काठमाडौं । ललितपुरको बालकुमारी शुक्रबार बिहान एकाएक अशान्त बन्यो । प्रर्दशनमा उत्रिएको समूहले भौतिक पूर्वाधार तथा यातायातमन्त्री प्रकाश ज्वाला सवार बा२झ ५८६१ नम्बरको ल्यान्डक्रुजर प्राडो जलाएपछि बालकुमारी क्षेत्र तनावग्रस्त बन्यो ।
मन्त्री ज्वालालाई गाडीबाट बाहिर निकालेर प्रर्दशनकारीले गाडीमा आगजनी गरेका थिए । मन्त्रीसहित गाडीमा उनका निजी सुरक्षा गार्ड (पीएसओ) नेपाल प्रहरीका सहायक निरीक्षक बोधराज दनुवार थिए ।
दनुवारले मन्त्री ज्वालाई सुरक्षित स्थानतिर लगेका थिए । गाडीका चालक प्रेमबहादुर शाह एक्लै थिए । प्रर्दशनकारीले सुरुमा गाडीको टायरबाट हावा फुस्काए ।
त्यसको करिब २० मिटेनपछि मात्रै प्रर्दशनकारीले गाडीमा आगो लगाएको चालक शाह बताउँछन् । गाडीबाट निस्केका मन्त्री पीएसओसहित गाडी जलेको स्थानभन्दा करिब पाँच सय मिटर पछाडि कान्तिपुर गार्डेन पार्टी प्यालेसमा फर्किएका थिए ।
उनी बिहान करिब ९ बजे मन्त्री क्वाटर पुल्चोकबाट एकीकृत समाजवादी पार्टीले नै आयोजना गरेको कार्यक्रममा भाग लिन उक्त गार्डेन पुगेका थिए ।
कार्यक्रम सकेर सिंहदरबार फर्किन लाग्दा उनको गाडीमाथि आगजनी भएको हो । आगजनीपछि भने प्रहरीले स्थिति नियन्त्रणमा लिन गोली चलाउनुपरेको थियो ।
प्रहरीले दर्जनौँ अश्रुग्यास तथा हवाई फायर गर्यो । प्रहरीको गोली लागेर अछामका युवा विरेन्द्र शाह र अश्रुग्यासको सेल लागेर दैलेखका सुजन राउतको ज्यान गएको छ ।
शाहको पाटन अस्पताल र राउतको ललितपुरकै किस्ट मेडिकलमा उपचारका क्रममा निधन भएको हो ।
मन्त्रीको गाडी भीआईपी ‘रुट’बारे रिपोर्टिङबेगर
संघीय राजधानीको प्रमुख सडकमै बहालवाल मन्त्रीकै गाडी प्रदर्शनकारीले जलाउनु गम्भीर सुरक्षा कमजोरी हो । सामान्यतया भीआईपीको सवारीका क्रममा पहिला नै ‘रुट’ बारे जानकारी लिइएको हुन्छ ।
उपत्यकामा हुने सवारीबारे पीएसओले उपत्यका प्रहरी कार्यालयको भीआईपी रुट हेर्ने ‘गुराँस कन्ट्रोल’लाई जानकारी गराएको हुन्छ । भीआईपी ‘रुट’बारे जानकारी दिन उपत्यका प्रहरी कार्यालयमा एसपीको कमान्डका छुट्टै ‘गुराँस कन्ट्रोल’ टोली राखिएको छ । उक्त कन्ट्रोलले ‘रुट’ पर्ने सम्बन्धित जिल्ला प्रहरी प्रमुख वा कार्यालय प्रखुमलाई जानकारी गराउँछ ।
फिल्ड र ‘रुट’बारे जानकारी पाएपछि मात्रै भीआईपीको सवारी हुन्छ । भीआईपी सवार रुटका केही अवरोध छ भने त्यसलाई हटाउने र गन्तव्यतर्फ पठाउने काम सम्बन्धित जिल्ला प्रहरीकै हुन्छ ।
तर, मन्त्री ज्वाला कार्यक्रम जाँदा र फर्किदासमेत पीओसओले कन्ट्रोल तथा ललितपुर प्रहरीलाई समेत रिपोर्टिङ नगरी कार्यक्रममा भाग लिन बालकुमारी पुगेको खुलेको छ ।
ललितपुर प्रहरीका एक अधिकारीले आफूलाई रिपोर्टिङ नभई मन्त्रीको गाडी प्रर्दशनस्थलमा पुग्दा घटना हुन पुगेको बताए । ‘‘हामीलाई मन्त्रीज्यू कार्यक्रममा सहभागी र निस्कनेबारे कुनै जानकारी आएन । त्यसैले सुरक्षा तयारी गर्न पाएनौँ,’’ ती अधिकारीले भने ।
मन्त्री ज्वालाका पीएसओ असई बोधराज दनुवारले भने रिपोर्टिङ गर्दागर्दै भीआईपी जोगाउनुपर्ने अवस्था आएको बताए । ‘‘अगाडि माहौल शान्त नै थियो । हामी कार्यक्रमबाट निस्केपछि गाडीमा बसेर रिपोर्टिङ गर्दै थियौँ । त्यही बेला भीआईपीलाई जोगाउनुपर्ने अवस्था आयो,’’ असई दनुवारले भने ।
गाडी जलाइएको स्थान र मन्त्री सहभागी कार्यक्रमको दूरी करिब पाँच सय मिटरको अन्तरमा मात्रै छ । अझ मन्त्रीको गाडी कोटेश्वरबाट सातदोबाटो चल्ने एकतर्फी सडक लेनमा गुडेको थियो ।
बिहानैदेखि अशान्त थियो बालकुमारीको माहौल
रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस) को आवेदन फारम भर्न नपाएको भन्दै असन्तुष्ट युवाहरूको समूहले बिहानदेखि नै बालकुमारीस्थित ईपीएस कार्यालय घेराउ गरिरहेका थिए । ललितपुर प्रहरीका डीएसपी र सशस्त्र प्रहरी बलका निरीक्षकको कमान्डमा ठूलो टोली ईपीएस कार्यालयको सुरक्षाका लागि खटिएको थियो ।
कार्यालयअघिल्तिर जम्मा भएका करिब तीन हजारको संख्यामा उपस्थित असन्तुष्ट युवाहरूको समूहले कार्यालय तोडफोड गर्ने प्रयास गरे । प्रहरीले अश्रुग्यास प्रहार गरेर भिड तितरबितर गरेको थियो ।
प्रहरीले कार्यालय वरपर हिँड्डुल गर्न निषेध गरेको थियो । त्यही भिड मूल सडक पुगेको थियो । भिडले मन्त्री ज्वालासहित एकान्तकुनामा समेत एउटा सरकारी गाडी तोडफोड गरेको हो ।
उनीहरूले सातदोबाटोस्थित प्रहरी वृत्तमासमेत ढुंगामुडा प्रहार गरेका थिए । गत साउनमा सिप बिल्डिङ (पानीजहाज बनाउने) काममा जान इच्छुकका लागि दक्षिण कोरियाले विज्ञापन खुलाएको थियो ।
कोरियाको मानव संशाधन विकास सेवा (एचआरडी कोरिया)ले त्यतिबेला सिप बिल्डिङका लागि आवेदनमा सर्त राखेको थियो । उसले यसवर्ष मागिने अन्य रोजगारका लागि आवेदन दिन नपाउने गरी विज्ञापन गरेको थियो ।
त्यहीअनुसार त्यतिबेला सिप बिल्डिङमा जान ३५ हजार जनाले आवेदन दिए । आवेदन दिएकामध्ये भाषा परीक्षामा चार हजार ९८ र त्यसपछिको सीप परीक्षणमा तीन हजार ९८९ जनाले पास गरेका थिए ।
तर, उक्त परीक्षा र सीप परीक्षणमा फेल हुनेहरूले फेरि २०२३ मा मागिने अन्य रोजगारका लागि समेत आवेदन दिन माग गर्दै प्रर्दशन गरेपछि स्थिति तनावपूर्ण हुन पुगेको हो ।