नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको साधारणसभा चैत २८ र २९ गते  हुँदैछ ।   साधारणसभाले तीन वर्षपछि अध्यक्ष बन्नको लागि वरिष्ठ उपाध्यक्षसहित पदाधिकारी चयन गर्ने छ । 

निर्वाचनमा वरिष्ठ उपाध्यक्षका लागि तीनवटा प्यानलले उमेदवारी दर्ता गराएको छ ।  महासंघमा वरिष्ठ उपाध्यक्ष पदमा व्यवसायी उमेशलाल श्रेष्ठले उमेदवारी मनोनयन दर्ता गराएका छन् । 

उनै वरिष्ठ उपाध्यक्षका प्रत्यासी श्रेष्ठसँग बाह्रखरीका लागि आशीष ज्ञवाली र बलराम बुढाथोकीले गरेको कुराकानी :

महासंघमा वरिष्ठ उपाध्यक्षको निर्वाचनमा प्रतिस्पर्धा गर्न लाग्नुभएको छ । तपाईंको उमेदवारी किन ? 

उमेदवारी दिनुका दुईवटा पक्षहरू छन् । एउटा व्यक्तिगत आकांक्षा अर्काे अहिलेको अवस्था । 

अवस्था मैले किन भनेको हो भने अहिले जुन किसिमको व्यवसायीलाई समस्या परेको यो मैले समाधान गर्न सक्छु । जहाज डुब्न लाग्दा कुसल पाइलटको आवश्यकता पर्छ । 

त्यो खोजेको मान्छे म नै हुँ जस्तो लाग्छ । अहिलेको च्यालेन्जले पनि मलाई तानेको हो । म च्यालेन्ज लिन सक्ने मान्छे हुँ । 

त्यसकारण मलाई लाग्छ, जुन क्षेत्रमा हामी लागिन्छ । त्यसको हामीले उच्चतम तहमा पुग्ने आशा गरिन्छ । जस्तै राजनीति गर्नेलाई प्रधानमन्त्री बन्न मन लाग्छ । मेरो अहिलेको आकांक्षा पनि महासंघको पदमा बसेर व्यवसायीको हितमा काम गर्नु हो । 

विभिन्न समयमा आएको विपद्ले अर्थतन्त्रमा समस्या पार्‍यो । त्यसमा पनि व्यवसायीलाई ठूलो क्षति पनि भएको छ । तर, महासंघले सरकारलाई व्यवसायीका समस्या बुझाउन सकेन भन्ने आरोपहरू पनि छन् नि ? 

बुढापाकाले भन्नु भएको उखान छ नि ‘हुलमुलमा ज्यान जोगाउनु, अनिकालमा बिउ जोगाउनु’, त्यस्तै अहिले सबैलाई समस्या छ । 
यहाँबाट पार लगाउनैपर्छ । यसको लागि असल नेतृत्त्वको आवश्यकता पर्छ । तर, म ज्ञापनपत्र लिएर फोटो खिचाउने अनि काम चाहिँ केही नगर्ने गर्दिन । 

ज्ञापनपत्र लिएर म जान त जाउँला । तर वार्तामार्फत् समाधान खोज्छु । 

कुनै पनि समस्याको समाधान वार्ताबाट नै टुंगिएको छ । अहिले अर्थतन्त्रमा क्राइसिस छ भनेर पनि भन्न चाहेको छैन ।

अहिले आधा नीति त्यो पनि बांगिएको छ । राष्ट्र बैंक, बैंक र अर्थ मन्त्रालयको आ–आफ्नो लय छ । यी निकायको अहिलेको परिदृश्य हेर्दा कुनैले कुनैको कुरा नमानेको जस्तो देखिन्छ । यी तीनवटा निकायलाई महासंघले सँगै लैजानुपर्‍यो नि । यही हो हाम्रो समस्या ।  राष्ट्र बैंकले आफ्नो काम गरिरहेको वस्था छैन । राष्ट्र बैंकले बैंक र व्यवसायीलाई लडाउने र भिडाउने काम गरेको छ । 

बैंकहरूले उत्पादन वृद्धिमा लगानी बढाउन सकेका छैनन् । यो राष्ट्र बैंकको कमजोरी हो ।  अहिले पनि कृषिमा ६० प्रतिशत जनता कृषिमा आश्रित छन् ।

जीडीपीमा यो वर्षको महत्त्वपूर्ण योगदान छ । अनुदानको नाममा अनुत्पादन क्षेत्रमा ऋण बढेको छ । कृषिलाई नै हो प्राथमिकता दिनुपर्ने । तर, अहिलेको हाम्रो नीति नै गलत छ । 

अहिले महासंघले व्यवसायीका समस्या बुझेन, राजनीति केन्द्रित भयो भन्ने पनि आरोप लाग्दै आएको छ । महासंघमा बढी नै राजनीति भयो जस्तो लाग्दैन ? 

राजनीति भनेको सत्ताका लागि गरिने होडबाजी हो । तर, म यसलाई राजनीति भन्दिन । अहिले पनि केही आश्चर्य भइहाल्छ जस्तो मैले देखेको छैन । उमेदवारहरू चुनाव केन्द्रित हुनु स्वाभाविक पनि हो । 

पहिले पहिले तीनवटा टिम हुँदैनथिए जस्तो लाग्छ मलाई । अहिले हाम्रो तीनवटा टिम बनेको छ । यसलाई बाहिरबाट आश्चर्य मानिएको होला । 

महासंघमा सानो–सानो व्यवसाय गर्नेदेखि करोडौंको कारोबार गर्ने सदस्य छन् । तर, चुनावमामात्र केन्द्रित हुँदा साना व्यसायीका मुल मुद्दा अहिलेको अवस्थामा ओझेलमा त परे नि ? 

महासंघको सुन्दरता भनेको नै सबैलाई समेट्नु हो । यसरी सबैलाई समेट्दा चुनावमा समस्या पनि ल्याएको छ । साना–साना व्यवसायीका हितमा काम भएन भन्ने त सुन्दै आएका नै छौं । 

त्यो भावलाई सकारात्मक ऊर्जा दिन पनि मेरो उमेदवारी खास हो ।  हाम्रो अर्थतन्त्रको मूख्य आधार मझौला तथा साना उद्योगीहरू हुन् भन्ने कसैले बुझेको छ जस्तो लाग्दैन । 

कुर्सीको लागि मात्र हामीले राजनीति गर्ने हैन । हामीले ती साना व्यवसायीको लागि हित हुने काम पनि गर्नुपर्छ । मेरो लक्ष्य नै साना व्यवसायीलाई माथि उठाउनु हो । 

शक्तिमा पुगेपछि पदाधिकारीहरूले लाइसेन्स लिने र लाभ लिनेमात्रै काम गरे भन्ने आरोप पनि छ नि ? यसलाई कसरी हेर्नु भएको छ ? 

जब नेतृत्व स्वार्थी हुन्छ, उसको पतन हुन्छ । उदाहरण नेपालको राजतन्त्र नै हो । मेरो उमेर समूहका मानिसले क्रान्तिभन्दा केही पनि देखेको छैन । 

मैले २०३३ सालको आन्दोलनदेखि २०६३ सालको क्रान्तिसम्म देखेको छु ।  यो बीचमा धेरै आन्दोलनहरू देखेको छु । यसरी महासंघको जिम्मेवार पदमा बस्ने साथीहरूले लोभ बढी नै गरेको देखिन्छ । 

म सामान्य मान्छे हुँ । मैले यसअघि नै पद र इज्जत पाएको र अब पनि फेरि पाउँदैछु । मेरो त्योभन्दा ठूलो आशा नै छैन । मलाई कुनै अर्बपति बनौँला भन्ने पनि छैन । म नयाँ व्यापार केही पनि गर्दिन ।  मेरो उमेर पनि बढ्दै गएको छ । म कुनै व्यापारिक घरना पनि हैन ।

मलाई कुनै लोभ पनि छैन । म साथीका लागि काम गर्न आएको हुँ । 

अहिले व्यापारिक क्षेत्रमा देखिएको जालो तोड्न आएको हुँ । सरकारले ल्याउने गलत नीतिको खबरदारी गर्न पनि आएको हुँ । 

भर्खरै सरकारले ल्याएको लघुबिमा र बिमा नीति गलत थियो । 

अहिले बिमा कम्पनीहरू धमाधम पुँजीवृद्धि गर्न लागेका छन् । यसमा हाम्रो नेतृत्वले यो गलत हो । हामी सहभागी हुदैनौं भन्न सक्नुपर्थ्यो । तर हाम्रो नेतृत्व नै अगाडि लागेर गएको देखियो । 

चुनावको समयमा ब्याजदरलाई लिएर गाली गर्नु भनेको चुनावको रणनीति पनि हो भन्छन् नि ? तपाईंले कसरी लिनु भएको छ ? 

बैंकहरूले कोभिडभन्दा पहिले बढी नै मार्केटिङ गरेर आफ्नो कर्जा लगानी घर जग्गा र सेयरमा गरेको थियो । 

यसले नै समस्या निम्त्याएको हो । हाम्रोजस्तो अर्थतन्त्र भएको र अप्ठ्यारो परेको समयमा २५ प्रतिशत वर्किङ क्यापिटलले काम गर्नुपर्ने राष्ट्र बैंकले नीति ल्याउनु भनेको यो राष्ट्र बैंकले आफ्नो स्वविवेकले काम गरेको हैन भन्ने देखिन्छ । 

राष्ट्र बैंकले स्वायत्त भएर काम गर्नुपर्छ । अल्लारेपारामा काम गर्दा समस्या भएको हो ।

सरकार र राष्ट्र बैंकले के गरिदिएमा व्यवसायीका समस्या हल हुन्छन् ? जसले अर्थतन्त्रमा सहयोग पनि पुग्नुपर्‍यो ...

सबैभन्दा पहिले राष्ट्र बैंकको तर्फबाट सरकारले बैंकहरूलाई दुई/तीन करोड रुपैयाँ दिनुपर्‍यो । बैंकहरूलाई पनि भन्नुपर्‍यो, यो क्षेत्रमा पनि लगानी गर भनेर । 

त्यसैगरी सरकारले बजारबाट उठाउने पैसा बन्द गर्नुपर्‍यो । यसले व्यवसायीलाई समस्या पार्छ । अहिले पैसा उठाउने बेला हैन ।

सरकारले अनावश्यक खर्च घटाउनु पर्‍यो । ठूलो आकारको बजेट ल्याउनु भएन । विकास खर्च बढाउनु पर्‍यो । व्यवसायीलाई दिएको ऋणलाई रि–स्टक्चर गर्नुपर्‍यो । अहिले सबै क्षेत्रमा समस्या पारेको छ । 

साना व्यवसायीको त झन् हालत खराब छ । यसरी ऋणको रि–स्टक्चर गर्दा बैंकको खराब कर्जा पनि बढ्दैन । नत्र असारसम्म खराब कर्जा बैंकहरूको धेरै बढ्छ । व्यापारलाई तहसनहस पारेर विकास हुँदैन । 

महासंघको चुनावमा नेताहरूको आशीर्वाद पनि चल्छ भन्छन्, तपाईं चाहिँ कहाँ–कहाँ पुग्नुभयो ? 

म यो प्रथाको विरोधी हुँ । म सांसद भएको भए मन्त्री हुन्थें । तर, म भोट माग्न कहिँ पनि गएको छैन । मैले चिनेको जानेको धेरै छन् । तर, भोट माग्नकै लागि भने जान्न । 

महासंघको चुनाव धेरै खर्चिलो हुन्छ भन्छन् । मनोनयन खर्चबाहेक कति खर्च लाग्छ ? 

खर्चको म हिसाब राख्दिन । तर, साथीभाई भोटघाट र एक ठाउँबाट अर्काे ठाउँमा जाने खर्चबाहेक कुनै खर्च हुँदैन । 

अरूले कसरी के गर्नुहुन्छ मलाई जानकारीमा छैन । ठूलो खर्च गरेर म कमाउन पदमा जाने मान्छे हैन । तर, खर्च गरेरै चुनाव जित्न्पर्छ भन्ने मान्यता राख्ने मान्छे म हैन । 

तपाईंले व्यवसाय गरेकै ४५ वर्ष भइसको छ । पछिल्लो समय किन व्यवसायी निराश छन् ? 

व्यवसायीमा समस्यामाथि समस्या थपिएको छ । हिजो २०७२ सालमा भूकम्प गयो । आर्थिक क्षेत्र समस्या त्यत्ति धेरै देखिएन ।

त्यसपछि नाकाबन्दी भयो, त्यो समयमा पनि त्यतिधेरै समस्या देखिएन । 

कोभिडमा पनि त्यतिधेरै समस्या देखिएन । समस्या पछिल्लो समय देखिएको हो । सबैभन्दा ठूलो समस्या भनेको तरलताको अभाव हो ।  त्यसले गर्दा पनि बजारमा क्रयशक्ति घट्दै गयो । बैंकले ७ प्रतिशतमा दिइरहेको ब्याज बढायो । 

त्यसले पनि समस्या निम्त्यायो । बिजनेश जेनेरेट त रिटेलबाट हुन्छ नि त ।  व्यवसाय भनेको उत्पादनले सन्तुलन गर्नुपर्ने हो । हाम्रो उत्पादन पनि खुम्चियो । एकै चोटी समस्या निम्तियो । अहिले बैंकहरूले पनि यो समस्यालाई बुझेन ।

बैंकहरूको पनि व्यावसाय हो । तर, भोलि हामीले पैसा लिएनौँ भने के हुन्छ ? त्यो पनि सोच्नु पर्‍यो ।