काठमाडौं । सरकारले निजी क्षेत्रलाई उच्च प्राथमिकतामा राखेको र उद्योगमा लगानी गर्ने अवसर सिर्जना भएको बताइरहेको छ । तर पनि दुईतिहाइको सरकार बनेको दुई वर्ष पुग्नै लाग्दा पनि लगानीकर्ताले सरकारलाई नपत्याएको देखिएको छ ।

लगानीको अवस्था हेर्दा गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष लगानी घटेको देखिन्छ । दर्ताका आधारमा उद्योगको संख्या घटेको देखिए पनि गतवर्षको तुलनामा वैदेशिक लगानी भने अढाई गुणाले बढेको देखिन्छ ।

उद्योेग विभागमा दर्ताको भएको नयाँ उद्योग संख्या र कुल पुँजी विश्लेषणका आधारमा उद्योगमा भएको लगानी घटेको देखिन्छ । उद्योग विभागका अनुसार चालू आर्थिक वर्षको कात्तिक ८ गते सम्म ९२ उद्योग विभागमा दर्ता भएका छन् । यो संख्या गत वर्षको यहि अवधीमा दर्ता भएका उद्योगको संख्याभन्दा ८६ कम हो । गत वर्ष यहि अवधिमा विभागमा १ सय ७८ उद्योग दर्ता भएका थिए ।

विभागको तथ्यांक अनुसार चालू आर्थिक वर्षको उल्लेखित अवधिमा विभागमा दर्ता भएका ९२ उद्योग मध्ये पर्यटनमूलक क्षेत्रमा नै सबैभन्दा धेरै ३६ उद्योग दर्ता भएका छन् । त्यसैगरी,  कृषि तथा वन्यजन्तु क्षेत्रमा ३, ऊर्जामूलक क्षेत्रमा १६, सूचना, प्रसारण तथा  सञ्चार प्रविधि क्षेत्रमा २, उत्पादनमूलक क्षेत्रमा २२ उद्योग, र सेवामूलक क्षेत्रमा १३ उद्योग दर्ता भएका छन् । यी सबै उद्योगको कुल पूँजी ५५ अर्ब ४१ करोड ९७ लाख ९० हजार रुपैयाँ रहेको छ भने ५ हजार ७ सय १२ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राख्दछन् । गत वर्षभन्दा १३ अर्ब ४३ करोड ९९ लाख ६० हजार रुपैयाँ कम लागतका उद्योग  दर्ता भएका हुन् । 

गतवर्षको यही अवधिमा दर्ता भएका १ सय ७८ उद्योगमध्ये पर्यटनमूलक क्षेत्रमा सबैभन्दा धेरै ५५ उद्योग दर्ता भएका थिए । त्यसैगरी, कृषि तथा वन्यजन्तु क्षेत्रमा ९, निर्माण क्षेत्रमा ३, ऊर्जामूलक क्षेत्रमा ६, सूचना, प्रसारण तथा सञ्चार प्रविधि क्षेत्रमा ७, उत्पादनमूलक क्षेत्रमा ४५ र सेवामूलक क्षेत्रमा ५३ उद्योग दर्ता भएका थिए । ती उद्योगको कुल पुँजी ६८ अर्ब ८५ करोड ९७ लाख ५० हजार रुपैयाँ थियो । यस अवधिमा दर्ता भएका उद्योगले ८ हजार ९ सय ४२ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राख्दथे । 

त्यसैगरी, नेपालमा गतवर्षको सोहि अवधिमा वैदेशिक लगानी तर्फको उद्योगको संख्या घटेको छ । तर, संख्या घटेपनि लगानी भने बढेको विभागले जानकारी दिएको छ ।

विभागका अनुसार गतवर्षको पहिलो चार महिनामा नेपालमा वैदेशिक लगानी तर्फ १३१ उद्योग दर्ता भएका थिए । जसमध्ये कृषि तथा वन्यजन्तु क्षेत्रमा ५ उद्योग, सूचना तथा प्रविधि क्षेत्रमा १० उद्योग, उत्पादनमूलकमा २१ उद्योग,  खनिज क्षेत्रमा २ उद्योग, सेवामूलक क्षेत्रमा ४२ उद्योग  र पर्यटनमूलक क्षेत्रमा ५१ उद्योग गरेर कुल  १३१ उद्योग दर्ता भएका थिए । जसले ५ हजार ७२ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राखेका थिए । 

नेपालमा वैदेशिक लगानी अन्तर्गत गत वर्ष भन्दा चालू आर्थिक वर्षमा उद्योग दर्ताको संख्या भने घटेको छ । गत वर्ष १३१ उद्योग दर्ता भएकोमा सोहि अवधिमा यो वर्ष भने जम्मा ८३ उद्योग मात्र दर्ता भएका छन् । जुन गत वर्षको उद्योग दर्ताको संख्या मध्ये ४८ कम हो । 

तर उद्योग दर्ताको संख्या घटेपनि लगानी प्रतिवद्धता भने दोब्बर वृद्धि भएको छ । चालू आर्थिक वर्षको चार महिनामा वैदेशिक लगानी तर्फ १४ अर्ब ४८ करोड ६० लाख बराबरको लगानी प्रतिवद्धता आएको हो । जुन गत वर्षको भन्दा दोब्बर बढी हो । 

यो वर्ष वैदेशिक लगानीतर्फ, पर्यटनमूलक क्षेत्रमा ३९ उद्योग, सेवामूलक क्षेत्रमा २८ उद्योग, उत्पादनमूलक क्षेत्रमा ८ उद्योग, सूचना तथा प्रविधि क्षेत्रमा ७ उद्योग र कृषि तथा वन्यजन्तु क्षेत्रमा १ गरेर कुल ८३ उद्योग दर्ता भएका हुन् । यी उद्योगले ४ हजार ६ सय ११ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राखेका छन् ।