काठमाडौं । गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा युद्धग्रस्त युक्रेनबाट ५७ किसिमका विभिन्न वस्तु नेपाल आयात भएको छ । एक वर्षमा युक्रेनबाट १८ अर्ब ४३ करोड ४६ लाख ८३ हजार रुपैयाँ बराबरको सामग्री नेपाल भित्रिएको हो । 

नेपालबाट भने एक करोड आठ लाख ७१ हजार रुपैयाँको सामान युक्रेन निर्यात गरिएको छ । यसरी युक्रेनसँगको व्यापार घाटा १८ अर्ब ४२ करोड ३८ लाख रुपैयाँभन्दा बढी रहेको छ । युक्रेनबाट सबै भन्दा बढी आयात हुनेमा खाने तेल रहेको छ ।

युक्रेनसँगको व्यापार

युक्रेनबाट सबैभन्दा बढी आयात हुने वस्तुमा क्रुड सनफ्लावर तेल रहेको छ । एक वर्षमा १४ अर्ब ४४ करोड ७५ लाख रुपैयाँ बराबरको सात करोड ७७ लाख ६ हजार ५०० लिटर क्रुड सनफ्लावर तेल नेपाल भित्रिएको छ । यसबाट सरकारले दुई अर्ब १९ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेको छ ।

युक्रेनबाट सबैभन्दा बढी भित्रिने सूचीको दोस्रो नम्बरमा खाने तेल बनाउन प्रयोग हुने 'लो युरेसिक एसिड रेप' (कोल्जा बिउ) नेपाल भित्रिएको छ । तीन अर्ब २० करोड रुपैयाँ बराबरको दुई करोड ९९ लाख २८ हजार किलोग्राम कोल्जा बिउ भित्रिएको हो । जसबाट सरकारले ५० करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेको छ ।

युक्रेनबाट सबैभन्दा बढी भित्रिने सूचीको तेस्रो नम्बरमा क्रुड सोयाबिन तेल रहेको छ । एक वर्षमा ५० करोड ७९ लाख रुपैयाँ बराबरको ३१ लाख ६७ हजार लिटर तेल नेपाल भित्रिएको हो । यसबाट सरकारले आठ करोड ६४ लाख रुपैयाँ राजस्व उठाएको छ ।

यीबाहेक युक्रेनबाट जिउँदा जनावर, क्रुड पाम र सनफ्लावर तेल, सनफ्लावरको बिउ र तेल, भेटेरेनरी खोप, सर्जिकल टेप, पर्फ्युम र ट्वाइलेट तेल, आँखाको र अन्य मेकअप सामग्री, टाउकोमा लगाउने तेलजस्ता वस्तु आयात भएका छन् ।

नेपालले युक्रेनमा डोरी, कार्पेट र अन्य टेक्सटायल, महिलाका लागि कटनको ड्रेसजस्ता वस्तु निर्यात गरेको छ ।

रुससँगको व्यापार

रुस र युक्रेनबीच भइरहेको युद्धका बेला रुसबाट पनि विभिन्न किसिमका ५० वस्तु नेपालमा आयात भएको छ । एक वर्षमा रुसबाट २३ करोड ६० लाख ९२ हजार रुपैयाँ बराबरको सामग्री नेपाल भित्रिएको छ ।

नेपालले रुसमा १५ करोड ६० लाख ७३ हजार रुपैयाँ बराबरको सामान निर्यात गरेको छ । यसरी रुससँगको नेपालको व्यापार घाटा करिब आठ करोड रुपैयाँ रहेको छ ।

रुसबाट प्रोपेलर्स र रोटर्स, क्रुड सनफ्लावर तेल, जहाज, हेलिकप्टर र ड्रोका पाटपुर्जा, मेसिनरी, सोडियम ट्राइफोस्फेटजस्ता वस्तु आयात भएका छन् । 

नेपालले रुसमा कार्पेट, उन, अन्य टेक्सटायल, ब्लयाक टी र ग्रिन टी जस्ता वस्तु निर्यात गरेको छ ।

आयातमा युक्रेनबाट तीन अर्ब र रुसबाट पाँच अर्बको गिरावट

आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ को तुलनामा गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा रुस र युक्रेन दुवै देशबाट नेपालमा हुने आयात ठुलो मात्रामा घटेको छ । यसले रुस–युक्रेन युद्धले यी दुवै देशको व्यापारमा पुर्‍याएको क्षतिको संकेत गर्छ ।

०७९ फागुन १२ मा (२०२२ को फेब्रुअरी २४) मा रुसले युक्रेनमा आक्रमण गरेको थियो ।

आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा युक्रेनबाट नेपालमा २१ अर्ब २२ करोड ९५ लाख रुपैयाँ बराबरको सामग्री आयात भएको थियो । नेपालले १९ लाख २९ हजार रुपैयाँको सामान मात्रै निर्यात गरेको थियो ।

यसको तुलनामा गत आर्थिक वर्षमा युक्रेनबाट भएको आयात झन्डै तीन अर्बले घटेको हो ।

यस्तै, रुसबाट आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा नेपालमा पाँच अर्ब ६४ करोड २८ लाख रुपैयाँको सामान आयात भएको थियो । नेपालले १९ करोड ८३ लाख रुपैयाँको सामग्री रुसमा निर्यात गरेको थियो ।

तर, गत आर्थिक वर्षमा रुसबाट करिब २३ करोडको मात्रै सामग्री आयात भएको छ । यसरी युक्रेनसँग जारी युद्धपछि रुसले नेपालमा गर्ने निर्यात पाँच अर्बले घटेको देखिएको हो । 

रुसबाट हुँदै आएको क्रुड सनफ्लावर तेलको आयातमा सबैभन्दा धेरै गिरावट आएको छ ।