काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकाको बढ्दो जनघनत्वसँगै अपराध पनि उस्तै बढ्न थालेको छ । महानगरीय प्रहरी आयुक्त कार्यालयको तंथ्याकअनुसार अघिल्ला वर्षहरुको अनुपातमा गएको आर्थिक वर्षमा पनि उपत्यकाका ३ वटा जिल्लामा विभिन्न अपराधका घटना उल्लेख्य कमी आउन सकेको छैन ।
महानगरीय प्रहरी कार्यालयको तथ्यांकअनुसार गएको आर्थिक वर्षमा ५ हजार ९ सय २४ वटा विभिन्न अपराधका घटना भए । त्यसैगरी आर्थिक वर्ष ०७२÷०७३ मा ६ हजार २ सय २४ घटना भएका थिए भने आर्थिक वर्ष ०७१÷०७२ मा ५ हजार ९ सय ८८ वटा घटना भएका थिए ।
बिगत तीनवर्षको अपराध हेर्ने हो भने गएको आर्थिक वर्षमा केही अपराधका घटनामा कमी आएको देखिए पनि रोकिएको भने छैन ।
प्रहरीको तथ्यांकअनुसार गत साउनयता भएका आपराधिक घटनामा सबैभन्दा बढी कर्तव्य ज्यान अन्तर्गत रहेका छन् । एक वर्षको अवधीमा प्रहरीले ८ सय ६३ वटा कर्तव्य ज्यानमा मुद्दा चलाएको छ । त्यसैगरी एक वर्षको अवधीमा उपत्यकाभरबाट ६ सय १४ वटा आर्थिक अपराधका मुद्दा दायर भएका छन् ।
त्यसैगरी प्रहरीले एक वर्षभरमा ३ सय १ वटा महिला तथा बालबालिकामाथि भएको अत्याचारका मुद्दा दायर गरेको छ । प्रहरीको तथ्यांकअनुसार सवारी ज्यानमा १ सय ७६, चोरीमा ४ सय २९, सार्वजनिक अपराधमा २ हजार ८ सय ८४, आत्महत्यामा ४ सय ६४ र विविधमा ६५ मुद्दा दायर गरेको छ । तथ्यांकअनुसार अघिल्लो वर्षभन्दा आत्महत्या, कर्तव्य ज्यान, सवारी ज्यान मुद्दामा केही बढी दायर भएका छन् ।
महानगरीय प्रहरीको तथ्यांक अनुसार सबैभन्दा बढी अपराधका घटना काठमाडौंमा भएका छन् । काठमाडौंमा ४ हजार ५ सय ८२, ललितपुरमा ८ सय ५८ र भक्तपुरमा ४ सय ८४ ओटा अपराधका घटना भएका छन् ।
कर्तव्य ज्यानमा वृद्धि
प्रहरीका अनुसार आर्थिक वर्ष ०७१/०७२ मा ३६ मुद्दा दर्ता भए । आर्थिक वर्ष ०७२/०७३ मा ४२ वटा दर्ता भए भने गएको वर्ष ५६ वटा मुद्दा दर्ता भए ।
त्यसैगरी ज्यान मार्ने उद्योगमा ०७१/०७२ मा १ सय ४, ०७२/ ७३ मा ९० र गएको वर्ष १ सय ७ वटा मुद्दा दर्ता भएका छन् ।
त्यसैगरी भवितव्यमा ०७१/०७२ मा ६ सय ८७ जनाको मृत्यु भएको थियो । ०७२/०७३ मा ६ सय ९८ जनाको मृत्यु भएको थियो भने गएको वर्षमा ६ सय ९८ जनाको मृत्यु भएको प्रहरी तथ्यांक छ ।
भदौमा धेरै अपराध
प्रहरी तथ्यांकअनुसार गएको १२ महिनाको अवधीमा सबैभन्दा बढी अपराधका घटना भदौ महिनामा भएका छन् । भदौ महिनामा ५ सय ३६ अपराधका घटना भएका छन् । वैशाख महिनामा कम घटेका छन् ।
“दशैं तिहारमा सुरक्षा व्यवस्था कडा हुन्छ, सुरक्षा दशैं तिहार र छठलाई समेटेर ३ महिनाभन्दा बढी सुरक्षा अभियान लागु भएको हुन्छ, त्यसै ती महिनामा अपराध पनि कम हुन्छ र गएको वैशाखमा स्थानीय निकायको निर्वाचन भएकाले सुरक्षा व्यवस्था चुस्त भएका कारण अपराध घटेको देखिन्छ,” महानगरीय आयुक्त डीआईजी बम बहादुर भण्डारीले भने ।
अपराधीको समय साइत
प्रहरीले गरेको विष्लेषणअनुसार सबैभन्दा बढी अपराध शुक्रबार र शनिबार अपराधका घटना धेरै हुने गरेका छन् । यी दुईदिन सम्पूर्ण घटनाको १६/ १६ प्रतिशत घट्ने गरेका छन् भने आईतबार र सोमबार कम हुने गरेका छन् । यी दुईबार १३ / १३ प्रतिशत घटना घट्ने गरेको छ ।
त्यसैगरी बिहानको ६ बजेदेखि १२ बजेसम्म धेरै घटना हुने गरेको प्रहरी विष्लेशण छ । त्यसैगरी २६ वर्षदेखि ३५ वर्षका मानिस अपराधमा धेरै संलग्न हुने गरेको प्रहरीको तथ्यांक छ ।
प्रहरीकाअनुसार उपत्यकामा भएका विभिन्न अपराधमा २६ वर्षदेखि ३५ वर्ष उमेरका मानिसहरु २ हजार ३ सय ३८ आपराधिक क्रियाकलापमा संलग्न छन् । त्यस्तै १६ देखि २५ वर्षका २ हजार १ सय ४७ जना संलग्न रहेको देखिएको छ । सम्पूर्ण अपराधको ५९ प्रतिशत १६ देखि ३५ वर्ष उमेरका छन् भने ४१ प्रतिशत अन्य उमेरका मानिसहरु विभिन्न अपराधमा संलग्न भएको प्रहरी तथ्याक छ ।
अपराधी धेरै बेरोजगार
उपत्यकामा भएका अपराधमा संलग्न ५ हजार १ सय ८२ जना बेरोजगार रहेका छन् त्यसैगरी २ हजार २ सय ६ जना मजदुर विभिन्न अपराधमा सामेल भएको प्रहरीको तथ्यांक छ । त्यस्तै कृषि पेशामा लागेका ३ सय ७२ जना, व्यापारी १ सय ९४ जना र २७ जना कर्मचारी समेत विभिन्न अपराधमा संलग्न रहेको प्रहरीको तथ्यांक छ ।
महानगरीय प्रहरी आयुक्त डीआईजी बम बहादुर भन्डारी भन्छन्, “संगठीत अपराध र साईबरक्राईमका घटना बढ्न थालेका छन् । सुचना प्रविधिको विकाससँगै अपराधी पनि चनाखो भएर प्रहरीलाई चुनौति दिँदै संगठित अपराध, साईबरक्राईम र आर्थिक अपराधको बाटोमा लागेको देखिन्छ ।”