काठमाडौं । पछिल्लो समय नेपालका सुदूरपश्चिम र कर्णाली प्रदेशमा भूकम्प जाने क्रम बढेसँगै बझाङ सदरमुकाम चैनपुरमा अस्थायी भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण गरिएको छ ।

गएको असोज १६ गते बझाङ सदरमुकाम चैनपुर केन्द्रविन्दु भएर ६.३ म्याग्निच्युडको भूकम्प गएपछि राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रले अस्थायी भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण गरेको हो । केन्द्रका भूकम्पविद् डा. मुकुन्द भट्टराईले बझाङमा अस्थायी भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण गरिएको जानकारी दिए ।

नेपालमा वि.सं. २०३७ मा ललितपुरको फूलचोकीडाँडामा पहिलो भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण गरिएको थियो । बझाङमा अस्थायी भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण भएसँगै नेपालभर ४३ स्टेसनबाट भूकम्प मापन हुँदै आएको छ ।

वि.सं. २०७२ वैशाख १२ गते गएको गोरखा भूकम्पपछि मापनका निम्ति विभिन्न देशका सहयोगमा जोखिममा रहेका नेपालका २० स्थानमा भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण गरिएका थिए ।

वि.सं. २०७२ पछि नेपाल सरकारले भूकम्पको जोखिमलाई दृष्टिगत गरी चीन सरकारको सहयोगमा १०, जापान सरकारको सहयोगमा आठ र थाइल्यान्डको सहयोगमा दुई स्थानमा भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण गरेको छ । हाल नेपालका झापा, उदयपुर, संखुवासभा, सोलुखुम्बु, रसुवा, लमजुङ, मुस्ताङ, डोल्पा, बाजुरा, दार्चुला, सिन्धुली, बारा, चितवन, नवलपरासी, स्याङ्जा, म्याग्दी, कपिलवस्तु, रोल्पा, महोत्तरी, दाङलगायत जिल्लाका विभिन्न स्थानमा केन्द्र निर्माण गरिएका छन् । गोरखा भूकम्पअघि नेपालका २२ केन्द्रबाट मात्र भूकम्प मापन गरिन्थ्यो ।

राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रका वरिष्ठ भूकम्पविद् डा. लोकविजय अधिकारीले भूकम्प मापन केन्द्र निर्माण भएसँगै देशभर जाने भूकम्पको तथ्यांक मापन गर्न सहज हुने बताए ।

“भूकम्प मापन गर्ने धेरै स्टेसन निर्माण भएसँगै सानाभन्दा साना भूकम्प समेतको मापन गर्न सहज भएको छ,” उनले भने ।

नेपाल हिमालय हिमशृंलामा रहेको मुलुक भएकाले पनि यस क्षेत्रमा अन्तको तुलनामा धेरै भूकम्प जाने गरेको केन्द्रले जनाएको छ । हाल राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्र लैनचौर र राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्र सुर्खेतले देशरभरका भूकम्पका बारेमा जानकारी दिने गरेको छ । रासस