काठमाडौं । सरकारले निजी क्षेत्रलाई उच्च प्राथमिकतामा राखेको र उद्योगमा लगानी गर्ने अवसर सिर्जना भएको बताइरहँदा उद्योग स्थापनामा आकर्षण भने बढेको छैन । गतवर्षको तुलनामा उद्योेग विभागमा दर्ताको भएको नयाँ उद्योग संख्या र कुल पुँजी विश्लेषणका आधारणमा सरकारको लोभलाग्दो नाराले उद्योगमा लगानी क्रम प्रभाव नपरेको देखिएको हो ।

विभागका अनुसार चालु आर्थिक वर्षको चैत १५ सम्म ३ सय ३१ उद्योग दर्ता भएका छन् । जसअनुसार कृषिजन्य क्षेत्रका उद्योगमा १५ उद्योग दर्ता भएका छन् भने निर्माणमा ३ उद्योग, ऊर्जामूलक क्षेत्रमा ३० उद्योग दर्ता भएका छन् । विभागका अनुसार सूचना, प्रसारण तथा सञ्चार क्षेत्रका उद्योगमा १२, उत्पादनमूलकमा ८७, खनिजमा १,  सेवामुलकमा ८५ र पर्यटनमा सबैभन्दा बढी ९४ उद्योग दर्ता भएाका छन् ।

हालसम्म दर्ता भएका ३ सय ३१ उद्योगको कूल पुँजी भने १ खर्ब ८३ अर्ब १६ करोड ३७ लाख ५० हजार रुपैयाँ रहेको छ । यस अवधिमा दर्ता भएका उद्योगले १७ हजार १ सय २ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राख्दछन् । चालु आर्थिक वर्षको १० महिना बित्नै लाग्दा गतवर्षको तुलनामा मात्र १७ वटा बढी उद्योग दर्ता भएका हुन् । संख्याले केही बढी भएको देखिएपनि गतवर्षको तुलनामा पुँजी परिचालन र रोजगारी सिर्जना क्षमता भने झनै घटेको देखिन्छ । यस वर्षको तुलनामा गतवर्ष ३ सय १४ उद्योग दर्ता भएका थिए । 

गतवर्षको यही अवधिसम्ममा दर्ता भएका उद्योगले १९ हजार २ सय ९१ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राख्दथे भने कुल २ खर्ब ३३ अर्ब ७२ करोड ७५ लाख १० हजार रुपैयाँ पुँजी परिचालन गर्ने क्षमताका उद्योग थिए । उद्योग विभागका सुचना अधिकारी जीवनराज सेढाईंका अनुसार चालु आर्थिक वर्षको चैत १५ सम्म सबैभन्दा धेरै लगानी उर्जामुलक क्षेत्रको उद्योगमा गर्नेगरी उद्योग दर्ता भएका छन् । यस क्षेत्रमा उद्योग सञ्चालनमा दर्ता भएका ३० उद्योगमा १ खर्ब २७ अर्ब ४२ करोड ४४ लाख ७० हजार बराबरको पुँजी परिचालन हुनेछ ।

उनका अनुसार संख्याको आधारमा सबैभन्दा बढी उद्योग पर्यटनमुलक क्षेत्रमा दर्ता भएका छन् । जसको संख्या भने ९४ रहेको छ । त्यसैगरी तेस्रोमा उत्पादनमुलक उद्योगमा ८७ उद्योग दर्ता भएका छन् । पुँजीका हिसाबले सबैभन्दा धेरै पुँजी ऊर्जामुलक क्षेत्रका उद्योग गर्ने लक्ष्य लिइँदा दोस्रो स्थानमा उत्पादनमुलक क्षेत्रका उद्योग रहेका छन । जहाँ कुल ३९ अर्ब ५३ करोड ६९ लाख रुपैयाँ बराबरको पुँजी परिचालन हुनेछ । त्यस्तै, तेस्रो स्थानमा पर्यटनमुलक क्षेत्र छ जसमा ७ अर्ब ७३ करोड ४७ लाख ६० हजार रुपैयाँको पुँजी परिचालन हुनेछ ।

रोजगारी सिर्जनाका आधारमा हेर्दा चैत १५ सम्ममा दर्ता भएका उद्योग मध्ये सबैभन्दा धेरै रोजगारी उत्पादनमुलक क्षेत्रमा दर्ता भएका उद्योगले दिनेछन् । उत्पादनमुलक क्षेत्रमा दर्ता भएका  ८७ उद्योगले ८ हजार ६४ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राखेका छन् । यस्तै, दोस्रो स्थानमा सेवामुलक क्षेत्रमा उद्योग रहेका छन् । जसमा दर्ता भएका ८५ उद्योगले ३ हजार १ सय ७५ जनालाई रोजगारी दिने क्षमता राखेका छन् ।

त्यस्तै, वैदेशिक लगानीतर्फ यसवर्षको चैत १३ गतेसम्म सबैभन्दा धेरै लगानी उत्पादनमुलक क्षेत्रमा भित्रिएको छ । यो क्षेत्रका उद्योगमा कुल ७ अर्ब ७८ करोड ७४ लाख ८० हजार रुपैयाँ बराबरको प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी भित्रिएको छ । जहाँ सबैभन्दा धेरै पर्यटन क्षेत्रमा ७७ उद्योगमा विदेशी लगानीसहतिको उद्योग सञ्चालन सुरु भएको छ ।

हालसम्म वैदेशिक लगानीमा २ सय ७६ वटा उद्योग गर्ने लक्ष्यसहित विभागमा उद्योग दर्ता भएका छन् । हालसम्म १५ अर्ब ९७ करोड ७७ लाख ६० हजार रुपैयाँ वैदेशिक लगानी परिचालन गर्ने उद्योग दर्ता भएको छ । यी उद्योगले ९ हजार २ सय ५० जनालाई  रोजगारी दिने क्षमता राख्दछन् ।