site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
साहित्य
Global Ime bankGlobal Ime bank
Nabil Bank Banner adNabil Bank Banner ad
एकान्तबास अर्थात् मायाको तपोवन !
SkywellSkywell

प्राज्ञ एवम् कथाकार माया ठकुरीको बन्दाबन्दी (लकडाउन) का दिन लेखनका दृष्टिकोणले त्यति उत्पादनशील भएनन्, तर अध्ययनका हिसाबले अत्यन्तै सुखद् रहे ।
 
उनले लकडाउन अवधिभरि निकै किताब पढिन् । प्रारम्भका केही दिन कोरोना कहरको खबरले अत्याएपछि लेखपढमा असर पर्नु अस्वाभाविक थिएन । तथापि, दिन बित्दै जाँदा नेपाली, अंग्रेजी र हिन्दी साहित्यका विभिन्‍न पुस्तकहरूले तान्दै लग्यो । घरबाट बाहिर निस्कने अवस्थै रहेन । कतै जानु थिएन । घरमा कोही आउला भन्‍ने पनि भएन । कसैले डिस्टर्ब गर्ला भन्‍ने सोच्‍नै परेन । अफिस जानु थिएन । तत्कालै काम सक्नुपर्ने हतार पनि थिएन ।

बन्दाबन्दी भएको ७५ दिन बितिसकेको थियो । घरमै रहेकी आख्यानकार ठकुरीसँग फोनमा कुरा हुँदा उनले पठनका हिसाबमा यो समय आफ्ना लागि उत्साहपूर्ण रहेको बताउँदै थिइन् । “लकडाउनको समयमा प्राप्त उपलब्धि भनेकै पुस्तकहरूको अध्ययनबाट लिएको ज्ञान हो । बन्दाबन्दीको यो विषम् परिस्थितिमा मैले जेजति किताब पढेँ, ती किताबको भित्रैसम्म पुगेर पढेँ,” प्राज्ञ ठकुरी भन्छिन्, “यसअघि जहिले पढिन्थ्यो, सायद हतारमा पढिन्थ्यो ! त्यसैले होला, किताबको भित्री तहसम्म पुगेर पढिन्थेन कि भन्‍ने लागिरहेको छ ।”

KFC Island Ad
NIC Asia

उनका अनुसार घरमै पनि सर्वत्र शान्ति व्याप्त थियो । एकान्तमा गएर तपस्या गरेजस्तो महसुस गरिन् उनले, योपटक ! त्यसैले पनि जुनै रचना पढ्दा पनि त्यसको भित्री तहसम्मै पुगेर पढिन् । उनले परापूर्वकालमा ऋषिहरूले तपोवनमा गएर तपस्या गरेको सम्झना गरिन् । कुनै पनि कुराको भित्री तहसम्म पुग्‍न तपस्या गरिने भएकाले नै पनि यस्तो एकान्तबास खोजेका हुन्, ऋषि मुनिहरूले । माया ठकुरीले पनि तपोवनको त्यही एकान्तबास महसुस गरिन् ।
 
ठकुरी भन्छिन्, “मैले घरमै एकान्तबास फेला पारेँ । तपोवन फेला पारेँ । केही दिन कोरोना त्रासका खबरले केही विचलित तुल्याए पनि जब एकान्तमा मैले पढ्न सुरु गरेँ, त्यस उप्रान्त किताबमा उल्लेख गरिएको गुढ अर्थ, त्यसको दर्शन, त्यसभित्र विद्यमान गम्भीर सन्देश, त्यसको शिल्प र शैलीमा म रमाउँदै गएँ । त्यसले मेरो मन छुँदै गयो ।”
 
बन्दाबन्दीको प्रारम्भका केही दिन भने उनले मानवजीवनलाई नियालिन् । कोरोनाको त्रासले अत्यास लागेजस्तो भयो । सायद उमेरले होला भन्‍ने लाग्यो उनलाई । उनले आफ्नो उमेरमा ध्यान दिइन् । आफ्ना छोराछोरी नातिनातिनाको भर्खरको उमेर सम्झिन् । उनलाई लाग्यो- हामीले त एउटा उमेर पार गर्‍यौं । हामीले जीवन भोग्यौँ पनि । संसार देख्यौँ पनि । तर, अहिलेका बालकालिका, किशोर र युवाहरूले जीवन भोग्‍न धेरै बाँकी छ । हेर्न बाँकी । अझै कर्म गर्न बाँकी छ ।

उनी भन्छिन्, “देश-विदेशका सारा बालबालिका र युवालाई केही नहोस् भन्‍ने मनमा लागि रह्‍यो । मनले तिनलाई आशीर्वाद दिइरह्‍यो । मलाई मात्रै होइन, सायद सबैलाई यस्तै भयो होला ।” बन्दाबन्दीमा केही समय उनको नयाँ कथाका ‘प्लट’ बुन्‍नमा पनि बित्यो । कथाका केही प्लट मन मस्तिष्क हुँदै कागजमा उतारिन् । तर, कथा लेख्‍न भने सकिनन् ।
 
उनले हाँस्दै भनिन्, “केही लेखेर छोरीलाई देखाएँ । तर छोरीले यो त भएन भन्दै टिप्पणी गरिन् । अहिले मेरो गुरु मेरी छोरी भएकी छ ।” त्यसबाहेक कथाकार ठकुरी केही भर्चुअल कार्यक्रममा सहभागी भइन् । सुरुमा उनलाई त्यति रुचि भएन, भर्चुअल कार्यक्रमप्रति । तर, छोरीले भनेपछि उनले केही कार्यक्रममा भाग लिइन् ।

Royal Enfield Island Ad

ठकुरीका लागि अर्को अनुभव पनि रोचक रह्‍यो । उनका अनुसार यतिबेला छोराछोरी अभिभावकजस्ता हुने रहेछन् ! सानी बच्चीलाई फकाई-फुल्याई पहिलोचोटि स्कुल पठाउन मिहिनेत गरेजस्तै आफूलाई छोरीले फकाई-फुल्याई भर्चुअल कार्यक्रमहरूका लागि तयार पारेको बताउँदा उनको खुसी उनको आवाजबाट झल्किरहेको थियो । यो समयमा कोरिएका कथाका केही प्लटहरूलाई केही समयपछि कथाको रूप दिने उनको विचार छ । 

यतिबेला लकडाउन खुकुलो भइसकेको छ । त्यसैले पनि प्रज्ञा प्रतिष्ठानको आख्यान विभागले गर्ने केही कामहरूलाई पूर्णता दिने काममा उनी सक्रिय छन् । उनी भन्छिन्, “आख्यान विभागले थालेका शोधकार्यहरूको काम हुँदैआएको छ । त्यसलाई पूर्णता दिने कुरामा म सक्रिय छु । मैले आफ्नो जिम्मेवारी निष्ठापूर्वक पूरा गर्नेभएकाले शोधको जिम्मा लिएकाहरूले पनि निष्ठापूर्वक काम गर्नुहुनेछ भन्‍ने मलाई लाग्छ ।”

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: मंगलबार, असार १६, २०७७  ०९:०२
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
NTCNTC
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Nepatop (PlastNepal)Nepatop (PlastNepal)
national life insurance newnational life insurance new
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
सम्पादकीय
SubisuSubisu
Hamro patroHamro patro