काठमाडौं । नेकपा (एमाले)का उपाध्यक्ष विष्णुप्रसाद पौडेलले योजना आयोगले राष्ट्रिय आवश्यकता सम्बोधन गर्ने गरी योजना बनाउने आस गर्न नसकिने बताएका छन् । उनले आयोगले मुलुकको वर्तमान राष्ट्रिय आवश्यकतालाई सम्बोधन गर्ने, विगतका अनुभवको जगमा उभिएर योजनाबद्ध प्रयासलाई सार्थक रूपमा गति दिने गरी योजना निर्माण गर्ने अवस्था नदेखिएको बताएका हुन् ।

उनले वर्तमान सरकारको मातहतको आयोगले अघिल्लो सरकारले बनाएको १५औँ योजनालाई उपेक्षा गर्ने गरी योजना बनाइरहेको आरोप लगाए । आयोग १६औँ योजनाको निर्माणमा अलमलिरहेको उनको भनाइ छ ।

वर्तमान र दीर्घकालीन आवश्यकतालाई सम्बोधन गरी योजना निर्माणको काममा सरकार लाग्नुपर्नेमा राजनीतिक पूर्वाग्रहका आधारमा आयोग अलमलिरहेको जिकिर उनले गरे । आयोग १६औँ योजना बनाउने विषयमा ‘कुहिरोभित्रको काग’जस्तै भइरहेको उनको टिप्पणी छ ।

एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको तत्कालीन सरकारले बनाएको १५औँ योजना धेरै दृष्टिकोणले महत्त्वपूर्ण रहेको पौडलले बताए । उनले १५औँ योजनाले नेपालको योजनाबद्ध विकासमा ‘डिपाचर’ हुने गरी नयाँ दिशाबोध दिएर विकासका परम्परागत अभ्यासलाई ‘ब्रेक थ्रु’ गरेको उनले उल्लेख गरे ।

आयोग १५औँ योजनाका सकारात्मक योगदानलाई निरन्तरता दिने मान्यताबाट विचलित भएको पौडेलको आरोप छ ।

“...अहिलेको सरकारले १६औँ योजना निर्माण गरिरहँदा १५औँ योजनाले संस्थागत गरेका निष्कर्षहरूलाई आत्मासात् गर्ने, आवश्यक विषयलाई निरन्तरता दिने र नयाँ योजना भए सम्बोधन गरी जानुपर्ने हो । तर, १५औँ योजनाहरूलाई तिरस्कार गर्दै बिर्सन र कुल्चिएर उपेक्षा गर्न चाहेको छ,” उनले भने, “त्यसका सकारात्मक योगदानहरूलाई निरन्तरता दिने मान्यताबाट विचलित भएको छ ।”

पूर्वअर्थमन्त्री समेत रहेका पौडेलले १६औँ योजनाले संविधानले नागरिकलाई प्रदान गरेका अधिकारलाई व्यावहारिक रूपमा कसरी उपलब्ध गराउने भन्ने विषयमा प्राथमिकता दिनुपर्नेमा जोड दिए । सरकारले १५औँप्रति पूर्वाग्रह राखेर १६औँ योजना बनाउन नहुने उनले बताए ।

“राष्ट्रिय योजना आयोगको तयारी हेर्दा १६औँ योजना गतिलो हिसाबमा आउने अवस्था छैन । १६औँ योजनाले संविधाने नागरिकलाई प्रदान गरेका अधिकारलाई व्यावहारिक रूपमा उपलब्ध गराउने कसरी भन्ने विषयमा योजनाले प्राथमिकता दिनुपर्ने हो,” उनले भने, “तर, योजना आयोगले यो विषयमा तयारी गरेको पाइँदैन । १५औँ योजनालाई अस्वीकार गर्ने र अहिलेको अवस्थाअनुसार नयाँ योजना दिन नसक्ने खालको दुविधामा १६औँ योजनाको तयारी अगाडि बढेको देखिन्छ ।”

उनले १६औँ योजनामा मानवीय विकासका आवश्यकताका विषयमा बढी ध्यान दिन सुझाव दिए । १६औँ योजनामा शिक्षालाई मुलुकको आवश्यकताअनुसार बनाउने गरी सीप विकास, रोजगारी र आत्मनिर्भरतातर्फ केन्द्रित हुनुपर्ने उनले बताए । उनले विद्यार्थीले देशभित्र गुणस्तरीय शिक्षा आर्जन गर्न सकिन्छ भन्ने विषयमा विश्वासको आधार निर्माण गर्नेमा केन्द्रित हुनुपर्ने औँल्याए । न्युज एजेन्सी नेपाल