काठमाडौं । एक महिनाअगाडि सेयर बजार मापक परिसूचक नेप्से २,१०० विन्दुमा थियो । बीचको समयमा उतारचढाव आएर अहिले दुईहजारको विन्दुमा छ । तर, दुई हप्ताको सेयर कारोबार हेर्दा बजार दुईहजार विन्दुमा उक्लिन सकेको थिएन ।
बुधबार भने नेप्से एकै दिन ३९.४८ अंक बढेर २००७.०६ विन्दुमा पुगेर बन्द भयो । यसअघिका दिनहरू आइतबार र सोमबार पनि नेप्से उच्च अंकले बढेको थियो । आइतबार नेप्से १० अंकले बढेको थियो भने सोमबार ४४.३० अंक बढेको थियो ।
सरकारले स्थानीय तहको सञ्चित कोषमा रहेको रकमको ६० प्रतिशत रकम वाणिज्य बैंकहरूको निक्षेपमा गणना गर्न पाउने व्यवस्था आइतबारदेखि नै लागु गरेपछि बजार उच्च अंकले बढेको देखिन्छ । आइतबार, सोमबार र बुधबार बजार उच्च अंकले बढ्दा यसअघि घाटामा रहेका सेयर कारोबारीहरूलाई राहत मिलेको छ ।
पछिल्ला दिनमा अर्थतन्त्रका बारेमा सकारात्मक समाचार आएकाले सेयर कारोबार सकारात्मक भएको पूर्वबैंकर्स अनलराज भट्टराई बताउँछन् ।
“अहिले लाभांश कसले कति दिने भन्ने पनि चलेको छ । त्यसका साथै बजारमा सेयर बजारसम्बन्धी सकारात्मक समाचार आएका छन् । राष्ट्र बैंकले पनि नीति परिमार्जन गर्ने सम्भावना छ,” उनले भने, “बैंकमा पैसा प्रशस्त भएको र व्यापार व्यवसायमा कर्जा नगएकाले पनि ब्याजदर घट्ने संकेत देखिन्छ । राष्ट्र बैंकको नीतिमा सुधार भयो भने बजार माथि जाने देखिन्छ ।”
३,२०० विन्दुमा बजार पुग्दाको नीति अहिले पनि लागु गरिरहन नहुने भट्टराई बताउँछन् । सेयर बजारसम्बन्धी ल्याएका जोखिमभार र १२ करोडको सीमा अध्ययनबिना नै ल्याइएको भन्दै त्यसले बजारलाई प्रत्यक्ष प्रभाव पारेको उनी बताउँछन् ।
“सेयर धितो कर्जाको जोखिमभार १५० प्रतिशतबाट घटाएर १०० मा झार्नुपर्छ । यो कुन आधारमा राखियो भन्ने तथ्य छैन । तर, अब बजार दुई हजार विन्दुमा भएकाले यो नीति परिमार्जन हुन्छ होला । आम जनताका कुरा पनि त सुन्नुपर्यो । ३२ विन्दुको नीति दुई हजार विन्दुमा पनि लगाउनु न्यायोचित हुँदैन ।”
एक महिनाको अन्तरालमा बजार २३५.०९ अंकले घटेको छ भने १७६.१२ अंकले बढेको थियो । तर, आइतबार, सोमबार र बुधबार तीन कारोबार दिनमा बजार ९४.०१ अंक बढेको छ । एक महिनाको तथ्यांक हेर्दा बजार समग्रमा ५८.९७ अंकले घटेको छ ।
एक महिनामा बजारको घटाइ र बढाइलाई हेर्दा बढी दिन घटेको देखिन्छ । एक महिने अवधिमा साउन २८ गतेदेखि भदौ २७ गतेसम्म २२ दिन सेयर कारोबार भएको थियो । जसमा १३ कारोबार दिन बजार घटेको थियो भने नौ कारोबार दिन बजार बढेको थियो ।
तर, पछिल्लो एक महिनामा लगानीकर्ताको खुद सम्पत्तिको मूल्य (कुल बजारपुँजीकरण) भने एक खर्ब ११ अर्ब ३८ करोड रुपैयाँ कम नै छ । गत साउन २८ गते कुल बजारपुँजीकरण ३१ खर्ब १६ अर्ब एक करोड रुपैयाँ थियो भने भदौ २७ गते ३० खर्ब चार अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ कायम भएको छ । बीचका कारोबार दिनहरूमा कुल बजारपुँजीकरण २८ खर्बसम्म झरेको थियो । तर, भदौ २६ गते मंगलबारको तुलनामा एकै दिन कुल बजारपुँजीकरण ५९ अर्ब ११ करोड रुपैयाँ बढेको छ ।
अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले पनि सेयर बजारको विषयमा चासो देखाएका छन् । उनले केही पत्रकारहरूसँगको भेटमा राष्ट्र बैंकले १२ करोडको सीमा हटाउनुपर्ने बताएका छन् । यसले अब राष्ट्र बैंकले बजारका लागि केही सुधार गर्नुपर्ने दबाब सिर्जना भएको छ ।