काठमाडौं । नासाले फ्लोरिडाको केनेडी स्पेस सेन्टरबाट युरोपा क्लिपर मिसन प्रक्षेपण गरेको छ । नासाले सोमबार (अक्टोबर १४) मा बृहस्पतिको चन्द्रमा युरोपामा जीवनको सम्भावना खोज्न युरोपा क्लिपर अन्तरिक्षयान प्रक्षेपण गरेको हो ।

अन्तरिक्षयान फ्लोरिडाको केनेडी स्पेस सेन्टरबाट एलन मस्कको कम्पनी स्पेस एक्सको फाल्कन हेभी रकेटबाट प्रक्षेपण गरिएको थियो ।

यो मिसन ६ वर्षसम्म चल्ने छ । यस अवधिमा अन्तरिक्षयानले करिब तीन अर्ब किलोमिटरको दूरी तय गर्ने छ । युरोपा क्लिपर ११ अप्रिल २०३० मा बृहस्पतिको कक्षमा प्रवेश गर्ने छ । यसपछि यो चार वर्षमा ४९ पटक युरोपा चन्द्रमाको नजिक पुग्ने छ ।

न्युयोर्क टाइम्सका अनुसार, वैज्ञानिकहरूले बृहस्पतिको चन्द्रमाको हिउँको सतहमुनि पानीका महासागर रहेको अनुमान गरेका छन् । जसले यस उपग्रहलाई बस्न योग्य बनाउन सक्ने उनीहरूको विल्शेषण छ ।

अन्तरिक्षयानमा विश्वभरका देशहरूका मानिसले पेस गरेको २६ लाखभन्दा बढी नामहरू र अमेरिकी कवि एडा लिमोनको एउटा कविता पनि पठाइएको छ ।

मिसनमा ६८ हजार करोड रुपैयाँ खर्च !

ग्रहको खोजी गर्न नासाले बनाएको यो सबैभन्दा ठूलो अन्तरिक्षयान हो । यसको आकार बास्केटबल कोर्टभन्दा ठूलो छ । यस मिसनमा नासाले झन्डै ६८ हजार करोड रुपैयाँ खर्च गरेको छ ।

अन्तरिक्षयान युरोपाले चन्द्रमाको खोजीका लागि नौवटा उपकरण लिएको छ । यसमा क्यामेरा, स्पेक्ट्रोमिटर, म्याग्नेटोमिटर र रडार पर्छन् । यसको माध्यमबाट वैज्ञानिकहरूले बृहस्पतिको चन्द्रमामा रहेको महासागरको गहिराइ पत्ता लगाउन सक्ने छन् ।

यसबाहेक, उनीहरूले युरोपाको सतहमा जीवनका लागि आवश्यक अन्य पक्षको उपस्थितिबारे खोज्ने छन् । साथै, उनीहरूले चन्द्रमाको सतहमा चुम्बकीय क्षेत्र पनि जाँच गर्ने छन् ।

२८ वर्ष पहिले नै भेटिएको थियो पानी भएको संकेत

सन् १९७९ मा 'भोयजर २' मिसन बृहस्पतिको नजिक पार भएको थियो । जसले युरोपा चन्द्रमाका केही तस्बिर खिचेको थियो । तस्बिरहरूमा युरोपा चन्द्रमामा केही खाडल र क्रेटरहरू देखिएका थिए । जसलाई भौगोलिक प्रक्रियाको सम्भावनाका रूपमा हेरिएको थियो ।

सन् १९९६ मा नासाको ग्यालिलियो अन्तरिक्षयानले युरोपाको चुम्बकीय क्षेत्रको अनुसन्धान गरेको थियो । त्यसपछि युरोपामा नुन पानीको संकेतहरू देखिएका थिए ।

अमेरिकाको प्लानेटरी साइन्स इन्स्टिच्युटका वैज्ञानिक टम म्याकोर्डका अनुसार, युरोपा क्लिपर मिसन सन् १९९५ मै सुरु भएको थियो ।

यसअघि पनि पठाइएको छ मिसन

यसअघि, गत वर्ष अप्रिल १४ मा युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सी (ईएसए) ले बृहस्पतिको युरोपा चन्द्रमामा जीवनको सम्भावना पत्ता लगाउन जुस मिसन पठाएको छ । जुन सन् २०३१ मा बृहस्पतिमा पुग्ने छ । जुस मिसनअन्तर्गत बृहस्पतिका मुख्य तीन चन्द्रमा ग्यानिमेड, कालिस्टो र युरोपामा अनुसन्धान गरिने छ ।

अहिलेसम्म आठवटा अन्तरिक्षयान बृहस्पतिको नजिक पुगिसकेका छन् । यीमध्ये पहिलो पायोनियर–१० थियो, जुन सन् १९७३ मा अन्य ग्रहहरूमा अनुसन्धानका लागि पठाइएको थियो । अन्तरिक्षयान जुनो २०११ मा प्रक्षेपण गरिएको थियो । सन् २०१६ देखि यो परिक्रमा गरिरहेको छ । गत वर्ष जुनोले बृहस्पतिको ५० वटा परिक्रमा पूरा गरेको थियो ।

सीएनएनबाट ।