काठमाडौं । नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले विभिन्न राजनीतिक दलहरूप्रतिको नजर प्रस्तुत गरेको छ । जारी महाधिवेशनमा पार्टी अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले प्रस्तुत गरेको राजनीतिक प्रतिवेदनमा संसद्‌मा प्रतिनिधित्व गर्ने दलहरूप्रतिको नजर उल्लेख छ ।

नेकपा एसले सबैभन्दा ठूलो दल कांग्रेसलाई यथास्थितिमा रमाउने पार्टीको संज्ञा दिएको छ । “काँग्रेस पुँजीवादी चरित्रको पार्टी हो । नवउदारवादको पक्षपोषण गर्ने यस पार्टीले दलाल–नोकरशाही पुँजीपति वर्गको समेत हित प्रतिनिधित्व गर्दछ । प्रजातान्त्रिक समाजवादको वकालत गर्ने र लोकतन्त्र एवं गणतन्त्र प्राप्तिको संघर्षमा सकारात्मक भूमिका निर्वाह गरेको यो पार्टी यथास्थितिमा रमाउने गरेको छ,” प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । 

त्यस्तै, नेकपा (एमाले)लाई दक्षिणपन्थी अवसरवादी प्रवृत्ति भएको पार्टीको रूपमा हेरेको छ । “मुलुकमा जनवादी क्रान्ति सम्पन्न भइसकेको अवस्थामा समाजवादी कार्यक्रम र कार्यदिशा अंगाल्नु पर्नेमा त्यसो गर्न नसकेको हुनाले यस पार्टीको विचार र व्यवहार दुवै दक्षिणपन्थी भएको स्पष्ट हुन्छ,” प्रतिवेदनमा उल्लेख छ, “संविधानको मूल मर्म र भावनामाथि प्रहार गर्न पछि नपरेको यो पार्टी नीति प्रधान नभएर नेता प्रधान हुँदै गएको छ ।”

सत्तारुढ नेकपा (माओवादी केन्द्र) सैद्धान्तिक अन्योलतामा फसेको निष्कर्ष अध्यक्ष नेपालको छ । “सशस्त्र द्वन्द्वको सञ्चालनदेखि शान्तिप्रक्रिया हुँदै अहिलेसम्म आउँदा रूपान्तरणको प्रक्रियाबाट गुज्रिएको छ । नेकपाको विभाजनपछि फेरि माओवादी अंगालेको हुँदा यो पार्टी स्वयं सैद्धान्तिक अन्योलमा फसेको छ,” प्रतिवेदनमा भनिएको छ । 

त्यस्तै, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) पुँजीवादी चरित्रको पार्टी भएको प्रतिवेदनमा जनाइएको छ । यसको दर्शन, सिद्धान्त, विचार र कार्यदिशा केही पनि स्पष्ट नभएको उल्लेख छ । त्यस्तै, संविधान, गणतन्त्र र संघीयताप्रति पनि दृष्टिकोण नदेखिएको अध्यक्ष नेपालको ठम्याइ छ । 

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी(राप्रपा) सामन्ती तथा दलाल–नोकरशाही पुँजीवादी चरित्रको पार्टी रहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । 

प्रतिवेदनमा विभाजन अघिकै जनता समाजवादी पार्टीबारे उल्लेख छ । मुख्यतः मधेस प्रदेशमा प्रभाव राख्ने यस पार्टीले मधेसको मध्यम वर्गीय तप्काको प्रतिनिधित्व गर्ने उल्लेख छ । 

उदयीमान जनमत पार्टीमा विगतको धङ्धङी कायम रहेको ठम्याइ नेकपा एसको छ । “विगतमा मधेसलाई नेपाली आन्तरिक उपनिवेशबाट मुक्त गरी स्वतन्त्र राज्य बनाउनु पर्दछ भन्ने पृथकतावादी सोच अंगालेर आफ्नो राजनीतिक यात्रा प्रारम्भ गरेको पार्टी हो,” प्रतिवेदनमा भनिएको छ, “अहिले संविधान मान्ने र त्यसअन्तर्गत रहेर राजनीति गर्ने गरी अगाडि बढेको छ । यो पार्टी गणतन्त्र र संघीयताप्रति प्रतिबद्ध देखिन्छ । यस पार्टीमा अझै पनि विगतको धङ्धङी झल्किन्छ ।”