काठमाडौं । यो साता काठमाडौंसहित देशरका विभिन्न सहर प्रदूषित छन् । वायु प्रदूषणको मात्रा ती सहरमा दिनदिनै बढ्दो क्रममा छ ।

पूर्वदेखि पश्चिम तराईका अधिकांश र केही पहाडी जिल्लामा पनि वायु प्रदूषण उच्च हुने क्रममा छ । काठमाडौं उपत्यकाको वायु अस्वस्थकर बनिसकेको छ ।

वातावरण विभागको रेकर्डमा यही नोभेम्बर ९ यता प्रदूषण बढिरहेको देखिन्छ । अबका केही दिन वायु प्रदूषण अझै उच्च हुने विभागका वातावरण निरीक्षक गोविन्दप्रसाद लामिछाने बताउँछन् ।

सामान्यतः जनवरी र फेब्रुअरीमा सुक्खायाम, तापक्रम घट्नेजस्ता कारणले नेपालमा वायु प्रदूषण बढ्ने गरेको छ । यसबाहेक अप्रिल, मेमा पनि डढेलोका कारण वायुमा पीएम २.५ को मात्रा अधिक भएको विभागको रेकर्ड छ ।

हाल बढेको वायु प्रदूषणमा पाकिस्तान र भारतको प्रभाव पनि रहेको उनले जानकारी दिए । वायुको गुणस्तरको अन्तर्राष्ट्रिय नियामकका अनुसार पाकिस्तानको लाहोर क्षेत्रमा मंगलबार दिउँसो एयर क्वालिटी इन्डेक्स (एक्यूआई) ७०० भन्दा माथि छ ।

यस्तै, भारतका दिल्ली, पटना, हरियाणालगायत क्षेत्रमा पनि एक्यूआई २०० भन्दा माथि छ ।

नेपालका दाङ, नेपालगन्ज, भरतपुर र काठमाडौंमा पछिल्लो २४ घण्टाको एक्यूआई ११० भन्दा माथि पुगेको विभागको तथ्यांक छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनले एक्यूआई ५० भन्दा कम रहेको वायुलाई स्वस्थकर मानेको छ । यस्तै, पीएम २.५ को मात्रा पाँच माइक्रोग्राम प्रतिघनमिटरभन्दा माथि भए वायु अस्वस्थकर हुने मापदण्ड छ ।

पीएम (पर्टिकुलेट म्याटर) १० र पीएम २.५ वायुको गुणस्तरका मुख्य मापक हुन् । पीएम २.५ ले वायुमा मिसिएका आँखाले देख्न नसकिने २.५ माइक्रोनभन्दा साना कण, कार्बनमोनोअक्साइड, सल्फर, नाइट्रोजन अक्साइडको मात्रालाई बुझाउँछ । यस्तै, पीएम १० ले हावामा धुलोका कणको मापन गर्छ ।

जनवरी र फेब्रुअरी पनि वायु प्रदूषणका हिसाबले जोखिमपूर्ण महिना रहेको विभागका अघिल्ला वर्षहरूको तथ्यांक छ ।