काठमाडौं । संसदीय समितिका सभापतिहरूलाई आफ्नै सदस्यहरूले र्याखर्याख्ती पार्ने क्रम बढ्न थालेको छ । तीन समितिका सदस्यहरूले सभापतिकै ‘कार्यशैली’मा प्रश्न उठाउँदै असन्तुष्टि पोख्दैछन् । सभापति र सदस्यहरूको भनाभन शैली हेर्दा कुनै दिन सदनझैँ हात हालाहाल हुने हो कि भन्ने स्थिति देखापर्दैछ ।

सार्वजनिक लेखाका सभापति ऋषिकेश पोखरेलबाट शुरु भएको भनाभन राज्यव्यवस्था तथा सुशासन समिति सभापति रामहरि खतिवडा हुँदै बिहीबार अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध र पर्यटन समिति सभापति राजकिशोर यादवसम्म पुगेको छ ।

राजकिशोर र सुवालबीच भनाभन 

प्रतिनिधिसभा अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध तथा पर्यटन समितिका सभापति राजकिशोर यादव र नेपाल मजदुर किसान पार्टी (नेमकिपा)का सांसद प्रेम सुवालबीच बिहीबार चर्काचर्की पर्यो । समितिमा नेपाल वायु सेवा निगमको विमान सञ्चालन व्यवस्थापन तथा सेवा सञ्चालनसम्बन्धी एजेन्डा थियो । निर्णय सुनाउने क्रममा सांसद सुवालले आफ्ना मतलाई सभापतिले बेवास्ता गरेको भन्दै आक्रोशित भए ।

सभापति यादवले समिति बैठक सकिएको जानकारी दिएपछि सुवालले समितिमा अनुपस्थित सांसदको संयोजकत्वमा समिति बनाउन नहुने भन्दै आपत्ति जनाएका हुन् । 

बैठकले समिति सदस्य शिशिर खनालको संयोजकत्वमा नेपाल वायुसेवा निगम अध्ययन उपसमिति गठन गर्ने निर्णय गरेको छ । खनाल बिहीबारको बैठकमा उपस्थित थिएनन् । 

“अनुपस्थित सदस्यका नाममा समिति बनाइयो । निर्णयमा छलफल गर्न पाउनुपर्छ भन्दा छलफल नै हुन दिइएन । हामीले राखेका कुरा निर्णयमा समावेश भएको भए हुने भन्ने भनाइ हो । त्यस्तो वातावरण भएन,” सुवालले बाह्रखरीसँग भने ।  

सभापति र सुवालबीचको भनाभन यस्तो छ :
सभापति : यो बैठक यही समापन भएको घोषणा गर्दछु । 
सुवाल : सभापतिज्यूले जथाभावी नगर्नुस् । मैले बोल्न पाउँछु कि पाउँदिन । (सभापतिप्रति औंलो तेस्र्याउँदै) 
सभापति : औँला तल राख्नुस् ।
सुवाल : सहमति छैन भन्दा भन्दै किन सच्याउनुहुन्न ? 
सभापति : औँला तल राख्नुुस्, औंला तल राख्नुस् । नौटंकी गर्ने ? 
सुवाल : तपाईं निरंकुश ढंगले नचलाउनुस् । राणाशासन होइन, यो । तपाईंं राणाको अवतार नलिनुस् । मैले असहमति छ भनेपछि कि भन्नुपर्छ । 
सभापति : तपाईंं (रोक्न खोज्दै) 
सुवाल : तपाईं राणा नबन्नुस् । राणा जसरी नै हुत्याइदिन्छ । होस् गर्नुस् । राणा शासन जसरी समाप्त भयो । तपाईं त्यसरी नै हुतिन्छ होस् गर्नुस् । बढ्ता नहुनुुस् । तपाईं पनि एक्लै हो । म पनि एक्लै हो । के फूूर्ति गर्ने ?  तपाईं बढ्ता नहुनुस्, मेरो आपत्ति छ भनेपछि के भनेर सोध्नुपर्दैन सभापति ? तपाईं निरंकुश बन्ने ? 
सभापति : बन्ने (उठ्दै) । राख्नुस् न आफ्नो असहमति राख्नुस् ।
सुवाल : तपाईं कुन दिन हुत्तिन्छ होस् गर्नुस् । तपाईं सत्ता पार्टीको पुच्छर भएर नहिँड्नुस् । समितिको नेता बन्नुस् ।
सभापति : माओवादी सत्ता पक्ष हो ? 
सुवाल : हिजो प्रधानमन्त्री भएका सबै सत्ता पार्टी ।
सभापति : राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी सत्तापक्ष हो ? 
सुवाल : हिजो मन्त्री भएका सबै सत्ता पार्टी । 
सुवाल : तपाईं निरंकुश नबन्नुस् । निरंकुश भयो भने सिधिन्छ । तपाईं दाँत छिटै किराले खान्छ । जिब्रो खाँदैन । तपाईंले बोल्न दिनुपर्छ, निरंकुश बन्न पाईँदैन । अनुपस्थित सदस्यको अनुपस्थितिमा समिति बनाउन मिल्छ ? अनुपस्थित सदस्यका नाममा समिति बनाएर के गर्न खोज्नुभएको ? राय लिनुपर्दैैन ? निरंकुश बन्न पाइन्छ ? समितिबाट सदस्यहरूले राय राख्न पाउनुपर्छ । तपाईंहरू सबै मिलेर देश बेच्न खोज्नु भा । निरंकुश नबन्नुस् । अनुपस्थितको खारेज हुनुपर्छ । नयाँ सदस्य आउनुपर्छ । अहिले फेरि बैठक सुरु गर्नुपर्छ । बैठक बोलाउनुस् । तपाईं बढ्ता नहुनुस् । नभएका सांसदको नबनाउनुस् । कुन दिन सिधिन्छ यो सभापति अनि थाहा हुन्छ ।
 

खतिवडा र थानीबीच नोकझोक, राईले सभापतिमाथि उठाए प्रश्न

प्रतिनिधिसभा राज्यव्यवस्था तथा सुशासन समितिमा गत पुस २२ गते (सोमबार) बैठकको एजेन्डा थियो, प्राप्त उजुरी तथा निवेदनमाथि छलफल ।  ऐजेन्डामा धारणा राख्ने क्रममा समिति सदस्य नेपाली कांग्रेसका सांसद हृदयराम थानी सभापति रामहरि खतिवडासँग झोक्किए । खतिवडा कांग्रेसकै सांसद हुन् ।

थानीले संसारभरका उजुरी आए समितिले हेर्न नसक्ने बताए । “विधेयक अड्केर बसिराखेका छन् । संवैधानिक न्यायिक परिषद्को विधेयक पारित गरियो, संसदमा गएर सुतेर बसेको छ, भ्रष्टाचारसम्बन्धी अस्ती पास ग¥यौं, त्यो अब जाँदै होला । अख्तियार, आइसियूमा भन्ने गरेको छु,” थानीले भनेका थिए । 

सांसद थानीले यस्ता कुरा राखिरहँदा समिति सभापति खतिवडा बीचमै जवाफ दिएका थिए । 

“यी विधेयकहरू दिएको धेरै भएको छैन, संसदले लैजान्छ,”  खतिवडाले भनेका थिए । बैठकमा सांसद थानी बोलिरहेको बेला सभापति खतिवडाले अवरोध गरेपछि भनाभन भएको थियो ।

थानी आफू नबोल्ने भन्दै आक्रोशित भएका थिए । “तपाईं नै माननीय, तपाईं समिति सभापति, जहिले पनि कुरा क्रस गर्नुहुन्छ, तपाईं नै बोल्नस् म बोल्दिनँ,” थानी झोकिएका थिए । 

सभापति खतिवडाले विधेयक सहमतिमै अघि बढ्ने बताएका थिए । थानीले आफूले पनि त्यही समितिको सभापति भएको स्मरण गराएका थिए । उनले बीचबीचमा कुरा काटेको भन्दै बोलेन्न । 

समिति सभापतिले आफ्ना कुरा राख्न आग्रह गरेका थिए । थानीले बोल्न अस्वीकार गरेपछि सभापतिले समितिका सदस्य ईश्वरीदेवी न्यौपानेलाई समय दिएका थिए । 

अख्तियारसम्बन्धी विधेयकलाई टुंगोमा पुर्‍याउन थानीको नेतृत्वमा उपसमिति चयन गरिएको थियो । उक्त समितिले सर्वसहमतिले प्रतिवेदन तयार गरेको थियो ।  तर, भ्रष्टाचार निवारण (पहिलो संशोधन) विधेयकको प्रतिवेदन स्वीकार गरेर समितिबाट विधेयक पास भइसकेको छ । सँगै आएको अख्तियार विधेयकलाई अगाडि नबढाएकामा थानीले प्रश्न राखेका थिए । 

बैठकमा नोकझोंक भएपछि एमाले सांसद कृष्णगोपाल श्रेष्ठले सहजीकरण गर्ने प्रयास गरेका थिए । सांसदले बोल्दा सभापतिले अवरोध गरेमा विषयवस्तुमा छलफल हुन नसक्ने श्रेष्ठको भनाइ थियो । 

एमाले सांसद राजेन्द्रकुमार राईले थानीको धारणामा समर्थन जनाएका थिए । उनले सभापति खतिवडाको कार्यशैलीमा प्रश्न उठाए । 

“श्रीमान् सभापतिसँग मेरो आग्रह छ । तपाईंले स्ट्यान्ड कायम गर्नुपर्छ । तपाईंसँग स्ट्यान्ड छैन । स्ट्यान्ड कायम गर्न सक्नुभएन भने यति महत्वपूर्ण समिति कसरी ‘डाइभ’ हुन्छ ?,” उनको प्रश्न थियो । 

सांसद राईले समितिका महत्वपूर्ण विषयको जवाफ सभापतिले मात्रै दिएर नहुने र सदस्यका नाताले आफूहरूले पनि दिनुपर्ने हुँदा ध्यान दिन उनको आग्रह थियो । बैठकको मितिका बारेमा पनि राम्रोसँग सूचना नदिएको भन्दै राईले आपत्ति जनाएका थिए । 

पोखरेलमाथि प्रश्नै प्रश्न

सार्वजनिक लेखा समितिका सभापति ऋषिकेश पोखरेलमाथि सांसदहरूले प्रश्न उठाउँदै आएका छन् । डेडिकेटेड तथा ट्रंक लाइनको विषयमा एकलौटी निर्णय गर्न खोजेपछि गएको भदौ ९ गतेको बैठकमा विवाद भएको थियो । 
त्यसपछि बैठक बोलाउनै आनाकानी गरिरहे । बल्लतल्ल त्यसको ४ महिनापछि पुुस ८ गते समितिको बैठक डाकिएको थियो । महालेखापरीक्षकले औंल्याएका बेरुजुमा प्रगति समीक्षा बैठकको एजेन्डा थियो । छलफलमा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का सांसद अमनलाल मोदीले समिति सभापति पोखरेलको राजीनामा मागेका थिए ।

सभापति पोखरेल एमाले सांसद हुन् । अहिले एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री छन् । लेखा समितिको सभापति प्रतिपक्ष दलले पाउनुपर्ने मान्यता छ ।

नेपाली कांग्रेसको सत्ता सहकार्यसँगै सत्तारुढ एमालेले समिति सभापति छाडेको छैन ।

एमालेका सांसद योगेश भट्टराई र गोकुल बास्कोटाले लेखा समितिको सभापति चाहिए राष्ट्रियसभाको अध्यक्ष र उपसभामुखबारे पनि निर्णय हुनुपर्ने बताएका थिए । उनीहरूले समिति सभापति शीर्ष नेताहरूको सहमतिमा चयन भएको भन्दै फेर्ने भए सहमति जुटाउनुपर्ने बताएका थिए । 

समितिको बैठक बस्दा सभापति पोखरेलकी पत्नी अञ्जला कोइरालाविरुद्ध सहकारीको वचत रकम हिनामिनामा पक्राउ पूर्जी जारी हुँदा फरार थिइन् । सोही विषयले पोखरेल पनि विवादमा तानिएकाले पद छाड्न उचित हुने माओवादी सांसदको भनाइ थियो । 

उनकी श्रीमती कोइराला बुधबार मात्रै धरौटी बुझाएर रिहा भएकी छन् । 

सांसदहरूले लेखा समितिको बैठक माग गर्दै आएका छन् । पोखरेल बाहना बनाएर पन्छिदै आएको सांसदहरूको आरोप छ । उनको कार्यशैलीप्रति प्रश्न उठ्दै आएको छ ।