काठमाडौं । किसानले भुक्तानी पाउनेभन्दा बढी मूल्य बराबरको दूध मौज्दात हुँदा दूध किसानको भुक्तानी गर्न नसकिएको सरकारले बताएको छ । मुलुकभरका दूध उत्पादक किसानहरूले उत्पादन गरेको दूध संकलन भए पनि बिक्री नहुँदा भुक्तानीमा समस्या आएको दुग्ध विकास संस्थानले जनाएको छ । 

संस्थानले मुलुकभरका दूध वितरण केन्द्रबाट संकलन भएको दूध प्रशोधनपछि बिक्री नहुँदा चालु पुँजी र नगद प्रवाहमा समेत समस्या रहेको बताएको छ । संस्थानले दूध किसानहरूले भुक्तानी नपाउनुको कारण पनि दूधबाट बनाएको मखन, पाउडर दूध किसानले पाउने भुक्तानीभन्दा बढी मूल्य बराबरको मौज्दात रहनु भएको बताएको छ । 

काठमाडौं, हेटौँडा, लुम्बिनी, नेपालगञ्ज, विराटनगर, धनगढी र चितवन वितरण आयोजनामा १० लाख १५ हजार ५६५ केजी (१ हजार १५.५ मेट्रिकटन) पाउडर दूध स्टक रहेको दुग्ध विकास संस्थान काठमाडौंका दुग्ध वितरण आयोजना प्रमुख गणेशकुमार यादवले बताए । उनले पाउडर दूध मात्रै नभएर मखन ७ लाख ६७ हजार १४४ केजी (७६७.१ मेट्रिक टन) मौज्दात रहेको बताए । 

उनले काठमाडौं दूध वितरण आयोजनामा ३ लाख ९६ हजार ६४० किलो पाउडर दूध स्टकमा रहेको जानकारी दिए । उनले मुलुकभर गरी १ अर्ब ३५ करोड ५ लाख ४६ हजार ८५० रुपैयाँ बराबरको दूध स्टक रहेको दाबी गरे । 

उनले दूध बिक्रीको लागि बजार बिस्तारको ठूलो सम्भावना भए पनि सबै ठाउँमा पुर्याउन नसकिएको बताए । उनले डीडीसीको दूध गुणस्तरको सुनिश्चितता भएकाले उपभोक्तामा लोकप्रिय रहेको बताए । 

उनले दूध खरिदबिक्री र संकलनमा  अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा हुँदा समस्या आएको बताए । उनले आयोजनासँग भएका मेसिनहरू जिर्ण भएकाले पनि दूध प्रशोधनमा समस्या रहेको बताए । 

प्रमुख यादवले किसानलाई भुक्तानी गर्ने रकमभन्दा बढीको दूध मौज्दात हुँदा चालु पुँजीको अभाव झेलिरहेको बताए ।

काठमाडौं दुग्ध वितरण आयोजनाको प्रशोधन क्षमता प्रतिघण्टा १५ हजार लिटर रहेको छ । दूध संकलनको कार्यक्षेत्र काठमाडौं, भक्तपुर, ललितपुर, काभ्रेपलाञ्चोक, सिन्धुपाल्चोक, धादिङ, रसुवा र चितवन हुन् । 

२०६ सहकारी संस्था आवद्ध भएर एक लाख घरधुरीबाट दूध संकलन गरिने गरेको आयोजनाले जनाएको छ । औसत दूध संकलन ६५ देखि ७० हजार लिटर छ । सुख्खा सिजनमा ४० देखि ४५ हजार लिटर हुन्छ । 

दैनिक ७० हजार लिटर दूध बिक्री हुने गरेको छ ।