काठमाडौं । रिजर्भ बैंक अफ इण्डिया (आरबीआई)ले नेपालीसँग भएको भारतीय रुपैयाँ (भारु) नसाट्ने बताएको छ । आरबीआईले नेपाल राष्ट्र बैंकलाई नेपालीसँग भएको एक हजार र पाँच सयका भारु नोट लिन नसकिने जानकारी गराएको राष्ट्र बैंक स्रोतले बताएको छ । 

स्रोतका अनुसार आरबीआईले नेपालीसँग भएको पैसा नसाट्ने जनाउ दिएको छ । आरबीआईले नेपालका वाणिज्य बैंकहरुमा भएको पैसा भने लिने बताएको छ । “बैंकसँग भएको पैसा हामी साट्छौं,” आरबीइआईको भनाई उद्धृत गर्दै राष्ट्र बैंक स्रोतले बाह्रखरीसँग भन्यो, “तर, जनतासँग भएको एक हजार र पाँच सयको नोट सटही गर्दैनौं ।”

स्रोतका अनुसार बैंकसँग भन्दा पनि सर्वसाधारणसँग ठूलो परिमाणमा पाँच सय र एक हजारका भारु नोट छन् । ती नोट अब सटही नहुने पक्का भएको स्रोतको दाबी छ । राष्ट्र बैंकका उच्च अधिकारीले आरबीआईका अधिकारीसँग कुरा गर्दा औपचारिक रूपमा नेपाल भित्रिएको पैसामात्र साट्ने जवाफ दिएको बताइएको छ । 

राष्ट्र बैंक स्रोतका अनुसार औपचारिक माध्यमबाट नेपाल भित्रिएको ३ करोड रुपैयाँ सहटी गर्न भारतीय रिजर्भ बैंक तयार भएको छ । बैंकमा भएको उक्त रकम साटिने भएपछि वाणिज्य बैंकहरुले आफूसँग भएको भारतीय रुपैयाँको जानकारी राष्ट्र बैंकलाई गराइसकेका छन् । 

व्यवसायीहरु भने निश्चित समयसीमा तोकेर जनताको पैसा लिनुपर्ने बताउँछन् । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष पशुपति मुरारकाले जनतासँग ठूलो परिमाणमा भारु रहेकाले निश्चित समय दिएर जनतालाई बैंकमा पैसा जम्मा गर्ने समय दिनुपर्ने बताए । 

नेपालीसँग २ अर्बभन्दा बढी भारतीय रुपैयाँ रहेको अनुमान छ । त्यसमध्ये तीन करोड रुपैयाँमात्रै साटिने राष्ट्र बैंक स्रोतले बतायो । 

नेपालीसँग भएको भारु कसरी साट्ने भन्ने बारेमा  छलफल गर्न बुधबार एनआरबी र आरबीआईका पदाधिकारीको एउटा कमिटीसमेत बनेको छ । त्यही कमिटीले बैंकिङ च्यानलभन्दा बाहिरको पैसा नसाट्ने निष्कर्ष निकालेको स्रोतको दाबी छ । 

२५ हजार रुपैयाँभन्दा बढी रकम अवैध हुने भएपछि राष्ट्र बैंकले यो परिमाणमा मात्र सटही गर्ने जनाएको छ । भारतीय बैंकहरुले प्रतिव्यक्ति ४ हजार भारुमात्र सटही गरेका छन् ।

चालु आर्थिक वर्षको भदौसम्म नेपाल राष्ट्र बैंकले ६४ करोड अमेरिकी डलर बेचेर ४२ अर्ब ८३ करोड भारु खरिद गरेको थियो । असोजको विवरण आउन बाँकी रहेकाले भारु सञ्चित योभन्दा बढी छ । भारतसँग भारुमा मात्र कारोबार हुने भएपछि राष्ट्र बैंकले त्यहाँको आरबीआईलाई डलर बेचेर भारु खरिद गर्दै आएको छ । नेपालको कुल व्यापारको ६५ प्रतिशतभन्दा बढी भारतसँग छ । बैंकका अतिरिक्त व्यक्तिसँग धेरै भारु संचिती रहेको अनुमान गरिएको छ ।