आधुनिक निरोको शासन–मन्त्र

एउटा ध्वनि प्रतिरोधी 
विशाल बैठक कोठामा
सत्ताधारी, ‘राष्ट्रियता र समृद्धिको सपना’ 
जादुमयी बहुचर्चित भजनका रचनाकार 
निरोवादी नेताजी चुनाव अंकित मुरली बजाएर 
आफ्ना कार्यकर्तालाई सत्तारोहण 
र सत्ता स्थायित्वको 
गायत्री मन्त्र सुनाउँदै छन् । 

अब्बल दर्जाका चाप्लुस बहादुरहरू, 
चम्चा प्रसादहरू 
श्रेणीविहीन श्रेणीका प्रमुखहरू, 
सल्लाह नै नचाहिने 
सल्लाहकारहरू, 
भरौटे अनि रखौटेहरू 
दबाई बेच्ने दलालहरू, 
भू–माफिया र फ्लू माफियाहरू 
बाटो, पुल र पानीका आयोजनाहरू 
बक्सिस् पाएमा 
नेताजीका आसेपासेहरू 
निरोमय धुनमा मग्न भएर 
सत्तामा टिकिराख्ने सूत्रहरू 
निःशब्द श्रवण गरिरहेछन् । 

बन्द कोठाभित्र नेताजी भजन गाइरहँंदा 
बाहिर, 
कोलाहल छ, महामारीले मरेका लासहरू 
आर्यघाटमा पालो कुरिरहेका छन् 
भोका पेटहरू फोहोरको डंगुरमा 
सास अड्याउने आश 
खोस्री रहेका छन् । 

महामारीको त्रासले बन्दी भएका 
काम र मामको अभावमा छट्पटाइरहेका 
राहत्को आशमा निराश मानिसहरू 
टीभी र रेडियोतिर मुन्टो फर्काएर 
राहत प्याकेज कुरिरहेछन् ।
  
कोही कुरिरहेका छन्, कोही कराइरहेका छन् 
चिच्चाइरहेका छन् 
बलिन्द्र धारा आँसु बगाएर 
तिनै नुनिला आँसु पिउँदै कोही विनय गरिरहेका छन् :
सास देऊ ! सास देऊ ! सास देऊ !

नेताजीको मुरलीमय मिटिङ सकिन्छ 
एकाएक नेताजी टीभीको स्क्रिनमा प्रकट हुन्छन्  
र, सम्पूर्ण दुःखको 
मुक्तिको सार सबैलाई सुनाउँछन् : 
चुनाव !  चुनाव !!  चुनाव !!!
 
अनि भन्छन् : 
म मात्र एक मानिसको दुःख हरण गर्ने 
सूत्र बोकेको शासक हुँ ।  
म सत्ताबाट झर्न मिल्दैन 
झरें भने प्रलय हुन्छ । 
तपाईंलाई बाँच्न मन छ ?
अनि मजस्तै मुरली बजाएर नाच्न मन छ ?
भोट हाल्नुस्, भोट 
भोट पछि राहत लिएर आउँछु 
अनि फेरि समृद्धिको गीत गाउँछु । 

एकाएक नेताजी स्क्रिनबाट अलप हुन्छन् 
मानिसहरू नेता आउने आशमा टोलाइरहन्छन् !
    
० ० ०

एउटा अत्यासलाग्दो पर्खाइ

विगत कैयौं वर्षदेखि म पर्खिरहेको छु । 
एकोहोरो हेरिरहेको छु 
निरन्तर 
नियालिरहेको छु 
पछ्याइरहेको छु 
कहिले नजिकबाट 
कहिले टाढाबाट 
सम्झनाका ज्वारभाटाहरूले भौतिक
दूरीलाई धुमिल बनाइदिन्छन् 

अनि म त्यही पर्खाइसँग जोडिन पुग्छु 
दूरी घटाइदिने भौतिक अवयवहरूको 
सहारामा :
मुस्काउँछु, सुस्ताउँछु, मुर्मुरिन्छु 
आन्दोलित हुन्छु– मोबाइलको स्क्रिनमा 
अनि आफ्नै निर्बलताको लजास्पद अनुभूति 
सँगै लाग्छु आफ्नै दैनिकीको अन्त्यहीन 
दौड पछ्याउन ।
 
ऋतुहरू फेरिन्छन्, 
पालुवा पलाउँछन् 
नदीहरूमा पानी बहिरहन्छ 
समय निरन्तर आफ्नो गतिमा अघि बढिरहन्छ । 
तर मेरो पर्खाइमा केही परिवर्तन हुँदैन 
दशकौंदेखि मेरो पर्खाइ जहाँको त्यहीँ छ 
कपाल फुले 
दारी फुले 
त्यो झर्छ र खाउँला भन्ने मेरो पर्खाइ 
एक इन्च अगाडि बढेन ! 

सुन्दै छु मेरो बबुरो देशले फेरि 
पुरानै ऋतु दोहोर्यायो रे 
पलाएका पालुवाहरू 
बूढो रूखको ओतमा परेर 
पÞmस्टाउनै सकेन रे !
तर पनि म पर्खिरहेको छु ।