेन्द्र काफ्ले यो सहकारीलाई समस्याग्रस्त घोषणा गरिएको भए पनि वर्षैदेखि बचत फिर्ता नपाएको बताए । सहकारीले घरजग्गा र सेयरमा लगानी गर्दा यस्तो अवस्था सृजना भएको उनले बताए ।

सहकारीका सञ्चालकले आफ्ना आफन्त र नजिककालाई ऋण दिएर पनि समस्या उत्पन्न भएको उनले बताए । अहिलेको समितिले पनि बचत फिर्ता गर्ने बलियो आधार नदिएको काफ्लेले बताए ।

सोही सहकारीबाट पीडित डा. नारायणहरि गजुरेलले पनि अहिलेको सहकारी व्यवस्थापन समिति कार्यकर्ता पाल्ने कार्यालयको रूपमा परिचित भएको बताए । हैन भने सात वर्षदेखि यो सहकारीको ज्यादतिमा नहुनुपर्ने उनको भनाइ छ । राज्यले नै सहकारीलाई गलत धन्दा गर्न लाइसेन्स दिएको प्रमाणित भएकोे उनको भनाइ छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले अनुगमन गरे मात्र सहकारी ठिक ठाउँमा आउने उनको भनाइ छ ।

यता, प्रस्परस सहकारीबाट अर्का पीडित शंकरप्रसाद दाहालले यो देशमा सामान्य मानिसको लागि सरकार नै नभएको जस्तो भएको बताए । “खाइ नखाइ बचत गरेको पैसा यसरी दुरूपयोग गर्न पाइन्छ ? काम व्यवहार छोडेर हामी आफ्नै पैसा पाउन कति ठाउँमा भौतारिइरहने ? हामी सडक संघर्ष गर्छौँ,” उनले भने, “कलिला छोराछोरीको खानाको आधापेट काटेर जम्मा गरेको पैसा हो । तर, सहकारी लुट्ने माध्यम भयो ।”

अन्य वक्ताहरू देवराज घिमिरे, पुरूषोत्तम कार्की र खगेन्द्रप्रसाद गिरीले देशमा न्याय नभएको बताए । न्याय खोज्न सडकमा नै जानुपर्ने बाध्यता भएको उनीहरूको भनाइ छ । अब देशभरिबाट नै सहकारीको विरूद्ध आन्दोलन सुरु हुने उनीहरूको भनाइ छ । कतिपयले सहकारीको सम्पत्ति राष्ट्रियकरण हुनुपर्नेमा पनि जोड दिएका छन् ।