आज तिर्खा लागेर खोला धाएको । तृप्त भएर प्यास मेटियो । खोला खहरे पनि भेटियो । बाख्राका बथान र पाठापाठी पनि देखियो । प्यास मेटाउने कति थरी पानीका मूल मुहानहरू ।

जरुवा पानीको स्वादै बेग्लै । कुवा, इनार, ट्युबेल, बोरिङका पानीको स्वाद फरक । झरना, खोला, खहरे, तालतलैयाहरूका पानीको अर्कै स्वाद । पानी त पानी नै हो, तैपनि स्वाद फरक–फरक हुने रहेछ ।

अरू त अरू फूलैफूलको सुनजस्तै बारी पनि पुगियो । चाँदीजस्तै बारीका पाटा पनि टेकियो । देख्नु, हेर्नु र आनन्दित हुनुको एक प्रीतिकर क्षणलाई सम्झनामा उनेर पनि राखियो ।

फूलहरू, रङहरू, रहरहरू, कहरहरू । सहरमा कहाँ भेट्नु कलिला, कमनीय मायालु रूपहरू, रङहरू ! मायाको बहानामा लुछेर, चुँडेर फाल्ने मनहरू छन् यहाँ । मायाले जोगाउने, हुर्काउने मनहरूको कमी छ यहाँ ।

फुल्नु मात्र जीवन होइन । त्यससँगै सौन्दर्य र सुगन्ध आउनुपर्छ । तर, यतिमात्रै पनि पर्याप्त हुँदैन । त्यसमा उत्सुकता जागृत हुन सक्नुपर्छ । शब्दमा जीवन खोज्दै छौँ हामी । तर, जीवनबाट शब्दहरूको अभिव्यक्ति उत्पन्न गराउन सक्नुपर्छ ।

ज्ञान भएर मात्र पनि हुँदैन । सम्प्रेषण, संवाद र सञ्चार पनि हामीले गर्न सक्नुपर्छ । ज्ञान तटस्थ भएर बस्छ, हामीले त्यसलाई ‘एक्टिभ’ गराउन सक्नुपर्छ । यस्तो जीवन फुलेको फूलजस्तै सुन्दर र सुगन्धमय हुन्छ । जसले हामीलाई सधैँ सकारात्मक सोच र सिर्जनाको धनी बनाउँछ ।

परन्तु, आज हामीमा नकारात्मक विचारले बास बस्दा जीवन तनाव र हैरानीले व्यथित छ । यसबाट मुक्त हुन हरेक क्षण हामीले खुसी र सन्तुष्टि महसुस गरिरहनुपर्छ । तब फूल फुल्नुको उपलब्धि र सुगन्ध बाँड्नुको ध्येय पनि पूर्ण हुन्छ ।

फुल्नु र उड्नु परिवर्तनको एक नियमित प्रक्रिया । सकारात्मक सन्देश र परिणामको दसी । ऐन मौका मौलाउँछन् अनेक अनुभूतिका आलेखहरू ! मुर्झाउँछन् मौन रहेका चेतनतत्त्व । अनि, पुष्पित र पल्लवित हुन थाल्छन् जिन्दगीका नवीनतम् खुसीका अभिव्यक्तिहरू ।

फुल्नुको उपलब्धि फुल्नुमै मात्र सीमित भइरहनु उचित होइन । फुलिसकेपछि उसको सुन्दरतम् कर्तव्य ‘शोभायमान’ हुनु । जस्तो कि प्रायः फूलले पवित्र कर्मको कर्तव्य पूरा गर्छ । माला बनेर गलामा सजिनु त सामान्य भयो ।

भगवान्को शिर र पाउमा समेत फूलले महत्त्वपूर्ण स्थान पाउँछ । कति भाग्यमानी फूल ! तब फूल फुल्नुको सार्थक स्वरूप छर्लंग हुन्छ, जब फूलको सौन्दर्य र सुगन्धका साथै फूल ‘प्रसाद’ बनेर एक दिव्य सनातन संस्कृतिको प्रतिनिधित्व गर्छ ।

त्यसैले हरेक परिवर्तन र कर्महरू हाम्रा जीवन–संस्कृतिका धरोहर हुन् । फुलेर खुसीका मुस्कान बाँडिरहेका परागहरू । फुल्नुको परिवर्तन र खुसीको मुस्कान बाँड्नुको कर्महरू । परिवर्तनले सुधार ल्याउँछ । परिवर्तनले राम्रोपन सिर्जना गर्नुपर्छ । परिवर्तन भइरहन्छ, भइरहनु नै यसको विशेषता । परिवर्तन शून्यत जीवन शून्य हो ।

राम्रोका लागि हुन्छ परिवर्तन । सकारात्मक परिणामका लागि परिवर्तन हुन्छ । कहिलेकाहीँ परिवर्तनले नराम्रो परिणाम पनि ल्याउँछ । तर, त्यसलाई सहज रूपमा ग्रहण गरी बरु त्यसबाट हुने सम्भावित जोखिम थाहा पाउने कोसिस गर्नुपर्छ । यसो गरिँदा भवितव्यको भयबाट मुक्त हुन सजिलो हुन्छ ।

वास्तवमा परिवर्तन प्राकृतिक कुरा हो । यो प्रक्रिया सधैँ भइरहेको हुन्छ । परिवर्तनलाई हामीले व्यवस्थापन गर्न सक्नुपर्छ । व्यवस्थित परिवर्तनले खुसियालीको वातावरण निम्त्याउँछ । खुसी र सुख भन्ने कुरा हाम्रै बोली, व्यवहार र आनीबानीमा भर पर्छ ।

जीवनमा कहिल्यै कोही पनि सुख र खुसीमा मात्रै आनन्दित भइरहेको हुँदैन । सुखी मानिस झन् बढी अनेकौँ पीडा र तनावले ग्रस्त भइरहेको हुन्छ । दुःखी मानिस बरु हाँसेर बाँचिरहेको हुन्छ ।

यस्तोमा फूलले दुःखी मनहरूलाई सान्त्वना दिन्छ । किनकि, काँडैकाँडाका बीच हुर्केर, बढेर पनि फूलले आफ्नो मौलिकता कायम राखेको हुन्छ । कुनै कमी हुँदैन रङ, रूप र सुगन्धमा । घामले पोले पनि असिना, झरीले पिटे पनि । कोपिला फक्रिहाल्छ, फुलिहाल्छ फूल ।

फुलेपछि कति सन्तुष्टि र सुख ! त्यही सन्तुष्टि र सुख हामीलाई बाँड्छ । आफ्नो खुसी अरूलाई बाँडेर आनन्दित हुने, धन्य फूल ! हामी पनि आफ्ना तनाव र पीडाहरू फूलको सौन्दर्य देखेर बिर्सिने कोसिस गर्छौँ । फूलका अनेक रङ र सुगन्धले लट्ठिन्छौँ ।

यता, परेवा–पक्षीका उन्मुक्त उडान वास्तवमा खुसी जिन्दगीको अभिव्यक्ति । सुन्दर परिवर्तन र सुखद जीवनको विम्ब । कुनै पनि सौन्दर्य अन्तर्मनदेखिको साँचो आवरण हो । त्यही आवरण हेरेर व्यक्ति र वस्तुका सारतत्त्व हामी महसुस गर्छाैँ ।

अन्ततः फुल्नु र उड्नुको अर्थ परिवर्तनको एक नियमित निरन्तरता । जसले हामीलाई अलग्ग ज्ञानको सागरमा लैजान्छ । त्यहाँ हामी बल्ल आफूलाई चिन्ने प्रयत्नमा लाग्छौँ । र, विस्तारै हामीभित्रका ज्ञानचक्षु बाहिरसम्म विस्तारित हुने कोसिसमा लाग्छन् ।

फलतः हामी पनि उन्नति–प्रगतिको चुली–चुचुरामा पुगेर यौटा आह्लादित स्वप्न–संसारमा हराउँछौँ । यसरी हराउनुमा अलग्गै सुख मिल्छ । यसरी अलग्ग सुखमै सांसारिक आनन्द भेटिन्छ । यसकै निम्ति मरिहत्ते । यही प्राप्तिमा हत्तेहैरानी । भेट्नुसँगै बचाउनु र जोगाउनुको उपक्रम थाल्नुपर्ने भएको छ । यौटा अभियान संरक्षणको । यौटा आन्दोलन सुरक्षाको ।

अलिकति बाँकी राखौँ चिनोचपेटा, चिर्कटो भए पनि । सबै सिध्याए, जिलीगाँठी समाप्त पारिदिए के बाँकी रहन्छ र, रहँदैन केही । नरहेपछि के देख्नु, के भेट्नु आफ्नै पाइला–पदचापहरू !

गुराँस फुल्ने अलिकति पाखो, उन्युँ उम्रिने अलिकति खोल्सो, डाँफे नाच्ने, मयूर रमाउने वनपाखा । सुनाखरी, गुनकेसरी, पारिजात, बेगमबेली आदि अनेकौँ फूलहरू । यी सबैको अस्तित्व बाँकी नराखी सकेपछि केही रहँदैन चिनोबानो ।

बरु, चौतारा, पँधेरो, भञ्ज्याङको बिसौनी । अलिकति सुसेली, बयली र गोधूलिका गुनगुन बाँकी राखौँ जतनले भोलिका निम्ति । जतनले जोगाऔँ हाम्रै आफ्नै सन्ततिका लागि ।