काठमाडौं । ‘म्यासेजिङ एप’ टेलिग्राममा गत शुक्रबार इजरायलले इरानमाथि हमला गर्न तयारी गरेको देखाउने कागजात ‘लिक’ भए । सार्वजनिक भएका दस्ताबेजमा इजरायलले इरानमाथि हमला गर्न सक्ने अमेरिकी अनुमान सामेल छन् ।

अमेरिकाले यस्तो अनुमान ‘स्याटलाइट’ तस्बिर र गुप्तचरी जानकारीका आधारमा गरेको बताइएको छ । आफ्ना दस्ताबेज लिक भएपछि अमेरिकाले यस विषयमा छानबिन गरिरहेको छ । मंगलबार ह्वाइट हाउसका राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्का प्रवक्ता जोन किर्बिले राष्ट्रपति बाइडेन कागजात लिक भएको विषयलाई लिएर निकै चिन्तित रहेको बताए ।

१ अक्टोबरमा इरानले इजरायलमाथि मिसाइल प्रहार गरेको थियो । त्यसयता इजरायलले इरानमाथि हमला गर्ने धम्की दिइरहेको छ । हिजबुल्लाहका नेता हसन नसरल्लाहको मृत्युको बदला लिन भन्दै इजरायलमाथि हमला गरेको दाबी इरानले गरेको थियो ।

जानकारहरूका अनुसार, लिक भएका दस्ताबेजमा लेखिएका ‘टप सिक्रेट’ ‘एफजीआई’ अर्थात् ‘फरेन गर्भनमेन्ट इन्टेलिजेन्स’जस्ता शब्द अमेरिकाले विदेशबाट संकलन गर्ने गोप्य जानकारीमा प्रयोग गर्ने गर्छ । यी दस्ताबेज अमेरिकाले बेलायत, क्यानडा, अस्ट्रेलिया र न्युजिल्यान्डलाई दिएको हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ । यी देशहरूलाई ‘फाइभ आइज अलायन्स’ पनि भन्ने गरिन्छ । यी देशहरूले एक आपसमा यस्ता गोप्य जानकारी एक–अर्कालाई दिने गर्छन् ।

यी दस्ताबेजमा इजरायलले इरानमा हमला गर्नका लागि तयारी गरिरहेको विवरण उल्लेख छ । लिक भएका दस्ताबेजमा इजरायलले दुई ब्यालिस्टिक मिसाइल– गोल्डेन होरिनज र रक्स प्रहार गर्न सक्ने दाबी गरिएको छ ।

रक्स लामो दुरीको मिसाइल हो, यो जमिन र आकाशमा हमला गर्न प्रयोग गरिन्छ ।

यी दस्ताबेजमा इजरायलले इरानका कुन स्थानमा कहिले हमला गर्छ भन्ने जानकारी भने छैन ।

गाजामा भोकलाई हतियार बनाउँदै इरायल
एकातिर इजरायलले इरानमाथि गर्न सक्ने सम्भावित हमलाका दस्ताबेज लिक भइरहेका छन् भने अर्कोतिर इजरायलले गाजावासीलाई भोकमरीमा राख्न खोजेको छ । बीबीसीका अनुसार, इजरायलले गाजामा भोकलाई नयाँ हतियारका रूपमा प्रयोग गरिरहेको छ । संयुक्त राष्ट्र संघको मानविय मामिला र आपत्‌कालीन सहायता संयन्त्रका अनुसार, इजरायलले २ देखि १५ अक्टोबरको अवधिमा उत्तरी गाजामा पठाइने सबै खाद्य सहायता रोकेको थियो ।

गाजाको यातायातको सम्पूर्ण नियन्त्रण इजरायली सैनिकको हातमा छ । इजरायली सैनिकका अनुसार, १ देखि १२ अक्टोबरसम्म गाजामा ५ हजार ८४० टन खाद्य सामग्री पुगेको थियो । तर, सेप्टेम्बरमा ७५ हजार ८९८ टनमात्र खाद्य सामग्री गाजा छिर्न पायो ।

उत्तरी गाजामा दुई हप्ता खाद्यान्न नपुगेपछि संयुक्त राष्ट्र संघले त्यहाँ भोकमरी सुरु हुने चिन्ता जाहेर गरेको छ । यता, अमेरिकाले पनि इजरायललाई गाजाको खाद्यान्न नरोक्न आग्रह गरेको छ । अक्टोबर १ देखि १५ सम्म संयुक्त राष्ट्र संघले राशिद नाकाबाट ५४ पटक खाद्य सामग्री गाजामा पठाउन खोजेको थियो  । तर, इजरायलले एकपटक मात्र खाद्य सामग्री पठाउने अनुमति दियो ।

विश्व खाद्य कार्यक्रमका अनुसार, उत्तरी गाजामा तुरुन्तै खाद्य सामग्रीको आपूर्ति सुरु नगरेमा डेढ हप्तामा भोकमरी सुरु हुने अवस्था छ । इजरायली सेनाका अनुसार, उनीहरूले उत्तरी गाजामा आफ्नो सैन्य अभियान सुरु गरेका छन् । इजरायली सेनाले उत्तरी गाजाबाट मान्छेलाई दक्षिणी गाजातर्फ जान निर्देशन दिएका छन् ।

खाद्यान्नको अधिकारका लागि संयुक्त राष्ट्र संघीय दूत माइकल फाखरीका अनुसार, इजरायलले गाजामा भोकमरीको नीति अपनाएको हो । उनी भन्छन्, "हामीले इजरायलको भोकमरी अभियानको असर देखेका छौँ । जसले मृत्युदर बढाएको छ, भोकसँगै मान्छेहरू डिहाइड्रेसन र बिमारीले मरिरहेका छन् ।"

संयुक्त राष्ट्र संघको सहयोगमा चल्ने ‘इन्टिग्रेटिड फुड सेक्युरिटी फेज क्लासिफिकेसन’को सोमबार आएको रिर्पोट अनुसार साढे ६ लाखभन्दा बढी मान्छेहरू भोकको आपत्‌कालीन अवस्थामा छन् । करिब डेढ लाख मान्छेहरू भोकको भयावह अवस्थाको सामना गरिरहेका छन् । प्यालेस्टिनका लागि संयुक्त राष्ट्र संघको सहायता विभाग प्रमुखले उत्तरी गाजाका बासिन्दाका लागि खाद्यान्न सामग्री पुर्‍याउन तत्काल यस क्षेत्रमा हमला रोक्न आग्रह गरेका छन् ।

गत वर्षको अक्टोबरदेखि सुरु भएको युद्धमा अहिलेसम्म ४२ हजार भन्दा धेरै गाजावासीको मृत्यु भइसकेको छ ।

बीबीसी हिन्दीबाट ।