एजेन्सी । केही दिनयता सामाजिक सञ्जालमा भारतको पश्चिम बंगालमा बलात्कार पछि हत्या गरिएकी एक महिला डाक्टरलाई न्याय माग गरिएका पोष्टहरु छ्यापछ्याप्ती  देखिन्छन् । 

भारतमा मात्र होइन नेपालमा पनि ती डाक्टरका लागि न्याय माग्दै विरोध प्रदर्शन भएका छन् । १९ अगष्टमा माइतीघर मण्डलामा ती डाक्टरको सम्झनामा मैनबत्ती बालियो । त्यसो भए यो प्रकरण के हो ? हामीले विभिन्न भारतीय सञ्चार माध्यमहरुले प्रकाशित गरेका समाचारका आधारमा यो सामग्री तयार पारेका छौं ।

घटना के हो ?

९ अगष्टको रात भारतको पश्चिम बंगालस्थित आरजी कर मेडिकल कलेजमा ‘नाइट ड्युटी’ गरिरहेकी एक महिला डाक्टरले होटलबाट खाना मगाएर खान गएकी थिइन् । ३६ घण्टाको लामो सिफ्ट सकेर खान खान गएकी उनी त्यसपछि कहिल्यै फर्किइनन् ।

अस्पतालभित्रै खाना खाइसकेर उनी आराम गर्न भनेर सेमिनार हलमा गइन् । तर  पछिल्लो बिहान साढे सात बजे विभत्स अवस्थामा उनको शव फेला परेको थियो ।

विरोध किन भइरहेको हो ?

यो घटनाको विरोध हुनुमा धेरै कारण छन् । तिमध्ये पहिलो कारण हो अस्पताल प्रशासन । सेमिनार हलमा ३१ वर्षे महिला डाक्टरको शव फेला परेपछि अस्पताल प्रशासनले मृतक महिला डाक्टरका आमाबुबालाई फोन गरेको थियो । 

अस्पताल प्रशासनले अभिभावकलाई  महिला डाक्टर बिरामी परेको सुनाएको थियो । डाक्टरका अभिभावक अस्पताल पुगेपछि अस्पताल प्रशासनले कुरा फेरेर महिला डाक्टरले आत्महत्या गरेको सुनाएको थियो ।

त्यसपछि महिला डाक्टरको शव पोष्टमार्टका लागि लगियो । तर, प्रहरीले अभिभावकलाई शव हेर्न नदिएको आरोप छ । यता प्रहरीले उजुरी समयमै दर्ता गरे । १० अगष्टको राति करिब पौने १२ बजे मात्र प्रहरीले उजुरी दर्ता गरेको थियो ।

घटनाको दूई दिनपछि घटनास्थल तोडफोड गरेर त्यहाँ निर्माण कार्य सुरु गरिएपछि थप शंका बढ्दै गयो । 

घटनास्थलबाट प्रमाण मेटाउन खोजिएको भन्दै मृतक डाक्टरका सहकर्मीहरु आन्दोलित भएका छन् । डाक्टर र विद्यार्थी आन्दोलित भएपछि कलेजका प्रिन्सिपल सन्दिप घोषले राजीनामा दिए । राजीनामा दिनु अगाडि उनले पत्रकार सम्मेलन गरेर पीडित महिलाको नाम र तस्बिर सार्वजनिक गरिदिए । नेपालमा जस्तै भारतमा पनि बलात्कार पीडित महिलाको नाम र तस्बिर सार्वजनिक गर्न पाइँदैन ।

यहीबीचमा यो विषय रिटमार्फत कलकत्ता उच्च अदालतमा पुगेको छ । कलकत्ता उच्च अदालतले यो घटनाको अनुसन्धानको जिम्मा सीबीआई(केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो)लाई दिएको छ ।

मृतकको पोष्टमार्टम रिपोर्टमा आँखा, मुखसहित शरीरका विभिन्न भागबाट रगत बगेको पाइएको उल्लेख भएको भारतीय सञ्चारमाध्यममा जनाइएको छ ।

बायाँ खुट्टा, घाँटी, हात, ओठ र नाकमा पनि चोट लागेको देखिन्छ । टाउकोको टेम्पोरल हड्डी र कम्मर तथा खुट्टा जोड्ने हड्डी भाँचिएको पोष्टमार्टम रिपोर्टमा देखिन्छ । यतिमात्र होइन मृतक महिला डाक्टरको शरीरबाट विर्य समेत फेला परेको जनाइएको छ ।

पोष्टमार्टम रिपोर्टले महिला डाक्टरको मृत्यु ९ अगष्ट बिहान ३ बजेदेखि ६ बजेको बीचमा भएको पाइएको छ ।

महिला डाक्टरको पहिला हत्या गरिएको र त्यसपछि बलात्कार गरिएको बताउँछ प्रहरी । डाक्टरमाथि अमानवीय र क्रुर तवरको अपराध भएको पोष्टमार्टम रिपोर्टले देखाएपछि भारतभरका स्वास्थ्यकर्मी र विद्यार्थीहरु आन्दोलित छन् ।

१४ र १५ अगष्टको रातमा ‘रिक्लेम द नाइट’ भन्दै महिला, विद्यार्थी र डाक्टरले अस्पताल परिसरमा र्‍याली निकालेका छन् । तर, यो र्‍यालीका क्रममा ७ हजारको संख्यामा आएको एउटा ठूलो भीडले अस्पतालमा ढुंगामुढा गरेको थियो ।

अस्पतालमै हमला भएपछि बंगालमा आन्दोलन झन् चर्किएको छ । बंगालसँगै भारतभरका अस्पतालमा स्वास्थ्यकर्मीहरु आकस्मिक बाहेकका सेवा ठप्प पारे ।

प्रहरीले यही बीचमा घटनामा सामेल रहेको भन्दै सञ्जय रोय नाम गरेका एक पुरुषलाई पक्राउ गरेको छ ।

प्रहरीका अनुसार अस्पतालमा घटना घटाइसकेपछि सञ्जय आफ्नो घरमा आएर निदाएर बिहान उठेर रगत लागेको लुगा सफा गरेको पाइएको प्रहरीले जनाएको छ । पक्राउ परेका व्यक्ति प्रहरीका सिभियल भोलियन्टियर हुन् । उनी प्रहरीलाई सूचना दिने व्यक्ति हुन् ।

यो घटनाले पश्चिम बंगालमा राजनीतिक रुप लिएको छ । पश्चिम बंगालकी मूख्यमन्त्री ममता बनर्जी नै मृतक महिला डाक्टरका लागि न्याय माग्दै सडक आन्दोलनमा उत्रिएकी छन् । यता तृणमुल कांग्रेस र बिजेपी पनि सडक आन्दोलनमा उत्रिएका छन् । यी दलहरुले एक अर्कामाथि विभिन्न आरोपप्रत्यारोप लगाइ रहेका छन् ।

पोष्टमार्टम रिपोर्टलाई आधार बनाउँदै स्वास्थ्यकर्मीहरु यो बलात्कार–हत्या घटनामा एक भन्दा बढी व्यक्ति सामेल भएको हुनसक्ने बताइरहेका छन् ।

घटनाले अस्वाभाविक रुप लिएपछि यो विषयलाई सर्वोच्च अदालतले आफै जानकारीमा लियो । सर्वोच्च अदालतले मंगलबार यस विषयमा सुनुवाई गरेको छ । प्रधानन्यायाधीश डीवाई चन्द्रचुड नेतृत्वको इजलासले यो घटनामा प्रहरी, अस्पताल प्रशासन र पश्चिम बंगाल सरकारले लापरवाही गरेको बताएको छ । यस बाहेक सर्वोच्च अदालतले पीडितको नाम र तस्बिर  सार्वजनिक गरिएकोमा पनि चिन्ता चिन्ता व्यक्त गरेको छ ।

बंगाल प्रहरीले पनि पीडितको पहिचान र तस्बिर सामाजिक सञ्जालबाट हटाउन आग्रह गरेको छ ।

सर्वोच्च अदालतले प्रहरी, अस्पताल र बंगाल प्रशासनलाई गरेका प्रश्न 

सर्वोच्च अदालतले आरजी कर अस्पतालका प्रिन्सिपलको आचरणमाथि छानबिन भइरहेको बेला उनलाई तत्कालै अर्को कलेजमा कसरी नियुक्ति गरियो भन्ने प्रश्न सोधेको छ । मेडिकल कलेजमा हमला गर्नेगरी आएको भिड रोक्न नसकेको भन्दै अदालतले प्रहरीमाथि पनि प्रश्न गरेको छ ।

जाहेरी दर्ता गर्न किन ढिलाइ गरेको भन्दै सर्वोच्च अदालते पश्चिम बंगाल सरकारलाई प्रश्न गरेको छ । घटनास्थल सुरक्षित राख्न नसकेको भन्दै अदालतले प्रहरी र पश्चिम बंगाल सरकारको आलोचना पनि गरेको छ । 

सर्वोच्च अदालतले सीबीआईलाई बलात्कार–हत्या प्रकरणको अनुसन्धानको प्रगति रिपोर्ट पेश गर्न र पश्चिम बंगाल सरकारलाई अस्पतालमा भिडले गरेको आक्रमणको विषयमा अनुसन्धान गरेर २२ अष्टभित्र रिपोर्ट पेश गर्न भनेको छ । त्यस्तै अस्पतालमा आक्रमण गर्नेलाई पक्राउ गरेर उनीहरुविरुद्ध मुद्दा चलाउन पनि सर्वोच्च अदालतले निर्देशन दिएको छ ।

यससँगै सर्वोच्च अदालतले स्वास्थ्यकर्मीको सुरक्षामाथि प्रोटोकल तयार पार्न भनेर १० सदस्यीय कार्यदल गठन गर्न निर्देशन दिएको छ ।