काठमाडौं । पञ्चायतकालमा नेताहरुले चुनाव जित्नको लागि प्रयोग गरेका युवाहरु लोकतत्र हुँदै गणतन्त्रसम्म आइपुग्दा कोही डन भए भने कोही नेता भए ।
कुनै पार्टीका नेताको अत्यन्त नजिक भएकाहरु पार्टीमा लागेर सांसददेखि मन्त्रीसम्म भए ।
पञ्चायतकालमा चुनाव जिताउन प्रयोग भएका दिवाकर घले, लालकाजी लामा, दीपक मनाङे र मिलन गुरुङ (चक्रे मिलन) मध्ये मनाङे र चक्रे राजधानीका डन बने, अरु नेता बने ।
मनाङे र चक्रे भने अहिले पनि गुण्डा नाइके भनेर चिनिएका छन् । चक्रे र मनाङे आपराधिक क्रियाकलापमा बढी नै सक्रिय बन्न थाले । राजनीतिक नेताले चुनावमा र निर्माण जगतका ठेकेदारले टेण्डर कब्जा गर्न चक्रे र मनाङेको प्रयोग गर्न थाले ।
टेण्डर मलाइदिएबापत रामै्र पैसा हात लाग्न थालेपछि टेण्डर कब्जाको विषयलाई लिएर चक्रे र मनाङेबीच ग्याङ फाइट सुरु हुन थाल्यो । अनि ग्याङ बनाएरै आफ्नो आधार क्षेत्र बनाएर दुईजनाले आफ्ना सहयोगीहरु बढाए ।
बेरोजगारीका कारण ग्याङमा सामेल हुने युवाको संख्या पनि बढ््न थाल्यो । मनाङेले ठमेल क्षेत्रलाई आधार बनाएर रात्रिकालीन रेस्टुरेस्ट व्यवसायमा आफ्नो पकड जमाए भने चक्रेले महाराजगन्ज क्षेत्रलाई आधार बनाएर ठेक्कापट्टा कब्जा गर्ने तथा म्यानपावर कम्पनीमा रकम असुली कार्य थाले ।
उनीहरु दुवैजना सधैं प्रहरीको तारो बने । काठमाडौंमा प्रहरी प्रमुख जो भएर आए पनि उनको ध्यान पहिला यी दुई डनमै जाने गरेको थियो । चक्रेभन्दा मनाङे धेरै पक्राउ पर्ने गरेको विगत छ ।
उनीहरुको आफ्नो क्षेत्रमा अन्य व्यक्ति आए जाईलागी हाल्थे । दरबारमार्ग र ठमेल क्षेत्रमा चक्रेले खुट्टामात्र टेकेको थाहा पाए उनी ग्याङसहित चक्रेलाई लखेटिहाल्थे ।
आफूलाई धेरै होच्याएको भन्दै २०६१ वैशाख ३१ मनाङेले महाराजगन्जमै गएर चक्रे मिलनलाई तरबारले हानेका थिए । पक्राउ परे र प्रहरीले उक्त घटनामा उनीमाथि ज्यान मार्ने उद्योगमा मुद्दा दर्ता गर्यो ।
पछिल्ला दुई वर्षमा प्रहरीले दुईजना गुण्डाको इन्काउण्टर गरेपछि अन्य केही गुण्डाहरुको भागाभाग भएको थियो ।
लागू औषध मुद्दामा लामो समय जेल बसेर रिहा भएका चक्रे पनि खुम्चिए भने मनाङे राजनीतिमा लागे । उनी पछिल्लो समय राप्रपाको मनाङ जिल्ला अध्यक्षमा चयन भएका थिए ।
एकअर्काका प्रतिस्पर्धी दीपक मनाङे र चक्रे मिलन आपराधिक गतिविधिमा संलग्न रहेको अभियोगमा दर्जनौं पटक पक्राउ परे । तर, कहिल्यै पनि एकै हिरासत कक्ष र जेलमा बस्ने साइत जुरेन ।
दुई गुण्डा नाइके संँगै हिरासतमा बस्ने संयोग जुराइदिएको छ, हुनै लागेको स्थानीय तह निर्वाचनले । निर्वाचनमा सुरक्षा चुनौती बढाएको भन्दै मनाङेलाई प्रहरीले वैशाख २५ गते उनकै घरबाट पक्राउ गर्यो । त्यसको भोलिपल्ट वैशाख २६ गते चक्रे पनि पक्राउ परे ।
“दीपक र चक्रे उपनामले परिचित यिनीहरुको पृष्ठभूमि उस्तै उस्तै छ र उनीहरु उदाएको समय पनि लगभग एउटै हो,” महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रमुख एसएसपी छविलाल जोशी भन्छन्, “ठमेल कार्यक्षेत्र बनाउँदै मनाङेले आम्दानीको स्रोतको रूपमा रात्रीकालीन व्यवसायलाई रोजे । चक्रेले चक्रपथलाई कार्यक्षेत्र बनाएर ठेक्कापट्टा, बालुवा र ढुंगाखानीलाई आयआर्जन गर्ने माध्यम बनाए । प्रहरीमा परेका उजुरीहरुले यस्तै देखाउँछ । उनीहरु दुवै प्रहरीको शंकाको घेरामा रहेका व्यक्ति हुन् । हामीले स्थानीय निर्वाचनमा कुनै चलखेल नगरुन् भनेर पक्राउ गरेका हौं ।”
जोशीका अनुसार उनीहरु दुवै अहिले एकै हिरासतमा छन् र प्रहरीले ५ दिनको म्याद थपेर अनुसन्धान गरिरहेको छ ।
अनुसन्धान अधिकारीका अनुसार एकै हिरासतमा भए पनि उनीहरुबीच बोलचाल छैन । काठमाडौं प्रहरीको हिरासत कक्षमा अन्य विभिन्न अभियोगमा अनुसन्धानका लागि राखिएका थुनुवाहँगै छन् मनाङे र चक्रे पनि ।
दुईजना दुई कुनामा
प्रहरीका अनुसार मनाङेले एक कुना रोजेका छन् भने चक्रेले अर्को कुना । उनीहरु एकले अर्कोलाई हेर्दा पनि हेर्दैनन् । “उनीहरु दुवै नबोली जहिले पनि मुख छोपेर सुतिरहेका हुन्छन्,” हिरासतमा खटिएका एक प्रहरीले भने, “मनाङेको धेरै बोल्ने बानी छैन, तर चक्रेचाहिँ हँसाइरहन्छन् । क्यान्टिनको खाना खान्छन्, भेट्न आएका आफन्तसँग भेट्छन् अनि सुरुक्क गएर सुतिहाल्छन् ।”
प्रहरीले उनीहरु दुवैलाई सार्वजनिक अपराधको मुद्दा चलाएको छ ।