काठमाडौं । लामो समयदेखि नेपाली बजारमा भारतीय प्याज आयात भएको थिएन । दसैंको मुखैमा भारतले अनिश्चितकालका लागि सुकेको प्याज निर्यात बन्द गरेको थियो ।
भारतले प्याज निर्यातमा रोक लगाएपछि दैनिक ८० देखि ९० टन चिनियाँ प्याज नेपाल भित्रिरहेको छ । प्याज रोप्ने समयमा बाढी, पहिरोको कारणले समस्या भएको थियो भने भारतले आन्तरिक माग पूरा गर्न नसकेर प्याज आयातमा रोक लगाएको हो ।
तर पछिल्लो ३-४ दिन यता भने बजारमा भारतीय प्याज पनि छिटपुट मात्रामा देखिन थालेको छ । यस विषयमा कुरा गर्दा कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिका सूचना अधिकारी विनय श्रेष्ठले प्याज निर्यातको लागि भारतले प्रतिबन्ध फुकुवा नगरेको बताए । श्रेष्ठका अनुसार प्रतिबन्ध फुकुवा नभएपनि ३- ४ दिन यता नेपालमा भारतीय प्याज आयात भएको छ ।
“प्याज निर्यातका लागि भारतले प्रतिबन्ध फुकुवा गरेको छैन, तर ३-४ दिन यता अनौपचारिक बाटो भएर दैनिक १० टनको हाराहारीमा भन्सार हुँदै भारतीय प्याज आयात भएको छ, ” उनले भने ।
प्रतिकिलो २० देखि ४५ रुपैयाँ बढी
भारतीय सुकेको प्याज चिनियाँ प्याजको तुलनामा किलोमै २० रुपैयाँदेखि ४५ रुपैयाँसम्म बढिहेको छ । कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले दिएको जानकारी अनुसार आज कालीमाटी तरकारी बजारमा चिनियाँ सुकेको प्याजको अधिकतम खुद्रा मूल्य प्रतिकिलो २१० रुपैयाँ र अधिकतम थोक मूल्य प्रतिकिलो १६५ रुपैयाँ छ भने भारतीय सुकेको प्याजको खुद्रा अधिकतम मूल्य प्रतिकिलो २३० रुपैयाँ र अधिकतम थोक मूल्य प्रतिकिलो २१० रुपैयाँ छ ।
यसरी तुलनात्मक रुपमा हेर्दा चिनियाँ प्याजको अधिकतम थोक मूल्यको तुलनामा भारतीय प्याजको थोक मूल्य प्रतिकिलो ४५ रुपैयाँ बढी र चिनियाँ प्याजको अधिकतम खुद्रा मूल्यको तुलनामा भारतीय प्याज प्रतिकिलो २० रुपैयाँ बढी छ ।
हाल कालीमाटी तरकारी बजारमा दैनिक सात सयदेखि आठ सय टनसम्म तरकारी आयात भएको छ ।
यसैबीच भन्सार विभागले गत आर्थिक वर्ष ०७५-७६ मा पाँच अर्ब २६ करोड ९६ लाख रुपैयाँको प्याज आयात भएको बताएको छ । सो वर्ष आयातित १६ करोड ७९ लाख किलो प्याजमध्ये ९५ प्रतिशत भारतबाट आएको थियो । त्यस्तै, आर्थिक वर्ष ०७४-७५ मा चार अर्ब ६६ करोड ६६ लाख रुपैयाँको प्याज आयात भएको थियो ।